روزنه هایی برای پژوهش و شناخت ابوذر بوزجانی

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

مقاله 6، دوره 15، شماره 17، فروردین 1398، صفحه 124-136   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیدعلی کرامتی مقدّم¹؛ سیده آمنه حسینی جهانگیر²

¹دکترای تخصصی ، پردیس شهید بهشتی مشهد، مشهد ،دانشگاه فرهنگیان

²دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی ، واحد مشهد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد ، ایران

چکیده

ابوذر بوزجانی از شاعران و عارفان مشهور قرن چهارم هجری در بوزجان - ناحیهای در حوالی
تربت جام کنونی - میزیست. دربارۀ زندگی ، آثار و افکار او اطلاع زیادی در دست نیست جز
این که به صورت پراکنده در برخی از کتابها، نکاتی کوتاه دربارۀ او و چند بیت از اشعارش
نقل شده است. سؤال این پژوهش آن است که جایگاه ابوذر بوزجانی در بین مشاهیر ادب
فارسی چگونه بوده و در چه زمینههایی شهرت داشته است؟ با وجود این که از ابوذر بوزجانی
اثری در دسترس نیست، چگونه میتوان دربارۀ او پژوهشهای کاملتری انجام داد؟ برای یافتن
پاسخ این سؤالها ، گفتههای صاحبان تذکرهها و تاریخ ادبیّاتها و پژوهشگران معاصر دربارۀ
او ، نقد و بررسی شده است. با تحلیل گفتههای مشترک میتوان دریافت که اگرچه از ابوذر
بوزجانی آثار خاصی باقی نمانده ، ولی در عصر خود او را به عنوان شاعری بزرگ و تأثیرگذار
میشناختهاند و اشعارش را در محافل و مجالس مختلف ذکر میکردهاند ، ولی بعدها به دلایل
نامشخصی این اشعار از بین رفته و جز چند بیت به عربی و فارسی از او باقی نمانده است.
نکتۀ دیگر این که او یکی از بزرگان کرّامیّه بوده و بزرگان و حاکمان به دیدارش میرفتهاند و
کرامات او را برای دیگران نقل مینمودهاند

کلیدواژه‌ها

ابوذر بوزجانی؛ شاعر؛ تصوف؛ کرّ امیّه