بررسی شاخص‌های رشد و ترکیب لاشه ماهی کپور معمولی(Cyprinus carpio) در مواجهه با نانوذرات آهن و پروبیوتیک لاکتوباسیلوس کازئی

مجله پلاسما و نشانگرهای زیستی

مقاله 6، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 46، شهریور 1398، صفحه 59-66   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

روح اله شیخ ویسی¹؛ سید علی اکبرر هدایتی^{* 1}؛ طاهره باقری²؛ علی جافر نوده¹

¹دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

²مرکز تحقیقات آبهای دور، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، چابهار، ایران

چکیده

زمینه و هدف: استفاده از میکروارگانیزم­های مفید نظیر پروبیوتیک­ها در جیره غذایی آبزیان یکی از راه­های افزایش ایمنی ماهیان است. افزودن پروبیوتیک­ها به جیره غذایی باعث افزایش کارایی سیستم ایمنی و افزایش رشد و توسعه سطوح غذایی می­شود. این تحقیق به منظور بررسی شاخص­های رشد و ترکیب لاشه کپور معمولی(Cyprinus carpio) در مواجهه با نانو ذرات آهن و پروبیوتیک لاکتیو باسیلوس صورت گرفت.
روش کار: تعداد250بچه ماهی کپور معمولی به مدت 42 روز در سه دسته ماهیان بدون پروبیوتیک و ماهیان دارای پروبیوتیک سطح A(10⁶ کلی فرم/میلی لیتر) و ماهیان دارای پروبیوتیک سطحB(10⁷ کلی فرم/میلی لیتر) تقسیم شدند. سپس هرکدام از گروه­ها 50 درصد غلظت کشنده نانو آهن به مدت ده روز اضافه ‌شد. پروتئین خام از طریق تعیین نیتروژن کل به روش کجلدال، چربی خام از طریق حل کردن چربی در اتر و تعیین مقدار آن به روش سوکسله، خاکستر از طریق قرار دادن نمونه در کوره الکتریکی و رطوبت از طریق خشک‌کردن نمونه­ها اندازه­گیری شد.
یافته ها: میزان رطوبت، خاکستر، درصد افزایش وزن بدن و میزان فاکتور وضعیت لاشه کپور ماهیان نشان داد که شاخص­های مذکور در اثر دو سطح پروبیوتیک و آهن اثرات سویی را نمی‌گذارند، به‌طوری‌که آنالیز داده‌ها رابطه‌ی معنی‌داری را بین تیمارها نشان نداد(05/0<P). میزان پروتئین، افزایش وزن بدن و FCR لاشه ماهی نشان داد که پروبیوتیک و آهن منجر به کاهش میزان پروتئین و  FCRلاشه شده و در این میان تاثیر کاهشی آهن به مراتب بیشتر از پروبیوتیک بود، هرچند در مورد میزان افزایش وزن بدن نیز پروبیوتیک منجر به کاهش میزان افزایش وزن بدن لاشه بوده در حالی­که افزودن آهن تاثیرات کاهشی پروبیوتیک را خنثی نموده و حتی منجر به افزایش این شاخص­ها گردید. در مورد چربی نیز پروبیوتیک و آهن به تنهایی منجر به افزایش میزان چربی لاشه گردیده در حالی­که افزودن آهن به تنهایی تاثیر بیشتری بر افزایش این میزان ولی ترکیب آهن و پروبیوتیک اثرات یک­دیگر را خنثی نموده و چربی کاهش پیدا کرد.
نتیجه­گیری: پروبیوتیک تا حدی توانست اثرات نامطلوب ناشی از آهن بر رشد ماهی کپور معمولی را خنثی کرده و تاثیر هم افزایی مثبت داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

ماهی؛ رشد؛ نانو ذرات فلزی؛ بهبود مقاومت؛ پروبیوتیک

اصل مقاله

مقدمه

در سال­های اخیر نانو تکنولوژی تبدیل به یکی از مهم­ترین و مهیج­ترین حوزه­های رو به پیشرفت در فیزیک، شیمی، علوم مهندسی و زیست­شناسی شده است. نانوذرات آهن عمدتاً، به‌ دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه‌ای که از خودنشان می‌­دهند در مصارف الکترونیکی، دامپزشکی، شیلات، پزشکی نوری،دارویی و بهداشتی و کاتالیتیکی کاربرد فراوان دارند(11). آهن در ابعاد بزرگ­تر، فلزی با خاصیت واکنش دهی کم می­باشد، ولی زمانی که به ابعاد کوچک در محدوده­ی اندازه بین 100-1 نانومتر تبدیل می­شود خاصیت میکروب­کشی آن بیش از 99 درصد افزایش می­یابد. آهن در ابعاد نانو بر متابولیسم، تنفس و تولید مثل میکروارگانیسم اثر می­گذارد. با توجه به نوظهور بودن فناوری نانو هنوز از خطرات احتمالی این ذرات برای محیط زیست ارزیابی دقیقی صورت نگرفته است. از آن‌جا که نانو ذرات مصنوعی تولید بشر هستند و در فرآیند تکامل وجود نداشته­اند، در حال حاضر، نگرانی زیادی پیرامون آلودگی موجودات زنده به خصوص آبزیان با آن­هاوجوددارد(2). کپور معمولی(Cyprinus carpio) از رده­ی ماهیان استخوانی و متعلق به خانواده­ی کپور­ماهیان(Cyprinidae) است و درتمام حوضه­های آبریز ایران پراکنش دارد، این گونه استنوهالین آب شیرین بوده و دمای بهینه برای رشد آن حدود 25 درجه­ی سانتی­گراد است. این ماهی پر تولید ترین گونه پرورشی کشور می­باشد و بسیاری از مزارع پرورش شمال کشور به تکثیر و پرورش آن اختصاص دارد(3). استفاده از میکروارگانیزم­های مفید(پروبیوتیک­ها) در جیره غذایی آبزیان یکی از راه­های افزایش امنیت بهداشتی مزارع پرورشی است. افزودن پروبیوتیک­ها به جیره غذایی باعث افزایش فعالیت آنزیم­های گوارشی و تحریک اشتها ایجاد تعادل میکروبی در روده میزبان، ساخت ترکیبات مفید از جمله ویتامین­ها و برخی آنزیم ها، تحریک و افزایش کارایی سیستم ایمنی و افزایش رشد و توسعه سطوح غذایی می­شود، پروبیوتیک­ها را بر اساس معیارهای مختلفی تقسیم بندی می­کنند؛ از جمله این معیارها می­توان به سویه میکروبی و عملکرد آن اشاره نمود. به طور کلی پروبیوتیک­ها از نظر سویه میکروبی مؤثرشان به سه گروه عمده تقسیم می­شوند: پروبیوتیک­های باکتریایی، قارچی و مخمری. پروبیوتیک­های باکتریایی عمده­ترین پروبیوتیک­هایی­اند که تاکنون در آبزی پروری استفاده شده­اند. استفاده از پروبیوتیک­های حاوی باکتری­های اسیدلاکتیک به افزایش میزان زنده­مانی میزبان در مواجه با عوامل بیماری­زا منجرمی­شوند(11). پروبیوتیک­ها به عنوان مکمل­های غذایی شناخته شده­اند که از طریق بهبود ارزش غذایی و ارتقای رشد، توزیع آنزیمی جهت هضم مواد غذایی، مهار میکروارگانیسم­های بیماری­زای فرصت طلب، آنتی موتاژنیک و فعالیت ضدسرطانی و افزایش پاسخ ایمنی برای موجود میزبان سودمند هستند(6). در سال­های اخیر علاقه به استفاده از پروبیوتیک­ها به عنوان محرکی برای رشد و نیز تقویت سیستم ایمنی در ماهی، افزایش پیدا کرده است. آن­ها از طریق تولید موادی نظیر ترکیبات بازدارنده، هم چنین رقابت بر سر مواد شیمیایی و مکان­های اتصال و تحریک و تقویت سیستم ایمنی، باعث بهبود وضعیت سلامتی میزبان و اصلاح توازن میکروبی روده می­شوند(9). لاکتوباسیلوس­ها و بیفیدو باکتریوم ها بیشترین میکروارگانیسم­هایی هستند که به عنوان پروبیوتیک مورد استفاده قرار می­گیرند. اثرات مفید گونه­های مختلف این میکروارگانیسم­ها در مطالعات مختلفی بررسی شده است؛ اما خواص آن­ها از گونه­ای به گونه دیگر، متفاوت می­باشد(14). در بررسی­ای تاثیر پیش تیمار الیگوساکارید رافینوز و باکتری بر برخی شاخص­های خونی ماهی کاراس در مواجهه با نانو ذره نقره پرداخته شد و مکمل­های پروبیوتیکی را عامل موثر در بهبود سیستم ایمنی ماهیان در مواجهه با نانوذرات معرفی نمودند(1). در بررسی دیگر تاثیر پیش تیمار پروبیوتیک لاکتوباسیلوس بر تغییرات شاخص­های خونی ماهی کپور در مواجهه با نانو ذرات نقره بررسی شد و این پروبیوتیک در بهبود شاخص­های خون شناسی ماهی کپور معمولی بسیار کارآمد بود(5). در بررسی دیگر اثرات سطوح مختلف پروبیوتیک لاکتوباسیلوس و نانو ذرات نقره بر شاخص­های رشد و ترکیب لاشه بچه ماهی کپور معمولی بررسی و پروبیوتیک لاکتوباسیلوس باعث افزایش شاخص­های رشد و ترکیب لاشه بچه ماهی کپور معمولی گردید(3). در تحقیقی دیگر به بررسی شاخص‌های خون‌شناسی ماهی کپور معمولی در مواجهه با نانوذرات آهن و پروبیوتیک لاکتوباسیلوس پرداخته شد و دریافتند نانو ذرات آهن از آلاینده­های نوظهور محیطی موثر بر سیستم های فیزیولوژیکی ماهیان معرفی گردید(4). در تحقیقی دیگر به بررسی تغییرات بافت عضله و آنزیم­های کبدی ماهی کپور تغذیه شده با نانوذرات اکسید آهن و روی پرداخته شد و نانوذرات اکسید آهن و روی را موثر بر تخریب عملکرد فیزیولوژیک ماهی دانستند(7). لذا با توجه به نوظهور بودن فلزات سنگین آن هم در مقیاس نانو و اثر سمیت آن­ها و از طرف دیگر تاثیرات مثبت پروبیوتیک در تقویت آبزیان در برابر آلاینده­ها این تحقیق به منظور بررسی شاخص­های رشد، ترکیب لاشه، کپور معمولی(Cyprinus carpio) در مواجهه با نانوذرات آهن و پروبیوتیک لاکتیوباسیلوس صورت گرفته است.

مواد و روش ها

این آزمایش به مدت 60 روز در محل مرکز تحقیقات آبزی پروری شهید ناصر فضلی برآبادی گروه شیلات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. این آزمایش در قالب یک طرح کاملاً تصادفی، انجام گردید. در این پژوهش ابتدا تعداد 250 بچه ماهی کپور معمولی با محدوده وزنی حدود 20 گرم از مراکز تکثیر و پرورش بخش خصوصی تهیه شد. بعد از ضدعفونی و آماده‌سازی آکواریوم‌ها، آبگیری آن‌ها صورت گرفت. سپس به آکواریوم­های آزمایشگاه منتقل شدند. برای سازگار شدن با محیط آزمایش به مدت یک هفته در داخل تانک­های پرورشی(ونیرو) نگهداری گردیدند. در طول دوره‌ی آزمایش فاکتورهای فیزیکوشیمیایی آب اندازه‌گیری شده که شامل دمای آب 1±21 درجه سانتی‌گراد، (pH) 9/7 – 7/6، غلظت اکسیژن محلول: 9-7 میلی گرم در لیتر و سختی آب: 210 میلی گرم کربنات کلسیم در لیتر بود. بعد از گذشت یک هفته از دوره سازگاری، ماهیان در سه دسته ماهیان بدون پروبیوتیک و ماهیان دارای پروبیوتیک سطح A(10⁶ کلی فرم/میلی لیتر) و ماهیان دارای پروبیوتیک سطح B(10⁷کلی فرم/میلی لیتر) تقسیم شدند(4). پروبیوتیک به صورت لیوفیلیزه(به صورت پودر) از مرکز منطقه­ای کلکسیون قارچ­ها و باکتری­های صنعتی ایران(PTCC) خریداری گردیدند. اضافه کردن پروبیوتیک لاکتیو باسیلوس به غذا با روش اسپری کردن به میزان g/kg1 صورت گرفت(4)، به این صورت که ابتدا میزان 2 گرم پودر ژلاتین را به آب اضافه کرده و پس از حل شدن پودر در آب مقادیر مورد نیاز پروبیوتیک را که از قبل توزین و آماده شده بود، به محلول آب و پودر ژله اضافه شد. در نهایت پس از حل شدن پروبیوتیک، محلول آماده شده بر غذای تجاری بیومار ماهی شرکت فرادانه اسپری و بعد از گذشت 42روز(4) به هرکدام از گروه­ها 50 درصدغلظت کشنده نانو آهن(4) به مدت ده روز اضافه ‌شده که در مجموع 6 تیمار با 3 تکرار(18تیمار× تکرار) طراحی گردید. هم چنین لازم به یادآوری است تعویض آب روزانه 70 درصد حجم تانک‌ها صورت گرفت و غلظت سم در هر یک از تیمارها حفظ خواهد شد. غذادهی روزانه 5/2 درصد وزن بدن صورت گرفت. در پایان آزمایش و بعد از طی دوره 52 روزه(4) ماهیان زیست‌سنجی ‌شدند. از هر تیمار 6 نمونه ماهی گرفته و از ماهیان نمونه­های ترکیب لاشه مورد بررسی قرار گرفت. جهت نمونه برداری، ماهیان در داخل تشت‌های پلاستیکی محتوی آب همسان با آکواریوم هر ماهی که دارای ماده بیهوش‌کننده یوژینول بود، بی­هوش شدند. سنجش شاخص­های رشد از طریق فرمول­های زیر محاسبه گردید.

درصد افزایش وزن بدن(10):

PBWI (%) = [(Wt₂ – Wt₁) / Wt₁]×100

گرم وزن اولیه ماهی = Wt₁

گرم وزن نهایی ماهی = Wt₂

 

فاکتور وضعیت(10):

CF = [W / L³]×100

وزن ماهی بر حسب گرم =W

طول کل ماهی بر حسب سانتی متر= L

ضریب تبدیل غذایی(10):

FCR = dry feed eaten (g) / live weight gain (g)

غذای خورده شده (گرم)= (g) dry feed eaten

گرم وزن بدست آمده ماهی = (g) live weight gain

اندازه­گیری پروتئین خام: پروتئین خام از طریق تعیین نیتروژن کل به روش کجلدال با استفاده از دستگاه بخش هضم مدل EBL و بخش تقطیر تعیین شد(3) .اندازه­گیری چربی خام: چربی خام از طریق حل کردن چربی در اتر و تعیین مقدار آن به روش سوکسله به‌وسیله دستگاه سوکسله انجام گرفت(3). اندازه­گیری خاکستر: از طریق قرار دادن نمونه در کوره الکتریکی مدلLV/5/11/B170  در دمای 550 درجه سانتی­گراد برای مدت 4 ساعت اندازه­گیری شد(3). اندازه­گیری رطوبت: از طریق خشک‌کردن نمونه­ها در آون با دمای 105 درجه سانتی‌گراد به مدت 24 ساعت اندازه­گیری شد(3). تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک­طرفه و آزمون چند دامنه دانکن انجام شد. تجزیه ‌و تحلیل آماری با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 16 در سطح معنی داری 05/0 انجام و نتایج به صورت میانگین ± انحراف معیار بیان گردید.

نتایج

جدول 1 مقایسه میانگین شاخص­های رشد و تغذیه را در تیمارهای مختلف نشان می­دهد. همان گونه که مشاهده می­شود میزان ضریب تبدیل غذایی اختلاف معنی­دار وجود داشت(05/0P<)، نتایج نشان داد که پروبیوتیک و آهن منجر به کاهش این میزان بود، در این میان تاثیر کاهشی آهن به مراتب بیشتر از پروبیوتیک بود. در مورد درصد افزایش وزن بدن و فاکتور وضعیت نیز بین تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی داری وجود نداشت(05/0P>).جدول 2 نتایج مقایسه میانگین ترکیبات لاشه را در گروه­های مختلف آزمایشی را نشان می­دهد. براساس جدول،اختلاف معنی­داری بین تیمارهای مختلف از نظر ترکیبات لاشه وجود ندارد(05/0P>).

جدول1- مقایسه میانگین شاخص­های رشد و تغذیه در گروه­های آزمایشی و گروه شاهد

فاکتور/تیمار	شاهد	پروبیوتیک 1	پروبیوتیک 2	شاهد + آهن	پروبیوتیک 1+ آهن	پروبیوتیک 2 + آهن
درصد افزایش وزن بدن	a72/26 ±31/63	a7/19 ±61/57	a64/19 ±15/55	a2/18 ±46/50	a44/18 ±92/78	a12/14 ±48/56
ضریب تبدیل غذایی	a01/0±9/1	a02/0 ±8/1	ab02/0 ±7/1	ab01/0 ±5/1	ab0/0 ±5/1	b0/0 ±3/1
فاکتور وضعیت	a0/0 ±5/1	a1/0 ±4/1	a0/0 ±5/1	a1/0 ±4/1	a0/0 ±4/1	a 1/0 ±5/1

جدول2- مقایسه میانگین ترکیبات لاشه در گروه­های آزمایشی و گروه شاهد

فاکتور/تیمار	شاهد	پروبیوتیک 1	پروبیوتیک 2	شاهد + آهن	پروبیوتیک 1+ آهن	پروبیوتیک 2 + آهن
رطوبت	a2/0 ±27/76	a4/0 ±13/74	a5/0±92/74	a9/0 ±54/73	a6/0 ±56/75	a3/6±05/71
خاکستر	a5/0 ±3/8	a5/0 ±3/8	a5/1±6/7	a5/0 ±3/7	a5/1±3/7	a0/0 ±8
پروتئین	a63/0 ±92/67	a5/2±78/64	a6/1±72/67	a9/2±08/67	a3/1±73/68	a8/2±4/68
چربی	a85/0 ±51/13	a8/1±18/13	a83/0 ±56/13	a81/0 ±54/14	a46/0 ±75/14	a83/0 ±44/14

 

 

 

بحث و نتیجه گیری

بررسی و مقایسه میزان درصد افزایش وزن بدن و میزان فاکتور وضعیت لاشه کپور ماهیان گروه شاهد و تیمارهای تغذیه شده با دوسطح پروبیوتیک(10⁶ ،10⁷ )و سپس قرار گرفتن آن­ها در معرض غلظت‌ تحت کشنده‌ی نانو آهن نشان داد که شاخص­های مذکور در اثر دوسطح پروبیوتیک و آهن اثرات سویی را نمی‌گذارند، به‌طوری‌که آنالیز داده‌ها رابطه‌ی معنی‌داری را بین تیمارها نشان نداد(05/0<P). در بررسی­ای اثرات استفاده از سطوح مختلف نانو ذرات سلنیوم در رژیم غذایی بر عملکرد فاکتورهای رشدکپور معمولی(Cyprinus carpio) به مدت 8 هفته مورد بررسی قرار گرفت، نتایج حاصل نشان داد که هیچ ‌گونه تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای تغذیه‌شده با نانو ذره سلنیوم و گروه شاهد وجود ندارد(10). در تحقیق دیگر اثرات مقایسه­ای سطوح آهن مکمل بر رشد ماهی سیم دریایی سرطلایی (Sparus aurata)با استفاده از منابع مختلف آهن مورد بررسی قرار گرفت. ماهی­ها به مدت 12 هفته تحت تیمار قرار گرفتند و تفاوت معنی­داری در شاخص­های رشد مشاهده نشد(16). طی تحقیقی به بررسی اثر مکمل فیتاز و مس مازاد جیره بر رشد و ترکیب لاشه کپور معمولی پرداخته شد که بدون مکمل مس، آنزیم فیتاز سبب بهبود برخی معیارهای رشد در کپور معمولی گردید ولی افزودن مکمل مس همراه با آنزیم فیتاز باعث تفاوت معنی‌دار شاخص­های رشد نشد(6). با توجه به نتایج این تحقیق و نتایجی که محققین دیگر به آن دست‌ یافته‌اند، فلزات سنگین و پروبیوتیک­ها تاثیر قابل توجه­ای در روند درصد افزایش وزن بدن و فاکتور وضعیت لاشه ماهی ندارند. بررسی و مقایسه میزان FCR(ضریب تبدیل غذایی)تحقیق حاضر نشان داد که شاخص­های مذکور در اثر دوسطح پروبیوتیک و آهن اثرات سویی را می‌گذارند. پروبیوتیک و آهن منجر به کاهش میزان  FCRشده و در این میان تاثیر کاهشی آهن به مراتب بیشتر از پروبیوتیک بود، کاهش ضریب تبدیل غذایی پارامتر مثبتی محسوب می شود ولی در مورد آهن این طور نیست چون ماهی با کمبود اشتها مواجه شده و غذا به 5/1 درصد وزن بدن کاهش یافته بود. در بررسی­ای با مکانیسم افزایش روده، زمانی که میگویLatissulcatus penaeus  با رژیم غذایی پروبیوتیک تغذیه و منجر به جذب بهتر مواد مغذی مکمل و به تبع آنFCR  کاهش یافت(13). در بررسی دیگر نشان داده شد که نانو ذرات آهن اثر پروبیوتیک را بر شاخص­های رشد تقویت می­کند. به عبارت دیگر با توجه به این که آهن نقش به سزایی در رشد باکتری­ها و میکروارگانیسم­ها در بدن میزبان برعهده دارد لذا می­تواند رشد و تکثیر پروبیوتیک را در روده تقویت نماید(17). در تحقیق حاضر نیز مطابق نتایج سایر محققان FCR در اثر پروبیوتیک و آهن کم شد. بررسی و مقایسه میزان ترکیبات بدن ماهیان تحقیق حاضر نشان داد که شاخص­های مذکور در اثر دوسطح پروبیوتیک و آهن اثرات سویی را نمی‌گذارند(05/0≤p). طی پژوهشی به بررسی تغذیه با جیره­ی حاوی ویتامینE(آلفا توکوفرول استات) و نانو ذرات سلنیوم بر شاخص‌های رشد و ترکیب لاشه در ماهی سفید(Rutilus frisii kutum)پرداخته شد و نتایج آنالیز لاشه بچه ماهیان تغذیه‌شده با ویتامین E و نانو ذرات سلنیوم نشان داد که این دو ریز­مغذی تأثیری بر ترکیبات لاشه ماهیان ندارند(8). در مطالعه‌ای دیگر روی اثرات منابع مختلف سلنیوم غذایی(نانو ذرات سلنیوم و سلنومتیونین) بر عملکرد رشد ماهی کاراس (Carassius auratus) انجام شد، نتایج هیچ‌گونه تفاوت معنی‌داری را ازنظر ترکیبات عضلات(رطوبت، پروتئین خام، چربی خام و خاکستر خام) بین گروه‌های تغذیه‌شده با نانوذره مورد نظر و گروه شاهد نشان نداد(6). در بررسی دیگر اثرات استفاده از سطوح مختلف نانو ذرات سلنیوم در رژیم غذایی بر عملکرد فاکتورهای رشد کپور معمولی(Cyprinus carpio) به مدت 8 هفته با نانو ذره سلنیوم اضافه ‌شده بود، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آنالیز ترکیبات عضلانی نشان داد که هیچ‌گونه تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای تغذیه ‌شده با نانو ذره سلنیوم و گروه شاهد وجود ندارد(10). با توجه به نتایج این تحقیق و نتایجی که محققین دیگر به آن دست‌ یافته‌اند، نانو ذرات تاثیر قابل توجه­ای در روند میزان ترکیبات لاشه ندارند. نتیجه­گیری نهایی در مورد شاخص­های رشد و ترکیب لاشه نشان داد که پروبیوتیک نتوانسته اثرات نامطلوب ناشی از آهن بر رشد و ترکیب لاشه ماهی کپور معمولی را خنثی کند، که نیاز به بررسی­های بیشتر در این زمینه می­باشد.

تشکر و قدردانی

این تحقیق در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد و با حمایت­های مادی و معنوی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان صورت گرفت.

مراجع

-جعفری، ف.، هدایتی، ع.، حسینی فر، س.، جافر، ع.، باقری، ط. 1397. تاثیر پیش تیمار الیگوساکارید رافینوز و باکتری  بر برخی شاخص های خونی ماهی کاراس در مواجهه با نانو ذره نقره. شیلات ایران، 27(2).161-153.

2-شبه­رنگ هره­دشت، م.، میرواقفی، ع.ر. 1391. کاربردهای فناوری نانو در شیلات. ماهنامه فناوری نانو. 11(6). 15-13.

3-شیخ ویسی، ر.، باقری، ط.، سنچولی، ح.، هدایتی، ع. 1396. اثرات سطوح مختلف پروبیوتیک لاکتوباسیلوس و نانوذرات نقره بر شاخص های رشد و ترکیب لاشه بچه ماهی کپور معمولی. فیزیولوژی و بیوتکنولوژی آبزیان. 5(4). 89-73.

4-شیخ ویسی، ر.، هدایتی، ع.، باقری، ط.، جافر نوده، ع. 1396. بررسی شاخص‌های خون‌شناسی ماهی کپور معمولی در مواجهه با نانو ذرات آهن و پروبیوتیک لاکتوباسیلوس. محیط زیست جانوری، 9(4).222-215.

5-شیخ ویسی، ر.، هدایتی، ع.، باقری، ط.، سنچولی، ح.، نیک دهقان، ن. 1397. بررسی تاثیر پیش تیمار پروبیوتیک لاکتوباسیلوس بر تغییرات شاخص­های خونی ماهی کپور در مواجهه با نانو ذرات نقره. بوم شناسی آبزیان. 7(4)،93-82.

6-شیرمحمد، ف.، محبوبی صوفیانی، ن.، پوررضا، ج. 1383. اثر مکمل فیتاز و مس مازاد جیره بر رشد و ترکیب لاشه کپور معمولی(Cyprinus carpio). مجله علوم و فنون کشاورزی، سال هشتم، شماره چهارم، صفحات 142-133.

7-صحرایی، ح.، هدایتی، ع.، مروانی، ل.، رضائی، خ. 1396. بررسی تغییرات بافت عضله و آنزیم های کبدی ماهی کپور تغذیه شده با نانوذرات اکسید آهن و روی. پژوهش های ماهی شناسی کاربردی. 96-79.

8-طهماسبی، د. 1393. بررسی تغذیه با جیره­ی حاوی ویتامینE(آلفا توکوفرول استات) و نانو ذرات سلنیوم بر شاخص‌های رشد، بقا، ترکیب لاشه، و میزان آنزیم گلوتاتیون پروکسیداز و مالون دی آلدهید کل بدن در ماهی سفید(Rutilus frisii kutum). پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 56 صفحه.

9.Andani, H.R.R., Tukmechi, A., Meshkini, S., Sheikhzadeh, N. (2012). Antagonistic activity of intestines andinvestigation of their effects on growth performance andimmune response in rain bowtrout(Oncorhynchus mykiss). Journal of Applied Ichthyology, 28; 728-734.

10.Ashouri, S., Keyvanshokooh, S., Salati, A. P., Johari, S. A., Pasha-Zanoosi, H. (2015). Effects of different levels of dietary selenium nanoparticles on growth performance, muscle composition, blood biochemical profiles and antioxidant status of common carp(Cyprinus carpio). Aquaculture, 446; 25-29.

11.Gong, P., Li, H., He, X., Wang, K., Hu, J., Tan, W., Yang, X. (2007). Preparation and

 

antibacterial activity of Fe₃O₄ and Ag nanoparticles. Nanotechnology, 18(28); 285-60.‏

12.Hai, N.V., Fotedar, R. (2009). Comparison of the effects of the prebiotics(Bio-Mos® andβ-1, 3D-glucan) and the customized probiotics(Pseudomonas synxantha and P.aeruginosa) on the culture of juvenile western king prawns(Penaeus latisulcatus Kishinouye, 1896). Aquaculture, 289; 310-316.

13.Kirjavainen, P.V., El-Nezami, H.S., Salminen, S.J., Ahokas, J.T., Wright, F.A. (1999). The effect of orally administered viable probiotic and dairy Lactobacilli on mouse lymphocyte proliferation. FEMS Immunologyand Medical Microbiology, 26; 131–135.

14.Meshkini, S., Tafy, A.A., Tukmechi, A., Farhang-Pajuh, F. (2012). Effects of chitosan on hematological parameters and stress resistance in rainbow trout(Oncorhynchus mykiss). Veterinary Research Forum, 3(1); 49-55.

15.Rigos, G., Samartzis, A., Henry, M., Fountoulaki, E., Cotou, E., Sweetman, J., Davies, S., Nengas, I. (2010). Effects of additive iron on growth, tissue distribution, haematology and immunology of gilthead sea bream, Sparus aurata . Aquaculture International, 16; 1093-1104.

16.Tukmechi, A., Rahmati Andani, H.R., Manaffar, R., Sheikhzadeh, N. (2011). Dietary administration of mercapto-ethanol treated Saccharomyces cerevisiaeenhanced the growth, innate immune  .response and disease resistance of the rainbow trout,Oncorhynchus mykiss. Fish Shellfish Immunol, 30; 923-928.

17.Zhou, X., Wang, Y., Gu, Q., Li, W. (2009). Effects of different dietary selenium sources(selenium nanoparticle and seleno methionine) on growth performance, muscle composition and glutathione peroxidase enzyme activity of crucian carp(Carassius auratus gibelio). Aquaculture, 291(1); 78-81.‏