مرثیه سرایی در شعر فارسی و عربی با نگرشی بر مرثیه شعر احمد وائلی از نظر سبک و محتوا

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 17، دوره 13، شماره 50، مرداد 1398، صفحه 403-428   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

احلام یارعلی زاده¹؛ رحیم انصاری پور²

¹گروه زبان و ادبیات عرب، کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عرب، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

چکیده

رثاء در شعر احمد وائلی به غایت برجسته است، و ایشان توانسته است از نظر سبک و محتوا به قله‌های این سبک دست یابد. او برای شعر رسالت بزرگی در پیام‌رسانی و ارشاد قائل بود و معتقد بود شاعر متعهد باید پیام رسان و راهنما باشد و همانطور که منبر رسالت دارد شعر نیز دارای نقش و رسالت است. وی نه‌تنها به بیان دشواری‌ها و چالش‌های موجود در جامعه اسلامی می‌پردازد بلکه مردم را به بصیرت، آگاهی، پایداری و مبارزه علیه استبداد و استعمار نیز فرا می‌خواند. اصالت اسلامی- شیعه و پرهیز از غرب گرایی و تفرقه، مشخصه آشکار اندیشه وائلی است. بکارگیری ساختارهای خطابی استوار، توجه به مسائل فکری، اعتقادی، نیازها و خواسته‌های کنونی مسلمانان از جمله ویژگی‌های بارز شعر دینی او است. می‌توان در نمونه‌های شعری ایشان نوآوری و ابداع را به وضوح مشاهده کرد. وائلی یک شاعر متعهد به تمام معنا بود. شعر نزد وائلی جنبه تفریح و ذوق و دوست داشتن نداشت بلکه او برای شعر رسالت بزرگی در پیام‌رسانی و ارشاد قائل بود و شاعر متعهد باید پیام‌رسان و راهنما باشد.

کلیدواژه‌ها

مرثیه؛ شاعر متعهد؛ اهل بیت(ع)؛ وائلی؛ پایداری

مراجع

کتابنامه

ابو سعد، احمد. بی تا، 1405ق، الشعر والشعراء فی العراق، بیروت: مطبعة المعارف.

افسری کرمانی، عبدالرضا. 1371ش، نگرشی به مرثیه سرایی در ایران، تهران: انتشارات اطلاعات.

باقری، ابوالقاسم. 1392ش، بررسی اشعار حسینی شیخ دکتر احمد وائلی، کرمانشاه: دانشگاه رازی.

حر عاملی، محمد بن حسن. 1409ق، وسائل الشیعة، قم: مؤسسه آل البیت(ع).

سلیمانی، کامران. 1391ش، درآمدی توصیفی- تحلیلی بر شعر دینی احمد وائلی، کرمانشاه: دانشگاه رازی.

طریحی، فخرالدین. 1416ق، مجمع البحرین، تهران: بی نا.

کلینی، محمد بن یعقوب. 1429ق، الکافی، قم: دار الحدیث للطباعة والنشر.

منفرد، سهیلا. 1386ش، بررسی رویکردهای ادبی دیوان شیخ احمد وائلی، بی جا: بی نا.

نجیب، عباس. بی تا، احمد الوائلی مفکراً، مربیاً، خطیباً و شاعراً، بغداد: مکتب احمد الدباغ.

واسطی، زبیدی. 1414ق، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دار الکفر للطباعة والنشر والتوزیع.

وائلی، احمد. 1405ق، الدیوان الأول من شعر الشیخ احمد الوائلی، بیروت: مؤسسه أهل البیت(ع).

وائلی، احمد. 2005م، دیوان شعر الدکتور الشیخ احمد الوائلی عمید المنبر الحسینی، الطبعة الاولی، بیروت: بی نا.

 

مقالات

محسنی نیا، ناصر و آرزو پوریزدان پناه. 1388ش، «مرثیه سرایی در ادب فارسی و عربی»، ادبیات تطبیقی، سال دوم، شماره 8.