تأثیر تغییر اقلیم بر مراحل رشد ماشک برگ درشت (Vicia narbonensis L.) و جو (Hordeum vulgare L.) (مطالعه موردی: خرم آباد)

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 9، دوره 11، شماره 39، دی 1398، صفحه 100-110   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

خسرو عزیزی¹؛ علیرضا دارائی مفرد^{* 2}؛ بهروز نصیری³؛ محمد فیضیان⁴

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

²دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

³استادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

⁴استادیار خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

آزمایش مزرعه‌ای، بر اساس سناریوهای استاندارد مورد تأیید IPCC (A1B، A2، B1) توسط مدل گردش عمومی جو (HadCM3) با استفاده از مدل ریز مقیاس (LARS-WG) با هدف بررسی اثر تغییر اقلیم بر پاسخ مراحل فنولوژیک گیاهان سه کربنه، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در دو سال زراعی 93 و 94 در یک مکان با تیمار اجزاء مکمل مخلوط ماشک برگ درشت و جو در 5 سطح، علف هرز در چهار سطح و کمپوست نیز در چهار سطح با آزمایش فاکتوریل 5×4 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی برای سال هدف 2055 میلادی (1445 شمسی) به‌صورت دیم اجراء شد. پارامترهای اقلیمی دما، بارندگی و تابش روزانه در دوره زمانی مورد مطالعه با استفاده از مدل LARS-WG شبیه سازی شدند. نتایج نشان داد که کاهش طول دوره رشد و عدم برخورد با دماهای فوق مطلوب و فرار از تنش‌های خشکی آخر فصل به علت منطبق بودن دوره رشد با فصل رشد، کاهش ریسک مخاطرات محیطی در سال های آتی را سبب شده و پایداری عملکرد نیز حاصل می‌گردد. بنابراین با وجود کاهش احتمالی تبخیر و تعرق گیاهان مرجع، شرایط زراعی آینده در خرم آباد به‌منظور تولید علوفه ارگانیک و کنترل بیولوژیک علف‌های هرز تحت اثر تغییرات اقلیمی، حاکی از میسر بودن امکان کشت بوده و اثرات منفی تغییر اقلیم بر تولید محصول کاسته می‌شود.

کلیدواژه‌ها

پایداری عملکرد؛ تبخیر و تعرق؛ فنولوژی

مراجع

صلاحی، ب.، ف. س. فاطمی نیا و س. م. حسینی. 1393. ارزیابی تغییرات اقلیمی آینده استان اصفهان با استفاده از مدل­های BCM₂ و HadCM₃ در محیط ریزگردان LARS-WG. مطالعات جغرافیائی مناطق خشک. سال 5: شماره 16.

کوچکی، ع و غ. ع. کمالی. 1389. تغییر اقلیم و تولید گندم دیم در ایران. مجله پژوهش­های زراعی ایران. جلد 8: 520-508.

کوچکی، ع و م. نصیری محلاتی. 1387. تاثیر تغییر اقلیم همراه با افزیش غلظت دی اکسید کربن بر عملکرد گندم در ایران و ارزیابی راهکارهای سازگاری. مجله پژوهش­های زراعی ایران. جلد 6: صفحه 153-139.

کوچکی، ع.، م، نصیری محلاتی.، ح. ر. شریفی.، ا. زند و غ. ع. کمالی.  1380. شبیه سازی رشد، فنولوژی و تولید ارقام گندم در اثر تغییر اقلیم در شرایط مشهد. مجله بیابان. جلد 6: 127-117.

محمد بیگی، ع. 1397. جو. مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اصفهان.

نصیری محلاتی، م و ع. کوچکی. 1384. اثرتغییراقلیم بر شاخص­های اگروکلیماتیک مناطق کشت گندم دیم در ایران. مجله پژوهش­های زراعی ایران. جلد 3: 303-291.

نصیری محلاتی، م.، ع. کوچکی.، غ. ع. کمالی و س. ح. مرعشی. 1385.. بررسی اثرات تغییر اقلیم بر شاخص­های اقلیمی کشاورزی. ایران .مجله علوم و صنایع کشاورزی. جلد 20: 82-71.

Alizadeh, A., H. Dehghani-Sanij, and M. Moosavi. 2010. The effect of using on farm real time climatic data for calculating irrigation requirement on water use effeciency of corn. Iranian Journal of lrrigation and drainage 4(2): 308-318.

Annex, I.N.C. 2014. 6^th national communications (NC6) from Parties included in to the Convention including those that are also Parties to the Kyoto Protocol, United Nations Framework Convention on Climate Change.

Bradley, N.L., A.C. Leopold, J. Ross, and H. Wellington. 1999. Phenological changes reflect climate change in Wisconsin. Proceedings of the National Academy of Sciences, USA 96: 9701-9704.

Byjesh, K., S. N. Kumar, and P. K. Aggarwal. 2010. Simulating impacts, potential adaptation and vulnerability of maize to climate change in India. Mitigation Adaptation Strategies Global Change. 15: 413-431.

Cline, W.R. 2008. Global Warming and Agriculture. Finance and Development (International Monetary Fund). 45: 1.

Frich, P., L.V. Alexavder., P. Della-Marta., B. Gleason., M. Heylock., M.G. Klein Tank, and T. Peterson. 2002. Observed coherent change in climatic extremes during the second half of the 20 century. Climate research 19: 193- 212.

Gibbons. J. M, and S. J. Ramsden. 2008. Integrated modelling of farm adaptation to climate change in East Anglia, UK: Scaling and farmer decision making. Agri. Eco.Env. 127: 126-134.

IPCC. 1995. Impacts, Adaptations and Mitigation of Climate Change: Scientific echnical Analyses. Cambridge University Press 878 pp.

Jones. J.W., G. Hoogenboom., C.H. Porter., K.J. Boote., W.D. Batchelor., L.A. Hunt., P.W. Wilkens., U. Singh., A.J. Gijsman, and J.T. Ritchie. 2003. The DSSAT cropping system model. Europ J Agron 18: 235-265.

Laux. P., G. Jackel., R.M. Tingem, and H. Kunstmann. 2010. Impact of climate change on agricultural productivity under rainfed conditions in Cameroon—A method to improve attainable crop yields by planting date adaptations. Agri. Forest Meteor. 150:1258–1271.

Li. X., T. Takahashi., N. Suzuki, and H.M. Kaiser. 2011. The impact of climate change on maize yields in the United States and China. Agri. Sys. 104: 348–353.

Luo. Q., W. Bellotti., M. Williams, and E. Wang. 2009. Adaptation to climate change of wheat growing in South Australian: Analysis of management and breeding strategies. Agri. Eco. Env. 129: 261- 267.

Mebarkia. A., K. Abbas and A. Slimani. 2013. Vicia narbonensis L.: importance of phosphorus fertilization and seeding rate under rainfall conditions Setif High Plains Algeria. J. Agro. 12 (2): 93-98.

Meza. F.J, and D. Silva. 2009. Dynamic adaptation of maize and wheat production to climate change. Climatic Change Journal. 94: 143-156.

Mitchell. J.F.B., T.C. John., J.M Gregory, and S. Tett. 1995. Climate response to increasing levels of greenhouse gases as sulphate aerosols. Nature Journal. 376: 501-504.

Mohajerani, H., Mosaedi, A., Kholghi, M., Maftah Halghi, M, and Saad Aldin, A. 2011. Estimating crop water requirement of wheat by Cropwat model in Kordkouy-Golestan province. National Conference on Water Scarcity and Drought Management in Agronomy. 23-24 Feb. Islamic Azad University of Arsanjan, Iran.

Niggol Seo. S, and R. Mendelsohn. 2008. An analysis of crop choice: Adapting to climate change in South American farms. Ecol. Econ. J. 67: 109-116.

Ozkan. B, and H. Akcaoz. 2002. Impacts of climate factors on yields for selected crops in southern Turkey. Mitig Adapt Strat Glob Change Journal. 7: 367–380.

Reidsma. P., F. Ewert., A. O. Lansink, and R. Leemans. 2010. Adaptation to climate change and climate variability in European agriculture: The importance of farm level responses. Europ. J .Agro. 32: 91–102.

Rosenzweig. C. 2007. Executive summary. Chapter 1: Assessment of Observed Changes and Responses in Natural and Managed Systems. Climate change: impacts, adaptation and vulnerability: contribution of Working Group II to the fourth assessment report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press (CUP): Cambridge, UK: Print version: CUP. This version: IPCC website. ISBN. 521.

Sanchez-Vioque. R., J. Giron-Calle., M. F. Rodriguez-Conde., J. Vioque., M. De-los-Mozos-Pascual., O. Santana-Méridas., M. E. Izquierdo-Melero and M. Alaiz. 2011. Determination of γ-glutamyl-S-ethenyl-cysteine in narbon vetch (Vicia narbonensis L.) seeds by high performance liquid chromatography. Anim. Feed Sci. Techno. 165 (1-2): 125-130.

Shiferaw. B.A., J. Okello, and R. V. Reddy. 2009. Adoption and adaptation of natural resource management innovations in smallholder agriculture: reflections on key lessons and best practices. Environ Dev Sustain. 11: 601–619.

Trnka. M., M. Dubrovsky, and Z. Ekzalud. 2004. Climate change impacts and adaptation strategies in spring barley production in the Czech Republic. Climate Change. 64: 227–255.

Vergé. D.E., C. Kimpe, and R.L. Desjardins. 2007. Agricultural production, greenhouse gas emissions and mitigation potential. J. Agric. Meteo. 2–4: 255–69.