مسائل و ضرورتهای سربازگیری در ایران عصر قاجار(مطالعه موردی: اسناد مازندران دوره ناصری)

فصلنامه تاریخ

مقاله 6، دوره 13، شماره 51، اسفند 1397، صفحه 141-171   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

سینا فروزش^{* 1}؛ احمد باوند سوادکوهی²؛ رضا عبادی جامخانه³

¹گروه تاریخ ، واحد علوم وتحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ،

²کارشناسی ارشدتاریخ ایران دوره اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نور، مازندران، ایران

³دانشجوی دکترای رشته تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

چکیده
پیشینه پدیده سربازگیری به حدود 400پیش از میلاد مسیح برمیگردد، اما در عصر قاجار، طبق گزارشات موجود،
سربازگیری بر مبنای «بنیچه» که چندان قدمتی هم ندارد، ضروری بود؛ در این عصر، سربازگیری از مؤلفههای مهم امنیتی
حیات اجتماعی مردم ایران به شمار میآمد. حال، مسأله اساسی تحقیق حاضر چرائی، چگونگی و ضرورت های
سربازگیری در ایران عصر قاجار(دوره ناصری) است.
فرضیه تحقیق عبارت از این است که سربازگیری در مواقع لزوم از رعیت و به منظور حفاظت از مرزها و سرکوب
شورش های داخلی صورت می پذیرفته است.
در انجام این تحقیق از روش تحقیق تاریخی (استقرائی) استفاده شده است که سعی دارد با رعایت امانت و حفظ اصول
علمی و نیز با نگاهی عینی به وقایع و حوادث مستند تاریخی که در اسناد و منابع تاریخی آمده است، به تبیین و استدلال
تاریخی موضوع بپردازد.
یافته های تحقیق نشان میدهد، مواردی همچون دزدی و غارت اموال مردم و اتباع خارجی توسط سربازان، عدم
پرداخت مواجب سربازان و گرفتاری معیشتی در زندگیشان، کمبود نان طی 72دفعه قحطی در عصر ناصری و 47بار
بلوای نان، سبک زندگی روستایی و عشایری، اعمال نفوذ خوانین به منظور سربازگیری از گروه کم بضاعت و فقیر و
فقدان قانون مدون، از موانع عمده سربازگیری در دوره ناصری بودهاند. دفع شورش و حفظ امنیت داخلی، مقابله با
تهاجم خارجی، رفع و ترمیم آثار پدید آمده از وقوع حوادث غیرمترقبه طبیعی و غیرطبیعی، پیشگیری از شیوع بیماری-
های وبا و طاعون و تعمیر ابنیه و راهها اهمیت و ضرورت سربازگیری در عصر ناصری بوده است

مراجع