تاثیر زمان مصرف علف‌کش‌های دو منظوره و اختلاط علف‌کش‌ها بر کنترل علف‌های هرز و عملکرد گندم

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 16، دوره 11، شماره 39، دی 1398، صفحه 192-209   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عبدالفرید عبادتی¹؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری^{* 2}؛ زینب اورسجی²؛ علی راحمی کاریزکی²

¹دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته شناسایی و مبارزه با علف‌های‌هرز، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

²استادیار گروه تولیدات گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

چکیده

آزمایشی جهت ارزیابی کارایی زمان مصرف علف‌کش‌های دو منظوره و اختلاط علف‌کش‌ها بر کنترل علف‌های هرز و صفات رشدی، فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه گندم در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 1394-1393 اجرا شد. تیمارها شامل علف‌کش‌های سولفوسولفورون+مت سولفورون متیل (توتال)، مزوسولفورون متیل+یدوسولفورون متیل+ ایمن کننده مفن پای دی اتیل (آتلانتیس)، مزوسولفورون+ یدوسولفورون+ دیفلوفنیکان+ ایمن کننده مفن پای دی اتیل (اتللو)، سولفوسولفورون (آپیروس)، اختلاط تری بنورون متیل (گرانستار) و کلودینافوپ پروپارژیل (تاپیک) در دو زمان مصرف ابتدای پنجه‌زنی و ابتدای ساقه رفتن بود. عدم کاربرد علف‌کش‌ها و وجین دستی در دو زمان مورد بررسی نیز به‌عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اعمال علف‌کش‌های دو منظوره و اختلاط گرانستار+تاپیک و وجین دستی در زمان‌های مختلف مصرف به‌همراه عدم کاربرد علف‌کش‌ها، اثر معنی‌داری بر صفاتی نظیر سطح برگ، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، میزان کلروفیل a، b و پرولین داشتند (p<0.01). با توجه به نتایج به‌دست آمده، مصرف علف‌کش‌ها در بیشتر موارد به‌همراه وجین دستی در زمان پنجه‌زنی کارایی آن‌ها را نسبت به مرحله ساقه رفتن افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار آتلانتیس در ابتدای پنجه‌زنی معادل 7535 کیلوگرم در هکتار بود که با تیمار وجین، اتللو و آپیروس در ابتدای پنجه‌زنی به‌علاوه آتلانتیس در ابتدای ساقه رفتن اختلاف معنی‌داری را نشان نداد. در مقابل، کمترین میزان معنی‌دار عملکرد دانه مربوط به علف‌کش آپیروس (3991 کیلوگرم در هکتار) در زمان مصرف ابتدای ساقه رفتن

کلیدواژه‌ها

توتال؛ آتلانتیس؛ آپیروس؛ گرانستار؛ شاخص برداشت

مراجع

ابراهیم پور، ف.، ع. چعب، س.ه. موسوی و س.ن. موسویان. 1390. ارزیابی کارآیی علف‌کش دو منظوره توتال و اختلاط دو علف‌کش تری بنورون متیل و پینوکسادان در مراحل مختلف رشدی گیاه گندم. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی. جلد 4، شماره 2: 30-17.

باقرانی، ن. 1393. دستوراالعمل مصرف علف‌کش در زراعت گندم و جو استان گلستان. مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان. 19 صفحه.

بذر افشان، ف.، ح. موسوی، س.ا. موعظی، س.ع. سیادت و ر. حمیدی. 1390. تاثیر تراکم‌های مختلف خردل وحشی (Sinapis arvensis L.) بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم زمستانه (Triticum aestivum L.). پژوهش علف‌های هرز. جلد 2، شماره1: 29-15.

بهداد، الف.، پ. ابریشم چی و م. جنگجو. 1389. بررسی اثرآللوپاتی عصاره گیاه درمنه خراسانی بر جوانه‌زنی دانه، رشد و برخی خصوصیات بیوشیمیایی گیاه بروموس کپه داغی (Bromus kopetdaghensis Drobov.). مجله علوم دانشگاه شهید چمران هواز. جلد 4، شماره 32.

خلیل وند بهروزیار، ا.، م. یارنیا، ب. دل طلب و آ. آقامی. 1388. اثر تنش کمبود آب و تراکم بوته بر عملکرد و برخی از صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی آفتابگردان. مجله علوم کشاورزی دانشگاه آزاد تبریز. جلد 3، شماره 11: 37-27.

رضوانی، ح.، ج. اصغری، س.م. احتشامی و ب. کامکار. 1392. مطالعه واکنش عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم در رقابت با علف هرز خردل وحشی در گرگان. نشریه تولید گیاهان زراعی. جلد 6، شماره4: 214-187.

زند، ا.، م. ع. باغستانی، م. بیطرفان و پ. شیمی. 1387a. راهنمای علف‌کش‌های ثبت شده در ایران. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 68 صفحه.

زند، ا.، م. ع. باغستانی، ک. موسوی، م. اویسی، م. ابراهیمی، م. راستگو و م.ر. لبافی حسین آبادی. 1387b. راهنمای مدیریت علف هـای هـرز. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 275 صفحه.

زید علی، ا.ا.، ر. ناصری، ا. میرزایی و ع.ا. چیت بند. 1395. بررسی ویژگی‌های اکوفیزیولوژیکی گندم متاثر از تراکم و کاربرد علف‌کش‌ها. مجله اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. جلد دهم، شماره 4(40): 856-839.

سعدی آل کثیر، ف.، ع. مدحج و ر. فرهودی. 1392. بررسی اثر زمان کاربرد علف‌کش‌های دو منظوره بر کنترل علف‌های هرز و عملکرد دانة گندم در شرایط اقلیمی شوشتر. نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی). جلد 27، شماره 4: 515-513.

طاهری، خ.، ح.ر. ابراهیمی و ع.ر. جعفری 1393. ارزیابی کارایی علف‌کش‌های انتخابی گندم و زمان کاربرد آن‌ها بر کنترل علف هرز یولاف وحشی. مجله اکوفیزیولوژی گیاهی. جلد 6، شماره 17: 63-52.

کافی، م.، ا. جعفرنژاد و م. جامی الاحمدی. 1383. اکولوژی، فیزیولوژی و برآورد عملکرد گندم. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 478 صفحه.

قطاری، ا.س. و ا. روزبهانی. 1393. روش‌های کنترل مکانیکی و شیمیایی علف‌های هرز و اثرات آن‌ها بر میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی و عملکرد دانه لوبیا. مجله اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. جلد 3، شماره 35:476-461.

محمددوست چمن‎آباد، ح. 1390. مقدمه‎ای بر اصول علمی و عملی کنترل علف‎های‎ هرز. انتشارات دانشگاه محقق اردبیلی. 240 صفحه.

Amador-Ramirez, M.D. 2002. Critical period of weed control in transplanted chili pepper. Weed Res. 42:203-209.

Arduini, I., A. Masoni, L. Ercoli and M. Mariotti. 2006. Grain yield, dry matter, nitrogen accumulation and remobilization in durum wheat as affected by variety and graining rate. Eur. J. Agron. 25:309-318.

Arnon, D. I. 1949. Copper enzymes in isolated chloroplasts. Polyphenoloxidase in Beta vulgaris. Plant Physiol. 24(1): 1-15.

Bates, L. S., S. P. Waldren and I. D. Teare. 1973. Rapid determination of free proline for water–stress studies. J. Plant Soil. 39:205-207.

Barros F.C., G. Basch, R. Freixial and M. De Carvalho. 2009. Effect of reduced doses of mesosulfuron+iodosulfuron to control weeds in no-till wheat under mediterranean  conditions. Span. J. Agric. Res. 7(4): 905-912.

Cousens, R. 1988. An empirical model relating crop yield to weed and crop density and a statistical comparison with other models. J. Agric. Sci. 105:513–521.

Crotser, M. P. and W.W. Witt. 2000. Effect of Glycine max canopy characteristics, G. max interference, and weed-free period on Solanum ptycanthum. Weed Sci. 48: 20-26.

Datta, A. B.M. Sindel, R.S. Jessop, P. Kristiansen and W.L. Fel- ton. 2007. Phytotoxic response and yield of chickpea (Cicer arietinum) genotypes with pre-emergence application of isoxaflutole. Aust. J. Exp. Agric. 47: 1460-1467.

Jongschaap, R. and R. Booij. 2004. Spectral measurements at different spatial scales in potato: Relating leaf, plant and canopy nitrogen status. Int. J. Appl. Earth Obs. Geoinf. 5: 205-218.

Marcuvitz, S. and R. Turkington. 2000. Differential effects of light quality. Provided by different grass neighbors, on the growth and morphology of white clover (Trifolium repens L.). J. Oecologia. 125: 239-300.

Marttin S.G., R.C. Van Acker and L.F. Friesen. 2001. Critical period of weed control in spring canola. Weed Sci. 49:326- 333.

Mennan, H. and Zandstra, B.H. 2005. Effect of wheat (Triticum aestivum) cultivars and seeding rate on yield loss from cleavers (Galium aparine). Short communication. Crop Prot. 24: 1061-1067.

Morgounova, A., V. Zykinb, I. Belanb, L. Roseevab, Yu. Zelenskiyc, H. Budakd and F. Bekese. 2010. Genetic gains for grain yield in high latitude spring wheat grown in Western. Siberia in 1900-2008. Field Crops Res. 117:101-112.

 Nice, G., B. Johnson and T. Bauman. 2003. Herbicide application timing for corn, soybean and wheat. www.btny.Purdue.edu/weed science.

Ntanos, D.A. and S.D. Koutroubas. 2002. Dry matter and N accumulation and translocation for Indica and Japonica rice under Mediterranean conditions. Field Crops Res. 74: 93- 101.

Kon, K. F., G. B. Follas and D.E. James. 2007. Seed dormancy and germination phenology of grass weeds and implications for their control in cereals. New Zeland Plant Prot. 60: 174-182.

Okuyama, L. A., L. C. Fedrizzi and J. F. Barbosa, 2004. Correlation and path analysis of yield and its components and plant traits in wheat. Ciencia. Rural. 34:1701-1708.

Sarvade, S., H.S. Mishra, R. Kaushal, S. Chaturvedi, S. Tewari and T.A. Jadhav. 2014. Performance of wheat (Triticum aestivum L.) crop under different spacings of trees and fertility levels. Afr. J. Agric. Res. 9: 866-873.

Sohail, N. 1993. Efficacy of weedicides to control broadleaf weed in wheat. M. Sc. Thesis, Department of Agronomy, University of Agriculture, Faisalabad, Pakistan.

Stewen, R., J. R. H. Good, E. Bardly and K. Hatzios. 2002. Absorption, translocation and metabolism of A E 13006003 in wheat. Weed Sci.. 15.436-442.

Tanveer, A., M. Ayub and A. Ali. 1999. Herbicides application alone in mixture with urea for control of weed in wheat. Pak. J. Biol. Sci. 2: 1572-1574.

Tawaha, A. M., M.A. Turk and G. A. Maghaireh. 2002. Response of barley to herbicide versus mechanical weed control under semi-arid conditions. J. Agron. Crop Sci. 188:106-112.