بررسی و تحلیل سیر روایی داستان لیلی و مجنون در قرن دهم

فصلنامه زبان و ادب فارسی

مقاله 4، دوره 11، شماره 38، خرداد 1398، صفحه 84-107   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

نویسنده

بهاره ظریف عمارت ساز^*

گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور،ایران

چکیده

داستان لیلی و مجنون در تمام ادوار شعر فارسی مورد توجه و استقبال قرار گرفته و آثار فراوانی با نام و شرح دلدادگی لیلی و مجنون پدید آمده است. برجسته ترین لیلی و مجنون به فارسی از نظامی است و شاعران بسیاری در حوزۀ لفظ و محتوا از او تقلید کرده‌اند که از این میان آثار شاعرانی چون جامی و مکتبی و هاتفی برجسته‌تر است. پژوهشگران بسیاری، گسترۀ این تقلید را در همۀ دوره‌های لیلی و مجنون‌سرایی به نظامی نسبت داده‌اند که در مقالۀ حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی و مقایسه‌ای به نقد این موضوع پرداخته شده است. بدین منظور، منظومه های لیلی و مجنون هلالی جغتایی، قاسمی گنابادی و عبدی بیگ نویدی شیرازی که هر سه در قرن دهم به نظم کشیده شده‌اند، در نظر گرفته شده و با آثار نظامی، مکتبی و هاتفی مقایسه شده-اند. نتیجۀ این بررسی نشان می‌دهد که سرایندگان سه منظومۀ سروده شده در قرن دهم، در طرح‌ریزی نقش‌مایه‌های داستان خود بیش از نظامی، تحت تأثیر مکتبی و هاتفی بوده‌اند و درعین حال، ابتکار و نوآوری داشته‌اند

کلیدواژه‌ها

لیلی و مجنون‌سرایی؛ نظامی؛ مکتبی؛ هاتفی؛ هلالی جغتایی؛ قاسمی؛ عبدی بیگ نویدی شیرازی

مراجع