فراتحلیل رابطه بین راهبردهای یادگیری خودنظم‌جویی و اهمال‌کاری تحصیلی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 3، دوره 15، شماره 59، فروردین 1398، صفحه 249-260   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

جواد مصرآبادی¹؛ ابراهیم گزیدری^{* 2}

¹استاد گروه روان‎شناسی تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

²دانشجوی دکتری روان‎شناسی تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

چکیده

این پژوهش با هدف ترکیب پژوهش‌های انجام شده در قلمرو اثربخشی راهبردهای یادگیری خودنظم‌جویی بر اهمال‎کاری تحصیلی دانش‌آموزان انجام شد. جامعه آماری دربرگیرنده پژوهش‎های مرتبط با موضوع است که در بین سال‎های 1370 تا 1396 در ایران منتشر شده بود. از میان یافته‌های کمّی، 21 پژوهش برگزیده شد و با استفاده از روش فراتحلیل، 48 اندازه اثر با توجه به ملاک‎های تعریف شده ورود وخروج به‌دست آمد. یافته‎ها نشان داد که میانگین اندازه اثر کلی پژوهش‌های مورد بررسی برای مدل اثرات ثابت 78/0- و برای اثرات تصادفی 85/0- است که هر دو در سطح 001/0 معنادار بود. با توجه به ناهمگونی اندازه‌های اثر، جنس، روش پژوهش و نوع آموزش به‌عنوان متغیرهای تعدیل‌کننده بررسی شدند. نتایج t مستقل نشان داد که اندازه اثر رابطه راهبردهای یادگیری خودنظم‌جویی با اهمال‌کاری تحصیلی دختران و پسران تفاوت معناداری وجود ندارد، اما اندازه‎های اثرهای پژوهش‎های تجربی به‌طور معناداری بیشتر از پژوهش‎های همبستگی است. همچنین اندازه اثر مربوط به راهبردهای فراشناختی بیشتر از راهبردهای شناختی و مدیریت منابع به‌دست آمده است. بر پایه اندازه اثرهای به‌دست آمده می‌توان دریافت که آموزش راهبردهای یادگیری خودنظم‌جویی تأثیر چشمگیری در کاهش اهمال‎کاری دانش‌آموزان دارد.

کلیدواژه‌ها

خودنظم‌جویی؛ راهبرهای یادگیری؛ راهبردهای شناختی و فراشناختی؛ فراتحلیل

مراجع

اصغری، ز. (1393). نقش پیش‌بینی‌کنندگی عزت نفس و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در اهمال‌کاریتحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی. پایان‌نامه درجه کارشناسی ارشد رشته روان‎شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‎شناسی ـ دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

بابایی‌نادینلویی، ک.، فولادی، ا. و پزشکی، ه. (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های مدیریت زمان بر اهمال‌کاری و مدیریت زمان تحصیلی. فصلنامه شخصیت و تفاوت‌های فردی، 5 (11)، 70 -57.

بشارت، م. ع.، فرهمند، ه. و غلامعلی‌لواسانی، مسعود. (397). نقش واسطه‌ای اهمال‌کاری در رابطة بین آسیب‌های کمال‌گرایی و نشانه‌های افسردگی و اضطراب. فصلنامه روان‎شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 14 (55)، 247 -235.

جوکار، ب. و دلاورپور، م. (1386). رابطۀ تعلل‌ورزی آموزشی با اهداف پیشرفت. مجلۀاندیشههاینوینتربیتی، 3 (3و4). 80 -61.

حسینی، ف. و خیر، م. (1388). پیش‌بینی تعلل‌ورزی رفتاری و تصمیم‌گیری با توجه به باورهای فراشناختی در دانشجویان. مجلۀروانپزشکیوروان‎شناسیبالینیایران، 15 (3)، 273 -265.

سعادتی، ا.، طاهرغلامی، ر. و جلایی، ش. (1396). تاثیر آموزش مهارت‌های فراشناختی بر اهمال‌کاری تحصیلی و اضطراب امتحان. فصلنامهخانوادهوپژوهش، 4 (1)، 102 -89.

سواری، ک. (1388). بررسی تأثیر آموزش‎ های مدیریت زمان و مدیریت رفتار بر کاهش اهمال‌کاری تحصیلی. پایان‌نامه دکتری تخصصی در رشته روان‎شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‎شناسی ـ دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

سیف، ع. ا. (1395). روا‌ن‌شناسیپرورشینوین: روان‎شناسییادگیریوآموزش. تهران: نشردوران.

شیخ‌الاسلامی، ع. (1395). پیش بینی اهمال‌کاری تحصیلی بر اساس راهبردهای شناختی، راهبردهای فراشناختی و اضطراب امتحان در دانشجویان. راهبردهایشناختیدریادگیری، 4 (6)، 101 -81.

شیخ‌الاسلامی، ع. (1396). اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی بر اهمال‎کاری دانش‌آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین. مجلهروان‎شناسیمدرسه، 6 (3)، 84 -65.

غلام‌زاده، پ. (1395). مقایسه اثربخشی آموزش خودتنظیمی تحصیلی و منطقی هیجانی الیس بر کاهش خودناتوان‌سازی و اهمال‌کاری تحصیلی دانش‌آموزان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روان‎شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‎شناسی ـ دانشگاه فردوسی مشهد.

گزیدری، ا.، غلامعلی‌لواسانی، م. و اژه‌ای، ج. (1394). رابطه هویت تحصیلی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با اهمال‌کاری تحصیلی در میان دانش‌آموزان. مجلهروان‎شناسی، 19 (4)، 362 -346.

گلستانی، ط. ب. و شکری م. (1392). رابطه تعلل ورزی تحصیلی با باورهای فراشناختی. دوفصلنامه علمی پژوهشی شناخت اجتماعی، 2(3)، 100 -89.

لواسانی، م.، اژه‌ای، ج. و داودی، م. (1392). تاثیر آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر مهارت های خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و اضطراب امتحان. مجلۀروان‎شناسی، 17(2)، 181 -169.

مصرآبادی، ج. (1395). فراتحلیل (مفاهیم،نرمافزاروگزارش‌نویسی). تبریز: انتشارات دانشگاه شهید مدنی.

مطیعی، ح.، حیدری، م. و صادقی، م. (1391). پیش‌بینی میزان اهمال‌کاری تحصیلی براساس راهبردهای خودتنظمیمی در دانش‌آموزان اول دبیرستان‌های شهر تهران .فصلنامه روان شناسی تربیتی، 8 (24)، 72 -50.

 

Asikhi, O. A. (2010). Academic procrastination in mathematics: causes, dangers and implications of counseling for effective learning. International Education Studies, 3 (3), 205-210.

Balkis, M., & Duru, E. (2009). Prevalence of academic procrastination behavioral among pre-service teachers, and its relationship with demographics and individual preferences. Journal of Theory and Practice in Education, 5 (1), 18-32.

Ellis, A., & Knaus, W. J. (2002). Overcoming procrastination (Rev. ed.). NY: New American Library.

Ellis, A., & Knaus, W. J. (1997). Overcoming procrastination. New York: Signet Books.

Essau, C. A., Edderer, E. M., Callaghan, J., & Aschemann, B. (2004). Doing it now or later? Correlates, predictors and prevention of academic, decisional and general procrastination among students in Austria. Presentation at the Alps-Adria Psychology Conference, October 2-4, Ljubljana, Slovenia.

Fernie, B. A., Bharucha, Z., Nikcevic, A. V., Marino, C., & Spada, M. M. (2017). A metacognitive model of procrastination. Journal of Affective Disorders, 210, 196-203.

Gendron, A. L. (2011). Active procrastination, self-regulated learning and academic achievement in university undergraduates. A thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of MASTER oF ART Sin the department of educational psychology and leadership studies. University of Victoria.

Grund, A., & Fries, S. (2018). Understanding procrastination: A motivational approach. Personality and Individual Differences, 121, 120–130.

Howell, A. J., & Watson, D. C. (2007). Procrastination: Association with achievement goal orientation and learning strategies. Personality and Individual Differences, 43, 167-178.

Hussain, I., & Sultan, S. (2010). Analysis of procrastination among university students. Social and Behavioral Sciences, 5, 1897-1904.

Kennedy, G. J., & Tuckman, B. W. (2010). The mediating role of procrastination and perceived school belongingness on academic. Performance in first term freshmen. The Ohio state university, Paper Given at AERA Annual Meeting, Denver, CO0

Klassen. R. B., Krawchunk, L. L., & Rajani, S. (2008). Academic procrastination of undergraduates: Low self- efficacy to self- regulate Predicts higher levels of Procrastination. Contemporary Educational Psychology, 33, 915-931.

Olubasayo, M., & Otedola, M. (2010). Academic Procrastination in mathematics: Causes, dangers and implications of counseling for effective learning. International Education Studies, 3.

Park, S.W., & Rayne, A. (2012). Academic Procrastination and Their Self – Regulation. Psyhology, 3 (1), 12-23.

Pintrich, P. R. (1999). The role of motivation in promoting and sustaining self- regulated learning. International Journal of Educational Research, 31, 459-470.

Pintrich, P. R. (2004). A conceptual framework for assessing motivation and self-regulating learning in college students. Educational Psychology Review, 16, 385-407.

Panadero, E., Alonso Tapia, J., & Huertas, J. A. (2012). Rubrics and self- assessment scripts effects on self-regulation, learning and self-efficacy in secondary education. Learning and Individual Differences, 22, 806-813.

Rebetez, M. M. L., Rochat, L., Barsics, C., & Linden, M. V. D. (2016). Procrastination as a self-regulation failure: The role of inhibition, negative affect, and gender. Personality and Individual Differences, 101, 435-439.

Rothblum, E, D., Solomon, L, J., & Murakami, J. (1986). Affective, cognitive, and behavioral differences between high and low procrastinators. Journal of Counseling Psychology, 33, 387-394.

Royanto, L. R. M. (2012). The effect of an Intervention Program Based on Scaffolding to Improve Metacognitive Strategies in Reading: A Study of Year 3 Elementary School Students in Jakarta. Social and Behavioral Sciences, 69, 1601-1609.

Steel, P. (2007). The nature of procrastination: A meta – analytic and theoretical review of quintessential self- regulatory failure. Psychological Bullentin, 133(1), 65-94.

Solomon, L. J., & Rothblum, E. D. (1984). Academic procrastination: Frequency and cognitive-behavioral correlates. Journal of Counseling Psychology, 31(4), 503-509.

Tuckman, B.W. (2002).Academic procrastinators: Their rationalizations and web- course performance. APA Symposium paper, Chicago. Paper presented at the Annual Meeting of the American Psychological Association, Chicago, IL, August .

Labuhn, A. S., Zimmerman, B. J., & Hasselhorn, M. (2010). Enhancing students’ self-regulation and mathematics performance: The influence of feedback and self-evaluative standards. Metacognition and Learning, 5 (2), 173-194.

Vohs, K. D., & Baumeister, R. F. (2004). Understanding self-regulation: An introduction. In R.F. Baumeister & K. D. Vohs (Eds.), Handbook of self-regulation (pp.1-12). New York: Guildford Press.

Wolters, C. A. (2011). Regulation of motivation: Contextual and social aspects. Teachers College Record, 113 (2), 265-283.

Wolters, C. A., Won, S., & Hussain, M. (2017). Examining the relations of time management and procrastination within a model of self-regulated learning. Metacognition and Learning, 12 (3), 381-399.

Zumbrunn, Sh., Tadlock, J., & Roberts, E. D. (2011). Encouraging Self-Regulated Learning in the Classroom: A Review of the Literature. Virginia: Metropolitan Educational. Research Consortium. virginia commonwealth university.