جانمایی پناهگاه های شهری مبتنی بر اصول پدافند غیرعامل(مطالعة موردی: منطقه 4 شهر اهواز)

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

مقاله 1، دوره 10، شماره 38، بهمن 1397، صفحه 7-25   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سعید امانپور^{* 1}؛ ندا پیوند²؛ اقبال اسدی کلمتی³

¹دانشیار در رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری و عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

²دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

³دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

چکیده

شهریکیاززیستگاه­هایمتراکمانسانیاستکهبهدلیلحضورانسان،نیازمندایمنیدر همهابعادکالبدی، اجتماعی،اقتصادی،فرهنگی،مدیریتیوهرنوعاقدامیاستکهجامعهانسانی ومحیططبیعیومصنوعآنرابیمهکند.تحقیق حاضر با هدف جانمایی پناهگاه­های شهری در سطح منطقه 4 شهر اهواز مبتنی بر پدافند غیرعامل، بر پایه مطالعات کتابخانه­ای و اسنادی انجام یافته است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی می­باشد. متغیرهای موردمطالعهتحقیق شامل:کاربری مسکونی،آموزشی، تجاری،نظامی، بهداشتی–درمانی وخیابان­های اصلی می­باشد.بهمنظور وزن­دهیوتعیین اندازهاثرمتغیرهایموردمطالعهدرهدفنهایی تحقیق،ازمدل FAHP استفادهشدهاست.برای تهیهلایهنهاییبااستفادهاز گزینه  Raster Calculator  واستفادهازعمل­گرجمع،لایه­هابه روشهم­پوشانیبا یکدیگرتلفیقشده ونقشه­ینهایی مکان­های بهینه جهت ساختن پناهگاهدر سطح شهر اهواز ازاینعملحاصل شده است. نتایج تحلیل FAHP در ارتباط با استخراج ارزش وزنی شاخص­های موثر در مکانیابی پناهگاه­ها نشان داده است که شاخص­های مسکونی و درمانی هرکدام با وزن 228/0 و 221/0 به عنوان مهم­ترین شاخص­های مکان­یابی پناهگاه شهری شناخته شدند و دارای بیشترین وزن بوده­اند. همچنین نتایج تحلیل ترکیبی -GISFAHP در ارتباط با مکانیابی پهنه­ها و جانمایی پناهگاه­ها در منطقه 4 شهر اهواز نشان داده است که نقاط واقع در مرکز منطقه 4، به دلیل قرار گیری کاربری های مسکونی، درمانی و مراکز تجاری با تراکم جمعیتی بالا، بیشترین مکان مستعد برای ساخت پناهگاه­های شهری را در خود جای داده است.

کلیدواژه‌ها

پناهگاه؛ پدافند غیرعامل؛ شهر اهواز؛ GIS؛ FAHP