ارزیابی ناسازگاری ساختار کالبدی با بافت اجتماعی محله قلعه چهارلان شهر سنندج

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

مقاله 4، دوره 10، شماره 37، آبان 1397، صفحه 77-104   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد شیخی^{* 1}؛ لادن رشیدیانی²

¹استادیار گروه برنامه ریزی شهری و منطقه ای دانشگاه علامه طباطبایی

²فارغ التحصیل کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

ناسازگاری ساختار کالبدی با بافت اجتماعی در محلات تاریخی و هویت مند موجب ایجاد مشکلاتی همچون: فرسودگی بافت و پایین آمدن ضریب نوسازی، از بین رفتن حس تعلق به محله و کاهش حس همبستگی اجتماعی بین ساکنان محله ، خروج ساکنین بومی از محله و ایجاد ناامنی های اجتماعی خواهد شد؛ لذا در این پژوهش سعی شده است، راهکارهایی در جهت رفع این ناسازگاری ها و ساماندهی آن ها ارائه گردد تا موجب زنده نگه داشتن این بافت های با ارزش ، جلوگیری از فرسودگی هر چه بیشتر این محلات ، خروج ساکنان بومی  و افزایش حس تعلق و حس مسئولیت ساکنان غیربومی نسبت به محله شود تا از این طریق  ضریب نوسازی و مرمت درمحله را بالا برده و امنیت اجتماعی را در بافت ایجاد کرد. هدف اصلی این تحقیق، بررسی میزان انطباق ساختار کالبدی با ساخت و بافت اجتماعی و جمعیتی محله قلعه چهارلان شهر سنندج و ارائه ی راهکارهایی، جهت ساماندهی محله بود . این تحقیق، از نوع توصیفی-تحلیلی می‌باشد،که از طریق پیمایش و برداشت‌های میدانی و تهیه و توزیع پرسش نامه در بین ساکنین محله و تجزیه و  تحلیل نتایج پرسش نامه با استفاده از نرم افزار آماری (spss)،تاثیر ساختار کالبدی بر بافت اجتماعی محله بررسی شد؛ و از داده‌های ثانویه ، نظیر (عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای ، طرح‌های جامع و تفصیلی ، سالنامه های آماری ، سفرنامه‌ها و اسناد تاریخی )،  جهت بررسی چگونگی تغییرات ساخت و بافت کالبدی و اجتماعی محله قلعه چهارلان، در طول زمان استفاده شد. نتایج تحقیق بیانگیر این است که ، در بین بیشتر عوامل تشکیل دهنده ی ساختار کالبدی محله قلعه چهارلان با بافت اجتماعی آن ، سازگاری و انطباق لازم وجود ندارد . در نهایت با توجه به دوران گذار تاریخی محله و وضع موجوداکنون آن ، برای ارائه ی راهبردهایی در جهت ساماندهی محله قلعه چهارلان،  به تحلیل ساختار کالبدی آن ، با استفاده از روش تحلیل سوات به روش فازی سازی،  با  بررسی پرسش نامه های توزیع شده در بین متخصصین،  کارشناسان و دانشجویان ، در ارتباط با نقاط قوت ، ضعف ، فرصت و تهدید های محله به این نتیجه رسیدیم که، اتخاذ راهبردهای تدافعی در این محله ، می توانند در ایجاد انطباق و سازگاری بین ساختار کالبدی و بافت اجتماعی محله مورد مطالعه مفید باشند.

کلیدواژه‌ها

ناسازگاری؛ ساختارکالبدی؛ بافت اجتماعی؛ محله قلعه چهارلان