ارزیابی سطح آمادگی شهر رویان در برابر حوادث طبیعی با تاکید بر رویکرد تاب آوری شهری

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

مقاله 8، دوره 10، شماره 37، آبان 1397، صفحه 153-166   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

امین ابراهیمی دهکردی

عضو هیئت‌علمی دانشگاه مازیار،دانشکده هنر و معماری، گروه شهرسازی، رویان، مازندران

چکیده

تاب آوری به عنوان یکی از مهمترین موضوعات حوزه شهری که ضامن تداوم برنامه و ارتقا کیفیت زندگی از طریق پیشگیری و آمادگی مواجهه با بسیاری از چالش های شهریست. سوانح طبیعی به‌عنوان چالشی اساسی برای شهرها و مانعی در جهت نیل به توسعه پایدار جوامع انسانی مطرح می‌باشند.ایران به عنوان یکی از ده کشور بلاخیز دنیا به لحاظ قرار گیری بر روی گسل و مواجهه با زلزله است به طوری که مساحت در معرض خطر کشور 31/7 درصد می‌باشد و این در حالی است که 70 درصد از جمعیت کشور در مناطق در معرض خطر سوانح طبیعی ساکن هستند، شهر رویان که به عنوان نمونه مورد بررسی انتخاب شده است نیز در منطقه با خطر بالا از نظر قرارگیری بر روی گسل زلزله قرار گرفته است، لذا هدف این پژوهش «تبیین مؤلفه‌ها و شاخصه‌های سازنده تاب‌آوری شهر در برابر سوانح »؛ این پژوهش به دنبال «اندازه‌گیری میزان تاب‌آوری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، نهادی و کالبدی (به عنوان ابعاد اصلی تاب آوری ) به‌منظور مقابله با سوانح طبیعی در شهر رویان است»،  در همین راستا جامعه آماری این تحقیق خانوارهای ساکن در محلات مختلف رویان است که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با لحاظ کردن مواردی چون موقعیت جغرافیایی و پایگاه اجتماعی- اقتصادی به‌عنوان نمونه انتخاب‌شده‌اند، از طرفی دیگر، برای سنجش تاب‌آوری از بین خانوارهای ساکن در محلات نمونه، با استفاده از فرمول کوکران 365خانوار به‌عنوان جامعه نمونه تحقیق انتخاب‌شده‌اند. نتایج پژوهش نسان می دهد شهر رویان در بعد اجتماعی بالاترین آمادگی در برابر حوادث طبیعی را دارا بوده و بعدازآن به ترتیب مؤلفه‌های: اقتصادی ، نهادی و کالبدی قرار گرفته اند.

کلیدواژه‌ها

تاب‌آوری شهری؛ سوانح طبیعی؛ توان شهری؛ شهر رویان