تأثیر کاربرد مقادیر مختلف کود اوره و ورمی‌کمپوست بر عملکرد و ترکیبات اسانس دو رقم شوید (.Anethum graveolens L)

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 3، دوره 11، شماره 39، دی 1398، صفحه 21-33   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

نستوه صفی خانی نسیمی^* ؛ ظهراب اداوی؛ سیروس منصوری فر

گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور

چکیده

کاربرد کودهای آلی با هدف جایگزینی یا کاهش قابل ملاحظه در کاربرد کودهای شیمیایی، موجب افزایش کیفیت و عملکرد در تولید پایدار گیاهان زراعی می‌شود. به همین منظور آزمایشی جهت بررسی اثر ورمی-کمپوست، کود شیمیایی اوره و تلفیق آن دو بر عملکرد و میزان اسانس دو رقم ورامین و اصفهانی گیاه دارویی شوید در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی استان اصفهان در سال 1395 اجرا شد. فاکتور کودی شامل 100 درصد اوره (86/260 کیلوگرم در هکتار)، ورمی‌کمپوست 3/33 درصد و 6/66 درصد اوره (73/173 کیلوگرم در هکتار اوره و 85/1141 کیلوگرم در هکتار ورمی‌کمپوست)، ورمی‌کمپوست 6/66 درصد و 3/33 درصد اوره (86/86 کیلوگرم در هکتار اوره و 71/2283 کیلوگرم در هکتار ورمی‌کمپوست)، 100 درصد ورمی-کمپوست (3429 کیلوگرم در هکتار) و تیمار شاهد (بدون کود) همچنین فاکتور دوم شامل دو رقم ورامین و اصفهانی بودند. نتایج نشان داد کاربرد ورمی‌کمپوست 6/66 درصد و 3/33 درصد اوره منجر به افزایش تعداد چتر در بوته (6/13 درصد)، وزن هزار دانه (3/19 درصد)، وزن خشک بوته (9/21 درصد) عملکرد دانه (4/33 درصد)، شاخص برداشت (5/18 درصد) و عملکرد اسانس (5/27 درصد) نسبت به تیمار شاهد گردید. همچنین بیشترین درصد اسانس (80/0 درصد)، محتوی دـ کارون (49/91 درصد) و محتوی لینالول (61/2 درصد) در اسانس در تیمار کاربرد 100 درصد ورمی‌کمپوست بدست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش، امکان کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و آلی بدون کاهش قابل ملاحظه در عملکرد کمی و کیفی وجود دارد و می‌توان با کاربرد تلفیقی کودها در راستای کاهش هزینه‌های تولید گام موثری برداشت.

کلیدواژه‌ها

کود آلی؛ وزن هزار دانه؛ ترکیبات اسانس؛ لینالول

مراجع

درزی، م.ت.، ف. رجالی و م.ه. حاج سید هادی. 1391.  بررسی کاربرد کودهای آلی، زیستی و شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی انیسون (.Pimpinella anisum L). فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. جلد 26، شماره 2: 259-251.

رضایی نژاد، ع.، ر. امید بیگی و ک. خادمی. 1389. بررسی تاثیر کودهای آلی و شیمیایی بر رشد، عملکرد و میزان اسانس آویشن (.Thymus vulgaris L). نشریه پژهش­های زراعی ایران. جلد 7، شماره 1: 135-127.

رضوانی مقدم، ب.، س. بخشایی، ا. غفوری و س. خرم دل. 1393. اثر کودهای نیتروژن و ورمی­کمپوست بر خصوصیات کمی کیفی گیاه دارویی مرزه (.Satureja hortensis L). فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. جلد 31، 1: 311-302.

سجادی نیک، ر.، ع. یدوی و  ح.ر. بلوچی. 1392. تاثیر نیتروژن، ورمی کمپوست و کود بیولوژیک نیتروکسین بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد کنجد (Sesamum indicum). علوم کشاورزی و منابع طبیعی. جلد 14، 6: 33-21.

سعیدنژاد، ا. و پ. رضوانی مقدم. 1392. ارزیابی اثر مصرف کودهای کمپوست، ورمی­کمپوست و شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد و درصد اسانس زیره سبز (.Cuminum cyminum L). علوم باغبانی. جلد 24، 2: 148-142.

عزیزی، م.، ف. رضوانی، م. حسن­زاده خیاط، ا. لکزیان و ح. نعمتی. 1387. تأثیر سطوح مختلف ورمی­کمپوست و آبیاری بر خصوصیات مورفولوژیک میزان اسانس بابونه (Matricaria recutita) رقم Goral. مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. جلد 24: 93-82.

غلامی، ا.، ن. بیطرفیان، ح. عباس ­دخت، م. برادران و ف. خلیقی سیگارودی. 1391. تأثیر کاربرد میکوریزا و ورمی­کمپوست بر کیفیت و عملکرد آویشن باغی (Thymus vulgaris L.). ﭘﺎﻳﺎن­نامه ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ زراﻋﺖ، داﻧﺸﮕﺎه شاهرود، دانشکده کشاورزی. 126 صفحه.

غلامی، م.، ع. عزیزی، خ. پیری و م.ت. درزی. 1392. بررسی اثر کودهای دامی و ورمی کمپوست کمی بر عملکرد، اجزای عملکرد و ترکیبات اسانس گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum). ﭘﺎﻳﺎن­نامه ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ زراﻋﺖ، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ واﺣﺪ رودﻫﻦ. 112 صفحه.

Alam, M.N., M.S. Jahan, M.K. Ali, A. Ashraf and M.K. Islam. 2011. Effect of vermicompost and Chemical Fertilizers on Growth, Yield and Yield Components of Potato in Barind Soils of Bangladesh. Plant Ann. Agric. Sci. 49: 299-311.

Anwar, M., D.D. Patra, S. Chand, K. Alpesh, A.A. Naqvi and S.P.S. Khanuja. 2009. Effect of organic manures and inorganic fertilizer on growth, herb and oil yield, nutrient accumulation, and oil quality of French basil. Plant Sci. 168: 1-14.

Azizi, K., and Kahrizi, D. 2008. Effect of nitrogen levels, plant density and climate on yield quantity and quality in cumin (Cuminum cyminum L.) under the conditions of Iran. Int. J. Plant Produc. 3: 35-44.

Banchio, E., X. Xie, H. Zhang and P.W. Pare. 2009. Vermicompost elevate essential oil accumulation and emissions in sweet basil. J. Agri and Food Chemistry. 57:653–657.

Bist, L.D., C.S. Kewland and S. Sobaran. 2006. Effect of planting geometry and level of nitrogen on growth and yield quality of European Dill (Anethum graveolens). J. of .Indian J Hort. 88(3): 351-359.

Carrubba, A., C. Catalano and R. Bontempo. 2013. Cultivation of Dill (Anethum graveolens L.) with Different Row Arrangements. Eur. J. Agron. 5: 19-30.

Dusane, R.D., S.A. Khanvilkay and V.M. Kanade .2007. Agronomic studies on the effect of various inputs on the yield of mustard (Brassica juncea L). Crop Sci. 30: 105-111.

Fageria, N.K., and Baligar, V.C. 2005. Enhancing nitrogen use efficiency in crop plants. Bioresource Technol. 97(7): 886-893.

Geetha, A., P.V. Rao, D.V. Reddy and S. Mohammad. 2009. Effect of organic and inorganic fertilizers on macro and micro nutrient uptake, oil content, quality and herbage yield in sweet basil (Ocimum basilicum). Res Crops. 10(3): 740-742.

Gulen, Y. 2004.The effect of sowing dates and vermicompost fertilizer on yield and some agricultural characters of coriander. Ondokuz Mayis University, Institute of natural and Applied Science Department, Turky.

Kaplan, M., I. Kocabas, I. Sonmez and H. Kalkan. 2009. The effects of different organic fertilizers applications on the dry weight and the essential oil quantity of sage (Salvia fruticosa Mill.). Acta Hort. 26: 147-152.

Khalid, A.K., S.F. Hendawy and E. El-Gezawy. 2006. Ocimum basilicum L., production under organic farming. Res J of Agri and Bio Sci. 2(1): 25-33.

Kizilkaya, R. 2008. Yield response and nitrogen concentrations of spring wheat (Triticum aestivum L.) inoculated with Azotobacter chroococcum strains. Herbal Tech. Industry, 1(8): 17-22.

Kumar, S., C.R. Rawat., S. Dhar and S. K Rai. 2005. Dry matter accumulation, nutrition uptake and changes in soil fertility statues as influenced by different organic sources of nutrients to forage sorghum. Ind J. Agric. Sci. 75(6): 340-342.

Liu, E., Yan, C., Mei, X., He, W., Bing, S.H., Ding, L., Liu, Q., Liu, S., and Fan, T. 2010. Long-term effect of chemical fertilizer, straw, and manure on soil chemical and biological properties in northwest China. Geoderma 158: 173–180.

Liuc, J. and B. Pank. 2010. Effects of vermicompost and fertility levels on growth and oil yield of Roman chamomile. Bulg. J. Plant Physiol, 21: 51-70.

Malik, A.A., S. Suryapani and J. Ahmad. 2011. Chemical vs organic cultivation of medicinal and aromatic plants: the choice is clear. Ann. Bot. 89: 907-916.

Mallanagouda, B. 2008. Effect of  NPK and farm yard vermicompost on growth parameters of onion, garlic and coriander. University of Agriculture Science. Banglore. India. 24: 212-213.

Nicole, D., R.B. Cavender and M. Knee. 2013. Vermicompost stimulates mycorrhizal colonization of roots of Sorghum bicolor at the expense of plant growth. Aust. J. Agric. Res. 52: 527-548

Padmapriya, S and N. Chezhiyan. 2010. Effect of shade, organic, inorganic and biofertilizers on morphology, yield and quality of coriander (Coriandrum sativum L.). Can. J. Plant Sci. 81: 211–224.

Padmavathiamma, P.K., Li, L.Y., and Kumari, U.R. 2008. An experimental study of vermin-biowaste composting for agriculture soil improvement. New Zealand J.Crop and Hort. Sci. 25: 169-175.

Pandey, R. 2005. Mangement of Meloidogyne incognita in artemisia pallens with bioorganics. Phytoparasitica. 33: 304-308.

Pirbalouti, A., Gh. Akbari, M. Nasiri Mahalati and A. Golparvar. 2012. Effects of different nitrogen and vermicompost rates on yield and essential oil contents of coriander. Field Crops Res. 71: 139-150.

Raja Sekar, K., and Karmegan, N. 2010. Earthworm casts as an alternate carrier material for biofertilizers: Assessment of endurance and viability of azotobacter chroococcum, bacillus megaterium and Rhizobiumleguminosarum. J. Plant Nutr. 31: 1599- 1611.

Rohricht, C.M., M. Curunet and M. Solf. 2009. The influence of vermicompost application on yield and quality of sage (Salvia officinalis). Plant Sci. 170: 695-694.

Roy, D. K. and B. P. Singh. 2006. Effect of level and time of nitrogen application with and without vermicompost on yield, yield attributes and quality of malt barley (Hordeum vulgare). Indian. Agric. 25:191-197.

Sangwan, P., Kaushik, C.P., and Garg, V.K. 2008. Feasibility of utilization of horse dung spiked filter cake in vermicomposters using exotic earthworm Eisenia foetida. Agron. J. 60: 198-200.

Tahami Zarandi, S., P. Rezvani Moghadam and M. Jahan.2009. Effects of organic and chemical fertilizers on yield and essential oil percentage of basil herbs. J.Agroecol. 1: 82-70.

Wu, S.C., ZH. Caob, Z.G. Lib K.C. Cheunga and M.H. Wong. 2011. Effects of biofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizers and AM fungi on maize growth: A greenhouse trial. Agron. J. 47: 213-216.