مطالعۀ تطبیقیِ مایگان درآثار صادق هدایت و فرانتس کافکا

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 4، دوره 10، شماره 36، شهریور 1398، صفحه 67-94   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

شمسی پارسا^*

استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

چکیده

این جستار به بررسی تطبیقی آثار فرانتس کافکا و صادق هدایت می‌پردازد. با توجه به قرائن موجود تاثیر هدایت از کافکا امری مسلم است. از این رو، این بررسی تطبیقی با توجه به مکتب فرانسوی صورت گرفته است. سوالات عمدة این پژوهش عبارتند از این که آثارِ داستانی این دو نویسنده از لحاظ درون‌مایه چه شباهت‌هایی با یکدیگر دارند؟ و با وجود درون‌مایه‌ها و بن‌مایه‌های مشترک در این آثار، هر نویسنده از منظر زﻣﻴﻨﻪهای فرهنگی و تاریخی چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟ آثار این دو نویسنده را با توجه به مکتب فرانسوی و در دو حوزۀ «پذیرش» و «مطالعۀ مایگان» که هر دو حوزه، نقش مهمی در مطالعات ادبیات تطبیقی دارند بررسی می‌کنیم. برای درک بهتر از این مسائل از روش «تحلیل محتوا» استفاده شده است. در اینجا نخست به طرح _­مضامین و بن­مایه­های مشترک و سپس تقابل­های آثار کافکا و هدایت می‌پردازیم. با توجه به بررسی‌های انجام شده عمده‌ترین مضامین مشترک آثار کافکا و هدایت عبارتند از: تناقض عمیق درونی، بیماری جسمی، تشتت فکری و پریشان خاطری، انزوا و تنهایی، پوچی و گم‌گشتگی، بی­ثباتی و مرگ­اندیشیِ شخصیت­ها.

کلیدواژه‌ها

کافکا؛ هدایت؛ پذیرش؛ مایگان‌شناسی؛ همخوانی‌ها؛ تقابل‌ها؛ آثار داستانی

مراجع