سیر شعر زهد فارسی در ایران از آغاز تا قرن قرن ششم هجری

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

مقاله 6، دوره 14، شماره 14، تیر 1397، صفحه 117-140   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

حسین اسماعیللو

استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی ، واحد نقده ، دانشگاه آزاد اسلامی ، نقده ، ایران .

چکیده

پیش از رواج افکار عارفانه در نظم و نثر فارسی، اندیشه های زهدگرایانه و تعالیم زاهد مآبانه؛ بخش گسترده ای از اشعار
تعلیمی را به خود اختصاص داده است. ظهور سنایی و ناصرخسرو در مکتب شعری خراسان، نقطة اوج بیان افکار
زهدگرایانه در شعر فارسی است. مکتب شعری آذربایجان، دیگر بستر مساعد برای گسترش این قسم از مفاهیم بود که
خاقانی و نظامی، نمایندگان برجستة آن محسوب می شوند. مکتب شعری اصفهان نیز دیگر مکتب قابل توجّه و تأمّل در
زمینة شعر عرفانی قرن ششم هجری است که هر چند شاعران آن، هم طراز با دو مکتب خراسان و آذربایجان نیستند؛
امّا اشعار بزرگانی چون کمال الدین و جمال الدین اصفهانی نمونه هایی از قدرت بیان شعرای آن مکتب را در معرض
توجّه مخاطبان قرار داده است.

کلیدواژه‌ها

شعر زهد؛ زهد؛ تصوّف؛ شعر آرمانگرا؛ شعر تعلیمی