حلیل و تبیین تاریخی اندیشههای سیاسی- اقتصادی محمد حسن خان اعتمادالسلطنه

فصلنامه تاریخ

مقاله 2، دوره 13، شماره 50، آذر 1397، صفحه 35-53   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

مجتبی ذهابی^{* 1}؛ اکرم کرمعلی²؛ رقیه سبحانی³

¹دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه اصفهان

²دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه لرستان.

³کارشناسی تاریخ

چکیده

در تاریخ ایران رجال و شخصیتهایی بودند که افکار و اندیشههای آنها در عصر خودشان منجر به
تحولات بزرگی میشد. محمدحسنخان اعتمادالسلطنه یکی از بارزترین نمونه این شخصیت هاست. افکار
و اندیشههای او که یکی از بزرگترین وزرای قاجار بحساب میآید؛ در نوع خود بینظیر است. بازتاب این
اندیشه ها را میتوان در کتابهای که از او به جا مانده است مورد بررسی قرار داد. مسئلهای که در این پژوهش
مورد توجه است؛ این است که اندیشههای سیاسی- اقتصادی محمد حسن خان اعتمادالسلطنه حول چه
محورهای بوده است؟ یافته های این پژوهش بر اساس روش تاریخی و بر مبنای توصیف و تحلیل اندیشه
های اعتمادالسلطنه به دست آمده است؛ بر این اساس اعتمادالسلطنه با وجود آشنایی با تمدن غرب و رواج
روشنگری در ایران در زمینه اندیشه سیاسی مخالف دگرگونی و تغییر است و هر نوع اصلاحی رو در
چارچوب حفظ وضع موجود میداند. افکار سیاسی او در زمینه قانون، حکومت استبدادی، حکومت
جمهوری، حکومت مذهبی واعطای آزادی به مردم از جمله نمونه های است که او در آنها این اندیشه خود
را نشان میدهد. از طرفی اندیشه های او را در حیطه اقتصاد هم منجر به افزایش ثروت، درآمدزایی، صرفه
جویی و عدم خروج سرمایه از مملکت شد که در این مقاله به تحلیل و تبیین این موارد میپردازیم

مراجع