تحلیل تغییرات کاربریهای اراضی نواحی حاشیه زاینده رود با مدلسازی در سامانه اطلاعات جغرافیایی (بازه چم خلیفه تا سامان شهرکرد)

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

مقاله 1، دوره 10، شماره 36، مرداد 1397، صفحه 7-23   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی اکبر جمالی^{* 1}؛ سید علی المدرسی²؛ احسان ایزدی³

¹دانشیار گروه GIS و آبخیزداری، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران

²دانشیار گروه سنجش از دور و GIS، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

³دانش آموخته ارشد سنجش از دور و GIS، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

چکیده

 امروزه رشد سریع جمعیت شهری جهان به خصوص در کشورهای در حال توسعه مشکلات فراوانی در حوزه­های مختلف ایجاد کرده است. در این میان بحث تغییر کاربری اراضی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. جایگاه مدل­سازی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در اینده برای مدیریت شهری و محیط زیست و سایر مسئولین و محققان ذی ربط بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. هدف اصلی در این تحقیق به کارگیری مدل خودکاره­های سلولی و شبکه عصبی بر مبنای سیستم اطلاعات مکانی جهت شبیه سازی و پیش بینی تغییر کاربری اراضی می­باشد. آماده سازی تصاویر ماهواره ای لندست در سه دوره زمانی اواخر خرداد 1986، 2001و 2016شد. سپس نقشه­های کاربری اراضی محدوده مورد مطالعه با طبقه بندی نقشه­ها حاصل شد. برای عمل طبقه­بندی از الگوریتم طبقه بندی حداکثر احتمال که از گروه طبقه­بندی نظارت شده است استفاده شد.مدل­های ایجاد شده حاصل از خودکاره سلولی-مارکوف و شبکه عصبی پرسپترون برای پیش بینی و روند و برای تحلیل تغییرات کاربری اراضی تا سال 2031 اجرا شد. نتایج پیش بینی نشان داد از سال 2016 تا سال 2031 کاربری فضای سبز، مسکونی شهری افزایش و کاربری کشاورزی و زمین­های باز و بایر نیز کاهش یافته است. این مطالعه به طور کلی نشان دهنده کاهش زمین‏های باز و کشاورزی و گسترش مسکونی و شهر در سال 2031 خواهد بود که بر اثر از بین رفتن اراضی کشاورزی و پوشش گیاهی حاصل شده است. اقتصاد منطقه که بر مبنای تولیدات کشاورزی و دامی قرار دارد، با وضعیت بهره وری کنونی در سال 2031 با تهدید روبرو خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

GIS؛ پیش بینی؛ روند؛ شبکه عصبی؛ مدیریت مدلسازی؛ تغییرات