بررسی مجازات یا جبران خسارت بودن دیه از دیدگاه فقه امامیه

مطالعات فقهی و فلسفی

مقاله 3، دوره 9، شماره 34، تیر 1397، صفحه 55-84   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید مرتضی موسوی تبار^{* 1}؛ جمال بیگی²؛ زهرا قهرمانی³؛ منوچهر امیدی⁴

¹کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب

²استادیار دانشگاه ازاد اسلامی واحد مراغه

³کارشناس ارشد فقه و حقوق جزا، دانشگاه آزاد اسلامی مراغه.

⁴دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد بناب

چکیده

در قتل یا جنایات در صورتی که امکان قصاص نباشد یا در شرایط مشخص شده برای آن که خون مسلمان هدر نرود به سبب جنایتی که بر نفس یا عضو مجنی علیه وارد شده است به وی یا اولیای دم او مالی داده می شود که دیه نام دارد. این که پرداخت دیه از سوی مجرم به مجنی علیه یا اولیای دم وی از بابت مجازات است یا برای جبران خسارت است سوالی است که این مقاله در پی پاسخ آن است. ثمره یافتن این پاسخ آن است که در صورت مجازات بودن دارای شرایطی که سایر مجازات ها دارند خواهند بود و فرد به عنوان مجرم شناخته خواهد شد در حالی که اگر جبران خسارت باشد، یک حق شخصی خواهد بود و واجد جنبه های مدنی بوده که شرایط آن مانند معاملات مالی تابع برخی شرایط عقود خواهد بود و نیز دیگر به فرد اطلاق عنوان مجرم صحیح نخواهد بود.

کلیدواژه‌ها

دیه؛ مجازات دیه؛ جبران خسارت؛ ضمان بودن دیه؛ ماهیت دوگانه دیه

مراجع