ارزیابی اقتصاد گردشگری در روستاهای مازندران (مطالعه موردی: دهستان ناتل‌کنار علیا از بخش مرکزی شهرستان نور)

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

مقاله 21، دوره 8، شماره 30، خرداد 1398، صفحه 19-32   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

امین ابراهیمی دهکردی^*

عضو هیات علمی دانشگاه مازیار - رویان

چکیده

گردشگری در پنج دهه اخیر به‌عنوان یک فعالیت بشری و از صنایع با رشد بالا و گسترده شناخته‌شده است. از دیگر سو توسعه روستاها همانند شهرها در دستور کار برنامه ریزان قرارگرفته است، لذا ضرورت توجه به حوزه گردشگری، به‌عنوان راهکار مناسبی در راستای توسعه روستایی مورد وفاق همه کارشناسان است. این پژوهش به دنبال ارزیابی و تحلیل اثرات گردشگری بر توسعه اقتصادی روستایی بخش مرکزی شهرستان نور در استان مازندران می‌باشد که شامل 7 دهستان می‌باشد. این پژوهش به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی بوده و مطالعه به‌صورت توصیفی-تحلیلی انجام‌شده است، داده‌ها کیفی است و داده اندوزی از دو شیوه کتابخانه‌ای و میدانی انجام‌شده است. در بخش مطالعات میدانی از ابزار پرسشنامه استفاده شد که به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انجام‌گرفته است. پس از تجزیه‌وتحلیل اطلاعات جمع‌آوری‌شده با کمک نرم‌افزارهای رایانه‌ای Excel و Spss و بهره‌گیری از روش تحلیل عاملی، تحلیل خوشه‌ای و همچنین تکنیک تاپسیس استفاده‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اولاً درآمدزایی از طریق گردشگری، بیشتر در بخش فروش محصولات کشاورزی، خدمات گردشگری و تولیدات بومی بوده. طبق نتایج تحقیق از بین جامعه آماری منتخب، روستای عباسا بیشترین و روستای کاردیکلا کمترین بهره مفید را از صنعت گردشگری در منطقه برده‌اند.

کلیدواژه‌ها

اقتصاد روستایی؛ گردشگری روستایی؛ توسعه اقتصادی؛ شهرستان نور

مراجع

• ابراهیمی دهکردی، امین (1396)، مطالعات روستایی شهرستان نور، درسنامه درس روستا، دانشگاه مازیار.
• اردستانی، محسن (1387)؛ «مبانی گردشگری روستایی»؛ انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، تهران.
• ازکیا، مصطفی (1383)؛ «توسعه روستایی با تأکید بر جامعه روستایی»، نشر نی، تهران.
• اشتری مهرجردی، اباذر (1384)؛ «اکوتوریسم و پایداری، جنبه‌ها و ویژگی‌ها»، ماهنامه جهاد، سال 24 شماره 262.
• ایروانی، محمدرضا و محسن پور خسروانی (1391)؛ «مبانی گردشگری»؛ انتشارات آسمان-نگار، چاپ اول، اصفهان.
• بمانیان، محمدرضا و هادی محمودی نژاد (1388)؛ «مبانی برنامه‌ریزی و گردشگری روستایی»؛ انتشارات هله/طحان (انتشارات تخصصی معماری و شهرسازی)، چاپ اول، تهران.
• حسین زاده دلیر، کریم و رحیم حیدری (1382)؛ «توریسم در ایران، چالش‌ها و امیدها»، مجله جغرافیایی توسعه ناحیه‌ای، شماره 1.
• سعیدی، عباس (1375)؛ مبانی جغرافیای روستایی؛ انتشارات سمت، تهران.
• سقایی،مهدی(1382)، گردشگری و تبارشناسی صورتبندی یک پدیده جغرافیایی، نشریه تحقیقات جغرافیایی، شماره 68.
• شیخ اعظمی، علی (1393)، نقش شبکه شهری در توسعه منطقه‌ای (نمونه موردی: استان مازندران)، همایش ملی توسعه پایدار فضایی در سواحل دریای خزر، دانشگاه مازندران.
• عاشری، امامعلی و هاجر حیدری ثانی (1391)؛ «نقش گردشگری روستایی در توانمندسازی اقتصاد روستایی مطالعه موردی: روستای خوشاکو ارومیه»، همایش علمی_تخصصی توسعه روستایی و کشاورزی با تأکید بر تولید ملی، دانشگاه پیام نور پیرانشهر.
• عنابستانی، علی‌اکبر و دیگران (1391)؛ «بررسی آثار اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست‌محیطی توسعه گردشگری در سکونتگاه‌های روستایی از دیدگاه گردشگران و روستاییان (مطالعه موردی: دشت ارژن_فارس)»، مجله علمی تخصصی برنامه‌ریزی فضایی، سال دوم، شماره 2.
• قاسمی، علی و واراز مرادی مسیحی (1392)؛ «نقش گردشگری در توسعه اقتصادی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان بهشهر»، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال سوم، شماره 2.
• محلاتی، صلاح‌الدین (1380)؛ «درآمدی بر جهانگردی»، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
• محمودی چناری، حبیب و دیگران (1394)؛ «گردشگری روستایی و نقش آن در توسعه پایدار اقتصادی مطالعه موردی: روستای شیت، شهرستان طارم، استان زنجان»، همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط‌زیست پاک، دانشگاه بوعلی سینا، همدان.
• مهدوی، مسعود (1386)؛ «اثرات گردشگری بر توسعه روستایی با نظرسنجی از روستاییان دره کن و سولقان»، فصلنامه روستا و توسعه، سال یازدهم، شماره 2.
• وب‌سایت مرکز آمار ایران، سرشماری نفوس و مسکن سال 1390.

 

• Eric,Thompson(2007); Measuring the Impact of Tourism on Rural Development: An Econometric Approach;the journal Of Regional Analysis&policy; University of Nebraska, Lincoln – USA; JRAP 37(2): 147-
• Maricica, Drutu (2012); Rural Tourism for Local Economic Development; University of Messina, Italy; International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences Volume, Special Issue (2012), pp. 196-203.
• Sandhu,Mandi(1988);Tourism and sustainability:the commercial trekking industry in the kullu vally himachal Pradesh,india
• Williams, S. 1997. Tourism Geography. London