ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ: روﯾﮑﺮدﻫﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت

فصلنامه مطالعات سیاسی

مقاله 4، دوره 4، شماره 15، آبان 1391، صفحه 65-81   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مجید توسلی رکن آبادی¹؛ محمد شجاعیان²

¹ﻋﻀﻮ ﻫﯿﺎت ﻋﻠﻤﯽ و اﺳﺘﺎدﯾﺎر ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه آزاداﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﻋﻠﻮم و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺗﻬﺮان

²داﻧﺸﺠﻮی دﮐﺘﺮی ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه آزاداﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﻋﻠﻮم و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺗﻬﺮان

چکیده

ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ دﯾﮕﺮ، ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ داﺷﺘﻪ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﻠﻘﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﮔﺮاﯾﺎﻧﻪ و ﺗﻠﻘﯽ ﻣﺒﻨﺎﮔﺮاﯾﺎﻧﻪ دو دﺳﺘﻪ از ﺗﻠﻘﯽ از، ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻃﻮل ﺗﺎرﯾﺦ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻔﻬﻮم ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﺎر وﯾﮋه آن اراﯾﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ. ﺗﻠﻘﯽ ﻣﺒﻨﺎﮔﺮاﯾﺎﻧﻪ ﮐﻪ از ﻃﺮﻓﺪاران ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮ و ﭘﺮﺷﻤﺎرﺗﺮی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﮐﻠﯽ ﺟﻬﺎن ﺷﻤﻮل ﮔﺮا و اﺟﺘﻤﺎع ﮔﺮا ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ ﮐﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎی اراﯾﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت آن را، ﻋﺎم و ﺟﻬﺎن ﺷﻤﻮل ﺑﺪاﻧﯿﻢ ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ را اﻣﺮی ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ زﻣﯿﻨﻪ ای اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻣﺘﻦ ﻫﺎی ﻣﻌﻨﺎدار ﻓﺮﻫﻨﮓ او ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺪاﻧﯿﻢ، ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪه ﻋﻠﺖ ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻨﺎزﻋﺎت ﻣﻌﺎﺻﺮ در اﯾﻦ ﺣﻮزه از ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺑﻪ وﯾﮋه در ﻋﺮﺻﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﻪ درﯾﺎﻓﺘﯽ از ﻣﺎﻫﯿﺖ، ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﺖ. ﻫﺮ ﺗﺒﯿﯿﻨﯽ از ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻓﻠﺴﻔﻪ را در درون ﺧﻮد ﻣﻀﻤﺮ دارد و ﻣﺤﻘﻘﺎن اﯾﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﻔﻄﻦ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﻌﻘﻮﻟﯿﺖ در ﻫﺮ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﺤﻮری دارد و ﻧﻘﺪ اﺳﺎﺳﯽ از ﯾﮏ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﻌﻘﻮﻟﯿﺖ آن ﻣﻌﻄﻮف ﺑﺎﺷﺪ

کلیدواژه‌ها

ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ؛ ﻓﻠﺴﻔﻪ سیاسی؛ نسبی گرایی؛ مبناگرایی؛ اﺟﺘﻤﺎﻋﮕﺮاﯾﯽ و ﮐﻤﺎﻟﮕﺮاﯾﯽ

مراجع