بررسی فرصتها و موانع پیش روی توسعه در مناطق مرزی کشور ایران با استفاده از مدل SWOT مطالعه موردی: مرز ایران با اقلیم کردستان عراق

علوم اجتماعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 تیر 1398

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی محسنی^{* 1}؛ رضا فکری بارکوسرایی²

¹استادیار و عضو هیت علمی دانشگاه ازاد اسلامی واحد قم

²دانشجوی دکترای جامعه شناسی اقتصاد و توسعه قم

چکیده

چکیده
منطقه ی مرزی کشور ایران و عراق تا قبل از سقوط رژیم بعثی، یک منطقه ی کم رونق و با کارکرد صرف امنیتی بود. در این دوره وضعیت اقتصادی مناطق مرزی دو کشور از توسعه ی مناسبی برخوردار نبود. اما از سال 2003 میلادی و پس از سقوط رژیم بعثی و حاکمیت دموکراسی در عراق، مرزهای مشترک دو کشور از حالت صرف امنیتی خارج شدند و وارد برهه ی جدیدی شدند این امر سبب ارتباط مستقیم و مستقل این اقلیم خودمختار با کشورهای همجوار و بویژه ایران شد. این امر سبب رشد و توسعه ی سریع برخی از شهرهای مرزی ایران از جمله بانه، سردشت، پیرانشهر، مریوان، جوانرود و غیره در این منطقه شد. این توسعه ی نوین در منطقه ی مرزی مذکور ناشی از خاصیت و پتانسیل های این منطقه ی مرزی است. اما موانع و چالش هایی نیز پیش روی توسعه ی این منطقه وجود دارد. از این رو در این مقاله تلاش بر این است تا با بهره گیری از مدل راهبردی SWOT به بررسی فرصت ها و موانع پیش روی توسعه در این منطقه پرداخته شود و راهبردهایی نیز برای تقویت توسعه در این منطقه ارئه گردد. در این راستا سوالات اصلی مقاله بدین شکل طرح شده است که: ضعف ها، قوت ها، تهدیدها و فرصت های پیش روی توسعه در منطقه ی مرزی ایران با اقلیم کردستان عراق کدامند؟ چه راهبردهایی جهت بهبود وضعیت توسعه در این مناطق قابل ارائه است؟ شایان ذکر است که این پژوهش به شیوه ای تحلیلی- توصیفی نگاشته شده است. داده های این مقاله نیز به شیوه ای کتابخانه ای و پیمایش و پرسشنامه بدست آمده اند و روش تجزیه و تحلیل نیز از طریق مدل SWOT صورت پذیرفته است.
واژگان کلیدی: توسعه، منطقه ی مرزی، ایران، اقلیم کردستان عراق، مدل راهبردی SWOT.

کلیدواژه‌ها

توسعه؛ منطقه ی مرزی؛ ایران؛ اقلیم کردستان عراق؛ مدل راهبردی SWOT