مقایسه‌ تاثیر فنانترن و پیرن بر جوانه‌زنی، رشد گیاهچه و فعالیت آنزیم‌های پاداکساینده در گندم نان (.Triticum aestivum L)

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 11، دوره 11، شماره 39، دی 1398، صفحه 126-137   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ایوب سبحانی¹؛ سید یحیی صالحی لیسار^{* 2}؛ علی موافقی³

¹دانشجوی دکتری، گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

²دانشیار، گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³تاد، گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

هدف این مطالعه ارزیابی واکنش جوانه‌زنی، رشد و برخی شاخص‌های بیوشیمیایی در گیاهچه‌های گندم نان به هیدروکربن‌های آروماتیک حلقوی فنانترن و پیرن می‌باشد. در این بررسی بذرهای گندم به صورت هیدروپونیک کشت داده شدند و به مدت 7 روز تحت تیمار غلظت‌های 50، 100، 150 و 200 میکرومول از این دو ترکیب قرار گرفتند. محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی، مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن و همچنین فعالیت آنزیمهای کاتالاز (CAT)، پراکسیداز (POD)، سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و آسکوربات پراکسیداز (APX) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد هر دو آلاینده باعث کاهش درصد جوانه‌زنی گردیدند، بطوریکه کمترین درصد جوانه‌زنی مربوط به فنانترن (44/54%) در سطح 200 میکرومول بود. فنانترن بیشتر از پیرن باعث کاهش محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی گردید، کمترین درصد کلروفیل a (54/51%)، کلروفیل b (25/48%) و کاروتنوئیدها (42/63%) مربوط به تیمار فنانترن (200 میکرومول) بود. هر دو آلاینده باعث افزایش معنی‌دار محتوای پراکسید هیدروژن (7 برابر) و مالون دی آلدئید (5/1 برابر) گردیدند. افزایش غلظت هر دو آلاینده باعث کاهش معنی‌دار (تا70%) فعالیت سه آنزیم APX، POD و SOD گردیدند، ولی تنها فنانترن باعث کاهش معنی‌دار (12/49%) فعالیت آنزیم کاتالاز گردید. این نتایج نشان می‌دهد که به احتمال زیاد تنش اکسیداتیو، عامل کاهش رشد و اثرات زیانبار هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقه‌ای در خاک‌های آلوده به این مواد می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

گندم؛ هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقه‌ای؛ تنش اکسیداتیو؛ اثرات فیزیولوژیک

مراجع

صابونچی محمدی، ف.، صالحی لیسار س.ی. و مسن هرزندی، ا. (1393). اثرات فیزیولوژیک تنش ناشی از سمیت فنانترن در گیاه گندم رویش یافته در خاکهایی با بافت متفاوت. مجله فیزیولوژی تنش گیاهان. جلد 1: 10-1.

علایی، ا.، وکیلی، ف. و مهردادشریف، ا.ع. (1389). گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به "فنانترن" با استفاده از گیاه سورگوم. محیط شناسی. شماره 53: 88-79.

Agravante, M. D. (ed.) 1985. General Botany laboratory manual and workbook, Manila, Philippines: REX Book Store. 77 p.

Arnon, D. I. 1949. Copper enzymes in isolated chloroplasts. Polyphenoloxidase in Beta vulgaris. Plant Physiol, 24, 1.

Baud-Grasset, F., Baud-Grasset, S. and Safferman, S. I. 1993. Evaluation of the bioremediation of a contaminated soil with phytotoxicity tests. Chemosphere, 26, 1365-1374.

Boominathan, R. and Doran, P. M. 2002. Ni‐induced oxidative stress in roots of the Ni hyperaccumulator, Alyssum bertolonii. New Phytol, 156, 205-215.

Bradford, M. M. 1976. A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein-dye binding. Anal Biochem, 72, 248-254.

Branquinho, C., Brown, D. H. and Catarino, F. 1997. The cellular location of Cu in lichens and its effects on membrane integrity and chlorophyll fluorescence. Environ Exp Bot, 38, 165-179.

Chance, B. and Maehly, A. 1955. [136] Assay of catalases and peroxidases. Method Enzymol, 2, 764-775.

Chauhan, A., Oakeshott, J. G. and Jain, R. K. 2008. Bacterial metabolism of polycyclic aromatic hydrocarbons: strategies for bioremediation. Indian J. Microbiol, 48, 95-113.

Chiang, P., Li, K.-P. and Hseu, T.-M. 1996. Spectrochemical behavior of carcinogenic polycyclic aromatic hydrocarbons in biological systems. Part II: A theoretical rate model for BaP metabolism in living cells. Appl Spectros, 50, 1352-1359.

Debiane, D., Garçon, G., Verdin, A., Fontaine, J., Durand, R., Grandmougin-Ferjani, A., Shirali, P. and Sahraoui, A. L.-H. 2008. In vitro evaluation of the oxidative stress and genotoxic potentials of anthracene on mycorrhizal chicory roots. Environ Exp Bot, 64, 120-127.

Gao, Y. and Zhu, L. 2004. Plant uptake, accumulation and translocation of phenanthrene and pyrene in soils. Chemosphere, 55, 1169-1178.

Gong, Z., Alef, K., Wilke, B.-M. and Li, P. 2007. Activated carbon adsorption of PAHs from vegetable oil used in soil remediation. J. Hazard Mater, 143, 372-378.

Gunes, A., Pilbeam, D. J. and Inal, A. 2009. Effect of arsenic–phosphorus interaction on arsenic-induced oxidative stress in chickpea plants. Plant Soil, 314, 211-220.

Harinasut, P., Poonsopa, D., Roengmongkol, K. and Charoensataporn, R. 2003. Salinity effects on antioxidant enzymes in mulberry cultivar. Sci. Asia, 29.

Kang, F., Chen, D., Gao, Y. and Zhang, Y. 2010. Distribution of polycyclic aromatic hydrocarbons in subcellular root tissues of ryegrass (Lolium multiflorum Lam.). BMC Plant Biology, 10, 210.

Kuhn, A., Ballach, H.-J. and Wittig, R. 2004. Studies in the biodegradation of 5 PAHs (Phenanthrene, pyrene, fluoranthene, chrysene und benzo (a) pyrene) in the presence of rooted poplar cuttings. Environ Sci Pollut Res, 11, 22-32.

Kummerova, M., Gloser, J., Slovák, L. and Holoubek, I. 1996. Project Tocoen. The fate of selected organic compounds in the environment. The growth response of maize to increasing concentrations of fluoranthene. Toxicol Environ Chem, 54, 99-106.

Kummerova, M., Slovak, L. and Holoubek, I. 1997. Growth response of spring barley to short-or long-period exposures to fluoranthene. Rost Vyroba (Czech Republic).

Kummerova, M., Zezulka, S., Vanova, L. and Fiserova, H. 2012. Effect of organic pollutant treatment on the growth of pea and maize seedlings. Open Life Sci, 7, 159-166.

Liu, H., Weisman, D., Ye, Y.-B., Cui, B., Huang, Y.-H., Colón-Carmona, A. and Wang, Z.-H. 2009. An oxidative stress response to polycyclic aromatic hydrocarbon exposure is rapid and complex in Arabidopsis thaliana. Plant Sci, 176, 375-382.

Lundstedt, S. 2003. Analysis of PAHs and their transformations products in contaminated soil and remedial processes.  (Doctoral dissertation, Kemi).

Maila, M. P. and Cloete, T. E. 2002. Germination of Lepidium sativum as a method to evaluate polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) removal from contaminated soil. Int Biodeter Biodegr, 50, 107-113.

Muratova, A. Y., Kapitonova, V. V., Chernyshova, M. P. and Turkovskaya, O. V. 2009. Enzymatic activity of alfalfa in a phenanthrene-contaminated environment. World Acad Sci Eng Technol, 58, 569-574.

Obinger, C., Maj, M., Nicholls, P. and Loewen, P. 1997. Activity, Peroxide Compound Formation, and Heme d Synthesis inEscherichia coliHPII Catalase. Arch Biochem Biophys, 342, 58-67.

Reynoso-Cuevas, L., Gallegos-Martínez, M., Cruz-Sosa, F. and Gutiérrez-Rojas, M. 2008. In vitro evaluation of germination and growth of five plant species on medium supplemented with hydrocarbons associated with contaminated soils. Bioresource technol, 99, 6379-6385.

Salehi-Lisar, S. Y. and Deljoo, S. 2015a. Physiological effect of phenanthrene on Triticum aestivum, Helianthus annus and Medicago sativa. EurAsian J Bio Sci, 9, 29-37.

Tomar, R. S. and Jajoo, A. 2013. A quick investigation of the detrimental effects of environmental pollutant polycyclic aromatic hydrocarbon fluoranthene on the photosynthetic efficiency of wheat (Triticum aestivum L.). Ecotoxicology, 22, 1313-1318.

Tomar, R. S. and Jajoo, A. 2014. Fluoranthene, a polycyclic aromatic hydrocarbon, inhibits light as well as dark reactions of photosynthesis in wheat (Triticum aestivum L.). Ecotox environ safe, 109, 110-115.

Wild, S. R. and Jones, K. C. 1995. Polynuclear aromatic hydrocarbons in the United Kingdom environment: a preliminary source inventory and budget. Environ pollut, 88, 91-108.

Wilson, S. C. and Jones, K. C. 1993. Bioremediation of soil contaminated with polynuclear aromatic hydrocarbons (PAHs): a review. Environ pollut, 81, 229-249.

Winterbourn, C. C., Mcgrath, B. M. and Carrell, R. W. 1976. Reactions involving superoxide and normal and unstable haemoglobins. Biochem J, 155, 493-502.