بررسی اشعار آیینی دورۀ مشروطه

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 1، دوره 10، شماره 36، شهریور 1398، صفحه 11-32   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

منوچهر اکبری^{* 1}؛ ملیحه خیری²

¹استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

²دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

اشعاری که در موضوعات مدح یا رثای معصومین^(ع)، غدیر، بعثت، معراج رسول^(ص)، ظهور، عاشورا، تولّی و تبرّی اهل بیت عصمت و طهارت باشد، در حوزه شعر آیینی قرار می‌گیرند. در دوره مشروطه مضامین جدیدی وارد ادبیات می‌شود که برگرفته از فرهنگ عاشورا و قیام حسینی هستند. ستم‌‌‌ستیزی، برقراری عدالت و نیز مبارزه با استعمار، از مضامینی است که با توجه به شرایط زمانه و تحت تأثیر نهضت عاشورا در شعر رواج می-یابند. شاعران آیینی‌‌‌سرای این دوره را می‌توان در دو دسته متمایز قرار داد؛ یکی شاعرانی که در کنار مسائل دینی به مسائل اجتماعی و سیاسی زمان خود توجه دارند و به آن موضوعات هم پرداخته‌اند‌؛ اما دسته دوم شاعرانی که در اشعارشان توجه چندانی به حوادث سیاسی یا اجتماعی زمانه نداشته‌اند‌. در این مقاله از روش کتابخانه‌ای و پژوهشی در آثار شاعران مشروطه و از شیوۀ مطالعۀ توصیفی، تحلیلی و انتقادی، استفاده شده‌‌‌است.

کلیدواژه‌ها

نقد ادبی؛ شعر آیینی؛ شعر مذهبی؛ دوره مشروطه

مراجع