شبیه سازی تدوین نقشه راه فناوری های ازدیاد برداشت نفت با متدولوژی پویاشناسی سیستم

پژوهش های مدیریت راهبردی

مقاله 4، دوره 24، شماره 71، اسفند 1397، صفحه 89-117   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

پگاه کیارسی حیدر¹؛ رضا رادفر^{* 2}؛ محمود البرزی³؛ عباس طلوعی⁴

¹دانشجوی دکترای مدیریت تکنولوژی, دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن

²استاد مدیریت تکنولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

³استادیار مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

⁴استاد مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

فرایند تحقیق و توسعه داخلی به‌منظور توسعه، اجرا، نگهداری، ارتقا و انفصال فناوری جدید، می‌باشد. با توجه به اینکه توسعه فناوری جدید در فرایند تحقیق و توسعه داخلی، منجر به افزایش هزینه‌ها می‌شود. هزینه‌های تحقیق و توسعه داخلی در صنعت نفت بسیار زیاد است و می‌بایست برای توسعه هر یک از تجهیزات کلیدی یک نقشه راه فناوری دقیق ترسیم نمود. با این وجود تدوین و پیاده‌سازی این نقشه‌های راه با ریسک‌های مختلفی همراه است. لذا محدودیت‌های منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه داخلی در فرایند تدوین نقشه راه فناوری‌های ازدیاد برداشت نفت، به‌عنوان مساله تحقیق حاضر مطرح می‌شود، که با روش پویاشناسی سیستم به بررسی آن در شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت پرداخته شد. براساس داده‌ها و نظرات خبرگان متغیرهای کلیدی شناسایی و روابط علی– حلقوی میان این متغیرها ترسیم شد. سپس روابط ریاضی میان این متغیرها براساس روابط موجود در پیشینه تعیین و براین اساس سیستم مورد نظر با شبیه‌سازی کامپیوتری به‌وسیله نرم‌افزار ونسیم در دوره زمانی تقریبا دوساله اجرا شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های پویا نشان می‌دهد که افزایش بلوغ فناوری و آموزش سبب کاهش هزینه‌ها و افزایش در پیچیدگی فناوری سبب افزایش در هزینه‌ها می‌شود. از طرفی فناوری بسیار بالغ، پیچیدگی بالا و سطح بالایی از آموزش به‌عنوان بهترین سناریو انتخاب شد چرا که این مجموعه پارامترها کم‌ترین هزینه را به‌دنبال داشتند.

کلیدواژه‌ها

نقشه راه فناوری؛ اکتساب فناوری؛ تحقیق و توسعه داخلی؛ پویاشناسی سیستم

مراجع

ابراهیمی، سید نصراله، خوش‌ چهره، فاطمه (1394). استفاده، انتقال و توسعه تکنولوژی در صنایع بالادستی نفت و گاز ایران، فصلنامه حقوق پزشکی، ویژه نامه حقوق مالکیت فکری، 9(35)، 102-65.
انوشه، شهرزاد (1390). اثر مخارج تحقیق و توسعه بر رشد اقتصادی به تفکیک بخش‌های سرمایه‌گذار (مطالعه موردی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی(OIC))، فصلنامه اقتصاد کاربردی، 2(7)، 78-59.
بندریان، رضا، بندریان، مهدی (1391). الگوی اثربخش توسعه فناوری در سازمان‌های پژوهش و فناوری، نشریه صنعت و دانشگاه، 5(17و18)، 38-27.
حسینی، سیدحسین، شکوری گنجوی، حامد، کاظمی، عالیه (1397). مدلی برای افزایش منافع ملی حاصل از سیستم عرضه نفت ایران در بازار جهانی (رویکرد سیستمی)، پژوهش‌های مدیریت در ایران، 22(3)، 158-133.
شکری، پوریا، فریدزاده، علی، تکلیف، عاطفه، دهقانی، تورج (1396). برآورد مسیر بهینه تولید میدان نفتی آزادگان جنوبی با تاکید بر تولید صیانتی براساس الگوریتم تکاملی بهینه‌سازی ازدحام ذرات (PSO)، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 6(33)، 108-75.
عزیزی، مجتبی، مقدم، عادله (1395). ارایه الگویی برای مدیریت پروژه‌های توسعه فناوری در صنعت نفت و گاز ایران، مدیریت نوآوری، 5(1)، 128-103.
فضل اله تبار، محمد، شیرازی، بابک، جعفری صمیمی، احمد (1396). شبیه‌سازی تولید نفت شیل با رویکرد پویایی سیستم، تحت سناریوهای مختلف، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 13(55)، 38-1.
کاظمی، عالیه، حسین زاده، مهناز (1395). طراحی مدل تخصیص نفت و گاز به بخش های مختلف مصرف با هدف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای با استفاده از رویکرد پویایی سیستم، فصلنامه پژوهش‌های سیاستگذاری و برنامه‌ریزی انرژی، 2(2)، 141-111.
گزارش صنعتی (1394). کاربرد فناوری نانو در فرایندها ازیاد برداشت نفت خام، ماهنامه فناوری نانو، 14(4)، 22-18.
محقر، علی، شریفی سلیم، علیرضا، زارع میرک آباد، علی(1391). طراحی مدل سیاستگذاری انرژی در صنعت نفت و گاز (گزینه‌های مبتنی بر طرح هدفمندسازی یارانه‌ها)،  فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، (27و28)، 43-23.
محمدی پور، محمد (1392). ضرورت توجه به الزامات بخش تحقیقات و چرخه عمر فناوری در مدیریت پژوهش و فناوری، ماهنامه اکتشاف و تولید، (99)، 9-8.
مشایخی، علی نقی، آذر، عادل، و زنگویی نژاد، ابوذر (1393). ارائه مدل دینامیکی برای کاهش متوسط زمان پرداخت خسارت شرکت‌های بیمه، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 18(71)، 117-95.
نایبی فرد، مسعود، فیلسرایی، مهدی (1396). اثر تعدیلی مخارج تحقیق و توسعه و اندازه شرکت بر رابطه بین نقدینگی و ارزش شرکت‌ها، فصلنامه پژوهش‌های جدید در مدیریت و حسابداری، 3(19)، 109-95.
نعیمی، امیر، نجفلو، پریسا، سبحانی، سید محمد جواد (1394). نقش آموزش، ترویج و اطلاع‌رسانی در توسعه فناوری زیستی کشاورزی از دیدگاه متخصصان، فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 7(33)، 110-97.
نقی زاده، محمد، ابراهیمی، بتول، پاک سرشت، سعید (1395). ارزیابی ریسک‌های توسعه فناوری در لایه‌های مختلف نقشه راه فناوری (مورد مطالعه: مته‌های حفاری)، فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 4(2)، 175-151.

Geschka, H & Hahnenwald, H (2013). Scenario-Based Exploratory Technology Roadmaps - A Method for the Exploration of Technical Trends, Technology Roadmapping for Strategy and Innovation, Springer, Berlin, Heidelberg, 123-136
Kanama, D (2013). Development of Technology Foresight: Integration of Technology Roadmapping and the Delphi Method, Technology Roadmapping for Strategy and Innovation, 151-171.
Moehrle, M (2004). TRIZ-based technology-roadmapping, International Journal of Technology Intelligence and Planning, 1(1), 87 – 99
Phaal, R, Kerr, C, levbare, I, Farrukh, C, Routley, M & Athanassopoulou, N (2016). On ‘self-facilitating’ templates for technology and innovation strategy workshops. World Scientific Series in R&D Management, (8), 1-12
Phaal, R, Farrukh, C & Probert, D (2013). Fast-Start Roadmapping Workshop Approaches, Technology Roadmapping for Strategy and Innovation, 91-106
Geum, Y, Lee, S & Park, Y (2014). Combining technology roadmap and system dynamics simulation to support scenario-planning: A case of car-sharing service”, Computers & Industrial,71, 37-49.
Hussaina, M, Tapinosb, E & Knighta, L (2017). Scenario-driven for technology foresight”, Technological forecasting and social Change, 124, 160-177.