أسلوب القصص والحکایات فی کتاب المثنوی للمولوی

فصلیة دراسات الادب المعاصر

مقاله 3، دوره 11، شماره 41، مرداد 2019، صفحه 57-77   

نویسندگان

محمد رسول آهنگران¹؛ فرح ناز رفعت جو²

¹عضو هیئة التدریس بجامعة طهران

²عضو هیئة التدریس بجامعة آزاد الإسلامیة، فرع طهران شمال(أستاذ مساعد)

چکیده

لا یخفی علی الدارسین للأدب العرفانی الصوفی، ولا سیما الفارسی منه، ما للمولوی من ثراء وإثراء بلغا الدرجة القصوی فی الشعر العرفانی المفعم بالوجدان العشقی لحضرة الله سبحانه وتعالی وحظیرة تجلیه الأقدس وتنزله المقدس. تمتاز لغة مولانا بالبساطة والسهولة والوضوح فی التعبیر عن أفکاره. کما یشتهر شعره بشیئین ‌هامین عن غیره، هما عمق الفکر والرأی وقوة العاطفة. إنّ دراسة النصوص الأدبیة القدیمة تکشف لنا العلاقات الثقافیة العمیقة والتعاملات الأدبیة فی امتداد التاریخ؛ وتؤدی إلی کشف أسرار الجمال وکمال الفنون وخالدیة الأعمال الشامخة والبطولیة الأدبیة. فمن هذا المنطلق، نحاول فی هذا البحث أن نکشف عن آثار أقدام المفاهیم الفکریة، وصور المولوی إفرازاته الفکریة، وکذلک نهدف إلی تبیین کیفیة تعامل «المثنوی» مع هذه النصوص. کما نسعی فی هذه المقالة تبیین أسلوب مولانا جلال‌الدین الرومی فی سرد القصص والحکایات وکذلک أنواعها فی کتابه التالد «المثنوی» من جهة، والإشادة إلی أهمیة هذه القصص والحکایات فی عصره وعصرنا أیضاً.

کلیدواژه‌ها

المولوی؛ دیوان المثنوی؛ القصص؛ الحکایات؛ الأسلوب

مراجع

الأعظمی، محمدحسن، والصاوی علی الشعلان. 1982م، الأعلام الخمسة للشعر الإسلامی، نقلاه من الأردیة والفارسیة إلی العربیة، تحقیق مصطفی غالب، بیروت: مؤسسة عز الدین.

الأفغانی، عنایة الله إبلاغ. 1987م، جلال الدین الرومی بین الصوفیة وعلماء الکلام، القاهرة: الدار المصریة اللبنانیة.

أمین، أحمد، وزکی نجیب. 1955م، قصّة الأدب فی العالم، القاهرة: مکتبة النهضة المصریة.

پورنامداریان، تقی. 1367ش، رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی، تهران: علمی و فرهنگی.

جامی، مولانا عبد الرحمن بن احمد. 1370ش، نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

جمال زاده، محمد علی. لا تا، بانگ نای؛ داستان‌های مثنوی مولوی، تهران: انجمن کتاب.

الجواهری، عبد العزیز. لا تا، جواهر الآثار فی ترجمة مثنوی مولانا خداوندگار محمد جلال الدین البلخی الرومی شعراً، تهران: دانشگاه تهران.

الرومی، جلال الدین محمد. 1374ش، مثنوی معنوی، تهران: پژوهش.

زرین کوب، عبد الحسین. 1375ش، پله پله تا ملاقات خدا، تهران: علمی.

زمانی، کریم. 1381ش، شرح جامع مثنوی معنوی، تهران: مؤسسه اطلاعات.

زیدان، عفاف السید. 1977م، الحبّ فی الشعر الفارسی، القاهرة: دار المعارف.

سبزواری، حاج ملاّ هادی. لا تا، دیوان اسرار، تهران: مؤسسه بعثت.

شتا، إبراهیم الدسوقی. 1996م، مثنوی مولانا جلال الدین الرومی، ترجمه و شرحه(نقله من الفارسیة إلی العربیة)، القاهرة: المجلس الأعلی للثقافة.

شیمل، آن ماری. 1380ش، ابعاد عرفانی اسلام، ترجمه عبد الرحیم گواهی(نقله من الإنکلیزیة إلی الفارسیة)، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

عروضی سمرقندی، احمد بن عمر بن علی النظامی. 1381ش، چهار مقاله، تهران: زوّار.

فروزانفر، محمد حسن بدیع الزمان. 1381ش، شرح مثنوی شریف، تهران: زوّار.

کفافی، محمد عبد السلام.1971م، جلال الدین الرومی فی حیاته وشعره، بیروت: دار النهضة العربیة.

الهاشمی، محمد جمال. 1995م، حکایات وعبر من المثنوی، بیروت: دار الحق.