غم و اندوه و مرگ اندیشی؛ مفاهیم مشترک شعر الیاس ابوشبکه و شارل بودلر

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 14، دوره 13، شماره 50، مرداد 1398، صفحه 313-341   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

عبدالأحد غیبی¹؛ فائزه حضرتی²

¹دانشیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

²دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

چکیده

الیاس ابوشبکه شاعر معاصر لبنانی و شارل بودلر شاعر معاصر فرانسوی، از جمله شاعرانِ سرشناس رمانتیست هستند که مضامین مکتب رمانتیسم را به زیبایی کم نظیری در سروده­های‌شان هویدا ساخته­اند. شعر این دو شاعر، دربردارنده مضامین رمانتیکی مشترک فراوانی است که در این میان، حزن و اندوه و نیز مرگ­اندیشی، بسامد و جایگاه درخوری را به خود اختصاص داده است، چراکه هر دو شاعر به سبب شرایط و مشکلات مشابه زندگی، نسبت به زندگی بدبین بوده و نگرشی همراه با حقد و کینه نسبت به آن داشتند، به طوری که می‌توان سراسر زندگی این دو شاعر رمانتیست را تمنای مرگ در میان انبوه مشکلات دانست. «أفاعی الفردوس» نام اثری است که الیاس ابوشبکه در سرایش آن، به شدت تحت تأثیر «گل­های رنج» شارل بودلر بوده است چنانکه گویی برخی از مفاهیم موجود در اشعار ابوشبکه، ترجمه اشعار بودلر می‌باشد. مقاله حاضر بر آن است با مقایسه اشعار این دو شاعر معاصر لبنان و فرانسه و تبیین مفاهیم مشترک در شعر آنان، تأثیرپذیری ابوشبکه از بودلر را به اثبات رساند.

کلیدواژه‌ها

رمانتیسم؛ مرگ اندیشی؛ الیاس ابوشبکه؛ شارل بودلر

مراجع

کتابنامه

الأیوبی، یاسین. 1984م، مذاهب الأدب «معالم وانعکاسات»، بیروت: دار العلم للملایین.

ابوالشباب، واصف. 1998م، القدیم والجدید فی الشعر العربی الحدیث، بیروت: دار النهضة.

ابوشبکه، الیاس. 1999م، الأعمال الشعریة الکاملة، بیروت: دار العودة.

بودلر، شارل. 1335ش، گل‌های رنج، ترجمه مرتضی شمس، تهران: کتابخانه گوتنبرگ.

بودلر، شارل. 1384ش، گل‌های رنج، ترجمه محمدرضا پارسایار، چاپ دوم، تهران: هرمس.

الجندی، أنعام. 1986م، الرائد فی الأدب العربی، ط1، بیروت: دار الرائد العربی.

الحاوی، ابراهیم. 1984م، حرکة النقد الحدیث والمعاصر فی الشعر العربی، بیروت: مؤسسة الرسالة.

الخوری طوق، جوزیف. 2000م، موسوعة إلیاس ابوشبکه، سته مجلدات، بیروت: دار نویلیس.

رزوق، رزوق فرج. 1956م، إلیاس ابوشبکه و شعره، بیروت: بی نا.

زغلول سلام، محمد. 1981م، النقد العربی الحدیث، اسکندریة: دار منشأة اسکندریة.

سید حسینی، رضا. 1376ش، مکتب‌های ادبی، تهران: نگاه.

شرارة، ابواللطیف. 1982م، إلیاس ابوشبکه، بیروت: دار بیروت.

صادق، عباس. 2009م، أمراء الشعر العربی، الطبعة الثالثة، بی جا: دار أسامة.

عبود، ولید ندیم. 1980م، إلیاس ابوشبکه، المجموعة الکاملة فی الشعر، مصر: بی نا.

الفاخوری، حنا. 1986م، الجامع فی الأدب العربی(الأدب الحدیث)، الطبعة الأولی، بیروت: دار الجیل.

مندور، محمد. بی تا، النقد والنقاد المعاصرون، بیروت: مکتبة النهضة.

هدارة، مصطفی. 1990م، دراسات فی الأدب العربی الحدیث، بیروت: دار العلوم العربیة.

 

مقالات

رضایی، غلام عباس و علی نجفی ایوکی. 1384ش، «الیاس ابوشبکه و نگاه وی به زن در دیوان افاعی الفردوس»، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره 176.

معروف، یحیی و مسعود اقبالی. 1392ش، «بررسی تطبیقی مفهوم بدبینی در شعر الیاس ابوشبکه و هوشنگ ابتهاج»، مجله زبان و ادبیات عربی، شماره هشتم.

نظری، علی و علی باقر طاهر نیا. 1394ش، «بدبینی در شعر الیاس ابوشبکه»، نقد ادب معاصر عربی، سال پنجم.