بررسی تاثیر سیاست های رشد هوشمند شهری بر کاهش پراکنده رویی(نمونه موردی استان خراسان شمالی)

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

مقاله 1، دوره 11، شماره 41، آبان 1398، صفحه 7-20   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

رستم صابری فر^{* 1}؛ اسماعیل علی اکبری²؛ مسلم نوری³

¹دانشیار،گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

²استاد، گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

³دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

نگرانی در ارتباط با پیامدهای پراکنده­رویی در نواحی شهری، برنامه­ریزان و مسئولین را بر آن داشته­است که به طور جدی به دنبال الگوی توسعه فشرده و شیوه جدید زیست­پذیر کردن محلات باشند. به همین منظور، موسسات و نهادهای متعددی سعی دارند روش­ها و ابزارهایی را تولید و معرفی نمایند تا شیوه­های کنونی کاربری اراضی را به نحوی تغییر دهند که در نهایت به پراکنده­رویی بیشتر منجر نگردد. مطابق ادعای مسئولین، برای کنترل پراکنده رویی در استان خراسان شمالی، سیاستهای رشد هوشمند در این استان به طور جدی مورد توجه قرار گرفته است. به منظور بررسی این ادعا، این مطالعه به شیوه توصیفی و تحلیلی در 5 شهرستان، به انجام رسید. به این منظور، ابتدا مجموعه ای از شاخص های کمی یعنی ارتباط شبکه خبایانی، تراکم، اختلاط کاربری ها، دسترسی و قابلیت پیاده روی برای تعیین 5 بعد اصلی توسعه شهری فشرده و محلات زیست پذیر در این محدوده، مورد استفاده قرارگرفت. داده های مورد نیاز از شهرداریها، طرح­های جامع و برداشتهای میدانی به دست آمد. داده های گردآوری شده با توجه به شاخصهای ابعاد پنجگانه ارزیابی و بر اساس آزمون ANOVA   فضایی و آزمون F مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تمام مناطق مورد بررسی، دارای الگوهای توسعه مشابهی بوده و ابزارهای رشد هوشمند تا حدودی زیر بخش طراحی را متحول نموده است. به این معنا که این تاثیر تنها در ابعاد فیزیکی برنامه ریزی شهری بوده و سایر ابعاد به خصوص ابعاد غیر سنتی برنامه ریزی که می تواند به اختلاط کاربری ها و تسهیل دسترسی­های منطقه ای منجر شود را تحت تاثیر قرار نداده است. 

کلیدواژه‌ها

فرم شهری؛ رشد هوشمند؛ برنامه ریزی فیزیکی؛ خراسان شمالی