ارزیابی آسیب پذیری کالبد شهر در برابر زلزله با استفاده از تحلیل شبکه فازی FANP ،مطالعه موردی : شهرراسک

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

مقاله 8، دوره 10، شماره 38، بهمن 1397، صفحه 145-167   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اسماعیل رحمانی^{* 1}؛ عبدالرشید نمازی²؛ سلیمان پیروزاده³

¹کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

²کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زابل، سیستان و بلوچستان،ایران

³3- کارشناسی ارشد مخاطرات محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان،ایران

چکیده

بطور کلی زلزله یکی از سوانح طبیعی است که تأثیرات مخربی بر سکونتگاههای انسانی برجا گذاشته و تلفات جانی و مالی سنگینی بر ساکنان آنها وارد می سازد. میان بافت شهری با لرزه خیزی و آسیب شناسی لرزه ای، پیوند تنگاتنگی وجود دارد. بافت، نه تنها به واسطه خصوصیات کالبدی، بلکه از طریق مولفه های غیر کالبدی (کارکردی)، در کنشی مکان مند، از قابلیت لرزه خیزی زمین متأثر شده و برآن تأثیر می گذارد. پژوهش حاضر به ارزیابی میزان آسیب پذیری شهر راسک پرداخته است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد. در مرحله اول با استفاده از شاخص ها و معیارهای مربوطه و با بهره گیری از مدل تحلیل شبکه فازی (FANP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) چگونگی آسیب پذیری کلی شهر راسک  مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله دوم بعد از مشخص نمودن پهنه های آسیب پذیر به تحلیل فضایی و مکان یابی پایگاه های اسکان و همپوشانی لایه ها و معیارهای به روش منطق فازی انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که قریب به 42درصد مساحت شهر دارای آسیب پذیری زیاد و خیلی زیاد می باشد.این محدوده به علت قدمت بالا، مصالح با کیفیت نامناسب، همجواری نامناسب با کاربری ها و دسترسی نا مناسب به بیمارستان و مراکز درمانی و اورژانسی آسیب پذیر تر از دیگر محدوده شهر می باشند.

کلیدواژه‌ها

مدیریت بحران؛ آسیب پذیری؛ تحلیل شبکه فازی؛ شهر راسک