تحلیل فرم شهر بر سلامتی شهروندان( مطالعه موردی؛ شهر ارومیه)

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

مقاله 4، دوره 11، شماره 41، آبان 1398، صفحه 65-85   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محسن احدنژاد روشتی¹؛ محمد رسولی^{* 2}؛ خضر شیخ محمد حسن آباد³؛ شراره سعید پور⁴

¹دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

²گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

³کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری

⁴دانشجوی دکتری جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

سلامت و بهداشت در روند تکامل تاریخی بشر از زمان باستان تاکنون به عنوان موضوعی مطرح بوده که جوامع همواره با آن در تعامل بوده اند، به­طوری که سلامت و رفاه مردم یک شهر،  شاخص مهمی برای نشان دادن میزان موفقیت سیاست های توسعه پایدار آن شهر است. و تشدید روزافزون معضل سلامتی در جامعه شهری موجب گردیده است تا در محافل علمی نظراتی در خصوص ارتباط "فرم شهر" با سلامت عمومی" ارائه شود. تحقیق حاضر به بررسی و تبیین شکل (فرم) شهر بر سلامت عمومی شهروندان شهر ارومیه پرداخته است که بر همین اساس دو فرم شهر فشرده و پراکنده به عنوان فرم اصلی مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر از نظر روش پژوهش در زمرۀ پژوهش­های توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف مطالعه، پژوهشی کاربردی است .روش جمع آوری اطلاعات از طریق منابع و اسناد  و روش میدانی اخذ شده از سازمان های مربوط به مسائل شهری­(همچون شهرداری و ارگان های وابسته به آن) بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل تحلیل شبکه­ای برای بررسی اهمیت هر یک از شاخص­ها و از مدل ویکور برای سطح­بندی نواحی استفاده شده است. یافته­های تحقیق نشان داد که تراکم، روند توسعه را هرچه بیشتر به توسعه پایدار نزدیک­تر می­کند، همچنان که در یافته­های تحقیق نیز نشان داده شد نواحی که از لحاظ تراکم سطح بالایی دارند (­بیشتر بافت­های داخلی شهری) از لحاظ سلامتی نیز وضعیت بهتری را داشته و برعکس نواحی پیرامونی شهر که از لحاظ کالبدی پراکنده بوده وضعیت سلامتی آنها در وضعیت بدی قرار داشته­اند. چرا که تراکم باعث اختلاط بیشتر کاربری­ها، پیاده روی، کاهش انواع آلودگی­ها ، دسترسی آسان و غیره شده است.

کلیدواژه‌ها

فــرم شهـری؛ ســلامتــی شــهرونــدان؛ شــهر ســالم؛ شــهر ارومیــه