بررسی اثر روغن سیاه دانه در درمان زخم معده ناشی از اسید استیک در موش صحرایی نر

فصلنامه زیست شناسی جانوری

مقاله 1، دوره 11، شماره 3، خرداد 1398، صفحه 1-12   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

نویسنده

مهدیه آذرشب^*

گروه زیست شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

زخم معده یا گاستریت بیماری خوش­خیم در دستگاه گوارش می‌باشد که با زخم کوچک در آستر و مخاط داخلی معده به وجود می­آید. از مشخصات زخم معده این است که عمقی است و از مخاط معده عبور می­کند. تقریباً  تمام زخم­های خوش خیم معده در آنتروم (ناحیه تحتانی معده)، قرار دارد .از گیاهان دارویی موثر در درمان زخم معده سیاه دانه است. هدف از این مطالعه، بررسی اثر روغن سیاه­دانه با سه دوز 50، 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم در ترمیم زخم معده ناشی از اسید استیک در موش صحرایی نر می­باشد. موش­ها با رژیم آزمایشگاهی استاندارد تغذیه شده و قبل از جراحی، برای 48 ساعت از غذا محروم و دو ساعت قبل از جراحی، آب آنها نیز قطع شد. موش­ها باتزریق محلول اسید استیک به ناحیه­ی تنه معده قسمتی که فاقد رگ باشد، به زخم معده مبتلا شدند. یک روز پس از ایجاد زخم معده، روغن با دوزهای مختلف از طریق گاواژ به موش­ها داده شد. موش­ها را در روزهای 4، 7، 10 و 14 پس از ایجاد زخم کشته و معده آنها خارج گردید و ابعاد زخم برحسب میلی­متر مربع محاسبه گردید. جهت مطالعات بافت شناسی، نمونه­ها پس از ایجاد برش و تهیه لام با هموتوکسیلین و ائوزین رنگ­آمیزی شدند و مورد مطالعه میکروسکوپی قرارگرفتند. نتایج نشان داد که درصد بهبود زخم در روغن سیاه دانه در هر سه دوز در روزهای چهارم، هفتم، دهم و چهاردهم افزایش معناداری نسبت به گروه­های شم و کنترل دارند. به دلیل وجود ترکیباتی مانند ترپن­ها، فلاونوئیدها، ویتامین A،B  و C موجود در روغن سیاه دانه و خاصیت ضدالتهابی و آنتی­اکسیدانی باعث تسهیل در ترمیم زخم معده، حفاظت از بافت معده و کاهش التهاب و زخم، اثر ترمیمی بیشتری بر زخم معده ناشی از اسید استیک دارد.

کلیدواژه‌ها

اسیداستیک؛ زخم معده؛ روغن لینولئیک؛ سیاه دانه؛ موش

مراجع

1. Akah P.A., Orisakwe O.E., Gamaniel K.S., Shittu A., 1998. Evaluation of Nigerian traditional medicinits effect of some Nigerian flook remedies on peptic ulcer. Journal of Ethnopharmacology, 62(2): 123-127.
2. Alkofahi A., Atta H.A., 1999. Pharmacological screening of anti-ulcerogenic effect of some Jordanian medicinal plants in rats. Journal of Ethnopharmacology, 67(3): 341-345.
3. Asqari S., Moshtayan J., Hoseini M., Naderi G., 2008. Survey of effects of using nigella sativa on white globule of rabbits. Journal of Birjand University of Medical Sciences, 21: 460-464.
4. Awaad A.S., EI-Meligy R.M., Soliman G.A., 2012.  Natural products in treatment of ulcerative colitis and peptic ulcer. Journal of Saudi Chemical Society, 17(1): 101-124.
5. Berg R.A., Steinmann B., 2003. Ascorbate deficiency results in decreased collagen production: under-hydroxylation of praline lead to increased intracellular degradation. Archives of Biochemistry and Biophysics, 22(6): 681-686.
6. Cavin C., Delannoy M., Malnoe A., 2005. Inhibition of the expression and activity of cyclooxygenase-2 by chicory extract. Biochemical and Biophysical Research Communications, 327(7): 742-749.
7. Changizian F., 2012. Ultimate general pharmacy guide. Tehran: Niloufaraneh publication, 8th edition, Vol. 1, pp. 213.
8. Davidson J., 2001. Rabbit model of wound healing. ETRS Annual Conference, 31: 307-317.
9. Doustmohammadi M., 2010. Survey of antimicrobial effects of malva juice and nano-    crystalline silver particles on Staphylococcus aureus, enterococcus faecalis pseudomonas aeruginosa and salmonella typhimurium in laboratory situation and animal model. MSc. thesis in Microbiology, Islamic Azad University of Zanjan, pp. 23-30.
10. Elisabetsky E., Castilhos Z.C., 1990. Plants used as analgesics by Amazonian caboclos as a basis for selecting plants for investigation. International Journal of Crude Drug Research, 28(4): 309-320.
11. Filippo D’Antuono L., Moretti A., 2002. Lovato A.F.S., Seed yield, yield components, oil content and essential oil content and composition of Nigella sativa L. and Nigella damascena L., Industrial Crops and Products, 15: 59-69.
12. Goreja W.G., 2003. Black seed, natures miracle remedy. New York: Amazing Herbs Press, pp. 33-46.
13. Houghton P.I., Zarka R., De las Heras B., Hoult R.S, 1995. Fixed oil of Nigella sativa and derived thymoquinone inhibit eicosanoid generation in leukocytes and membrane lipid peroxidation. Planta Medica, 61: 33-36.
14. Medline Plus. 2014. Peptic ulcer. National Institutes of Health,2: 68-84.
15. Meral I., Yener Z., Kahraman T., Mert N., 2001. Effect of Nigella sativa on glucose concentration, lipid peroxidation, anti-oxidant defense system and liver damage in experimentally-induced diabetic rabbits. Journal of Veterinary Medicine Series A- Physiology, Pathology, Clinical Medicine, 48: 593-599.
16.  Mousavi F., Rahnema M., 2011. Survey of effect of indigenous Lactobacillus pentosus of Iran on healing the gastric ulcer of male rats.MSc thesis of Microbiology, Islamic Azad University of Zanjan, pp. 58.
17. Pushparaj P., Low H.K., Manikanada M., 2007. Antidiabetic effects of Cichorium intybus L. in streptozotocininduced diabetic rats. Journal of Ethnopharmacology, 111(2): 430-434.
18. Ramakrishnan K., Robert C., Salinas M.D., 2007. Peptic ulcer disease. Oklahoma Health Sciences, 2: 1006-1012.
19. Roughani M., Balouchnezhad T., Dehkordi R., 2007. Survey of effect of dietary administration of hypoglycemic and hypoglycemic and long-term administration of nigella sativa in diabetic rats. Journal of Guilan University of Medical Sciences, 16: 26-31.
20. Sokouti A., 2011. Effect of Lactobacillus bacteria on healing of gastric ulcer caused by acetic acid in male rats; wistar race. MA thesis of Microbiology, Islamic Azad University of Zanjan, pp. 78.
21. Stanojkovik L., Petrovic J., Comic L., 2004. Antibacterial activity of Cichorum intybus L. Fitoterapia, 75(8): 737-739.
22. Vanwijck R., 2001. Surgical biology of wound healing. Bulletin of Belgium Royal Academy of Medicine Membership, 56(3-4): 175-184.
23. Watson G.D., Smith R., 2005. Gastrointestinal nursing. Blackwell:  Oxford.
24. Worthen D.R., Ghosheh O.A., Crooks P.A., 1998. The in vitro anti-tumor activity of some crude and purified components of black seed, Nigella sativa L. Anticancer Research, 18: 1527-1532.

Zargari A., 1987. Medicinal Herbs, 4th edition, Tehran University Publication, Tehran, Iran, Vol. 1, pp. 4-34.