تبیین مدل ساختاری کیفیت زندگی دانشجویان بر اساس ترکیب بدنی، اضطراب اجتماعی اندام و سلامت روان

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 8، دوره 20، شماره 4 - شماره پیاپی 78، دی 1398، صفحه 79-88   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.548528.

نویسندگان

مهدی مولایی یساولی¹؛ زهرا قنبری^{* 2}؛ هادی مولایی یساولی³؛ داریوش خواجوی⁴

¹دانشجوی دکتری رشته سنجش و اندازه‌گیری (روان‌سنجی)، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

²کارشناسی ارشد رشته رفتار حرکتی، دانشگاه اراک و دبیر تربیت‌بدنی آموزش‌وپرورش، اراک، ایران.

³کارشناسی ارشد رشته روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه سمنان، ایران.

⁴دانشیار گروه رفتار حرکتی و روان‌شناسی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه اراک، اراک، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش، تبیین کیفیت زندگی بر اساس ترکیب بدنی، اضطراب اجتماعی اندام و سلامت روان در بین دانشجویان است. روش تحقیق در این پژوهش، همبستگی و از نوع مطالعات تحلیل مسیر بود. برای انجام پژوهش 240 نفر از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی که در سال 94-93 مشغول به تحصیل بودند، به شیوة نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان پرسشنامه‌های کیفیت زندگی (سازمان بهداشت جهانی، 1989)، سلامت روان (گلدبرگ و هیلر، 1979) و اضطراب اجتماعی اندام (هارت و همکاران، 1989) را تکمیل نمودند، برای ارزیابی ترکیب بدنی از اندازه‌گیری شاخص توده بدنی استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS₂₂ و نرم‌افزار AMOS₂₂ استفاده گردید. نتایج تحلیل مسیر نشان داد بزرگ‌ترین ضریب مسیر مربوط به کیفیت زندگی از طریق اضطراب اجتماعی اندام (35/0-) بود و بعدازآن به ترتیب سلامت روان (23/0-) و ترکیب بدنی (20/0-) تأثیرگذار بودند. همچنین اثر غیرمستقیم ترکیب بدنی از طریق اضطراب اجتماعی اندام بر کیفیت زندگی دانشجویان دختر معنادار بود. علاوه بر این اثر غیرمستقیم اضطراب اجتماعی اندام با نقش واسطه‌ای سلامت روان بر کیفیت زندگی (09/0-) معنادار است. با توجه به نتایج پژوهش می‌توان گفت ترکیب بدنی مناسب، سبب کاهش اضطراب اجتماعی اندام و باعث افزایش سلامت روان و درنتیجه بهبود کیفیت زندگی دانشجویان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

کیفیت زندگی؛ ترکیب بدنی؛ اضطراب اجتماعی اندام؛ سلامت روان؛ دانشجویان

مراجع

آقاعلی‌نژاد، ح؛ رجبی، ح؛ صدیق سروستانی، ر (1384). ارتباط بین اضافه‌وزن و چاقی با وضعیت اقتصادی دانش‌آموزان تهرانی. نشریه پژوهش در علوم ورزشی. 3(9): 69-85.

تقوی، م (1380). بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ). مجله روان‌شناسی. 5(4): 398-381. ثنایی، م. زردشتیان، ش. حسینی، ر (1392). اثر فعالیت‌های بدنی بر کیفیت زندگی و امید به زندگی در سالمندان استان مازندران. مطالعات مدیریت ورزشی. 5(17): 140- 137.

جهانی هاشمی، ح. رحیم‌زاده میرمحله، س. قافله‌باشی، ح. ساریچلو، م (1387). بررسی سلامت روانی دانشجویان سال اول و آخر دانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال 1384. مجله علوم پزشکی قزوین. 12(2): 50- 41.

دربندی، م. پاسدار، ی. نیازی، پ. خالوندی، ف. ایزدی، ن (1394). "بررسی میزان فعالیت فیزیکی و تأثیر آن بر ترکیب بدن و کیفیت زندگی در کارکنان زن دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال 1392". نشریه علوم پزشکی رفسنجان. 14(2): 110-99.

دلاور، ع (1388). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، تهران: انتشارات ویرایش.

ستوده، م (1387) "آثار ترافیکی بر تندرستی و سلامت روان" فصلنامه مطالعات مدیریت ترافیک، 10(2): 24-13.

سلطانی، ط؛ جمالی، م (1387). "بررسی رابطة بین سرمایة اجتماعی و سلامت روانی، موردمطالعه: دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه شیراز"، فرایند مدیریت و توسعه، 21(2): 121-108.

سلیمانی‌زاده، ل. سلیمانی‌زاده، ف. جوادی، م. عباس زاده، ع (1390). رابطة بین عوامل استرس‌زای آموزشی و سلامت روان دانشجویان رشته پرستاری و مامایی رازی کرمان در سال 1387. مجله آموزش در علوم پزشکی، 11(3): 2008-200.

صالحی، ج. رحمانی، ا (1389). نقش اضطراب اجتماعی اندام در تعیین انگیزة مشارکت در تمرینات ورزشی. نشریه رشد و یادگیری حرکتی. 4(6): 101-81.

طباطباییان، ف؛ عادل ق، شجیع، ر؛ فولادیان، ج (1388)، رابطة اضطراب بدنی اجتماعی با مراحل تغییر رفتار تمرینی دانشجویان. پژوهش در علوم ورزشی، 6(24): 29-43.

فداکار، پ؛ مولایی یساولی، مهدی؛ عزیزی ارشد، کامران؛ مولایی یساولی، هادی و فرخی، نورعلی (1396). آزمون مدل دینداری در دانش‌آموزان بر اساس سبک‌های فرزندپروری با میانجی‌گری عزت‌نفس، هوش هیجانی و سلامت روان. دو فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اسلام و روان‌شناختی، 11(2): 35-68.

قاسمی، ن، کجباف، م. ربیعی، م (1390). اثربخشی گروه‌درمانی مبتنی بر کیفیت زندگی بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان. مجله روان‌شناسی بالینی، 3(2): 24.

قربانیان، ب (1392). ارزیابی ترکیب بدنی کارکنان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان به‌وسیلة روش آنالیز امپدانس الکتریکی، نشریه فیزیولوژی ورزشی، 5(17): 130- 115.

مولایی یساولی، ه، برجعلی، ا مولایی یساولی، م، فداکار گبلو، پ (1394). پیش‌بینی کیفیت زندگی بر اساس مؤلفه‌های بهزیستی.

نصیری، ح (1385). بررسی روایی و پایایی مقیاس کوتاه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی و تهیة نسخه ایرانی آن. مجموعه مقالات سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.

نیک‌بخت، ح. جلالی، ش. چنگیز زاده، م (1390). "ارتباط آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی با سلامت عمومی دختران دبیرستانی دارای اضافه‌وزن و چاق" فصلنامه تحقیقات علوم ورزشی، 4(3): 16-5.

هادوی، ف (1392). اندازه‌گیری و ارزشیابی در تربیت‌بدنی مفاهیم و آزمون‌ها، انتشارات دانشگاه خوارزمی.

یزدانی، م، مطهری‌نژاد، ح (1394). بررسی ارتباط میان اضطراب بدنی اجتماعی و سلامت روان دانشجویان. دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روان‌شناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی.

Ashdown-Franks, G., Sabiston, C. M., Solomon-Krakus, S., & O'Loughlin, J. L. (2017). Sport participation in high school and anxiety symptoms in young adulthood. Mental Health and Physical Activity, 12, 19-24.

Barrera, T. L., & Norton, P. J. (2009). Quality of life impairment in generalized anxiety disorder, social phobia, and panic disorder. Journal of Anxiety Disorders, 23(8), 1086-1090.

Conger, S. A., & Moore, K. D. (2002). Chronic illness and quality of life: the social workers role. New York: TSAO foundation, 1.

Cox, R. H. (1998). Sport psychology: Concepts and applications (No. Ed. 4). McGraw-Hill.

Demetriou, Y., & Honer, O. (2012). Physical activity interventions in the school setting: A systematic review. Psychology of sport and exercise, 13(2), 186-196.

Fayers, P. M., & Machin, D. (2013). Quality of life: the assessment, analysis and interpretation of patient-reported outcomes. John Wiley & Sons.

Hagger, M. S., & Stevenson, A. (2010). Social physique anxiety and physical self-esteem: Gender and age effects. Psychology and Health, 25(1), 89-110.

Hagger, M. S., Stevenson, A., Chatzisarantis, N. L., Gaspar, P. M. P., Ferreira, J. P. L., & Ravé, J. M. G. (2010). Physical self-concept and social physique anxiety: Invariance across culture, gender and age. Stress and Health, 26(4), 304-329.

Hart, E. A., Leary, M. R., & Rejeski, W. J. (1989). Tie measurement of social physique anxiety. Journal of Sport and exercise Psychology, 11(1), 94-104.

King, A. Proutt, L,A. Phillips, A (2006). comparative effects of two physical functioning and quality of life outcomes in older adults. Gerontology.med.sci.; 137(70). 825-832.

Kuehner C. (2005), Determining of subjective quality of life in depressed patients the role of self esteem, res ponse styles and social support. J Affect Disord, 86: 205-21.

Lantz, C. D., Hardy, C. J., & Ainsworth, B. E. (1997). Social physique anxiety and perceived exercise behavior. Journal of Sport Behavior, 20(1), 83.

 

Leary, M. R. (1992). Self-presentational processes in exercise and sport. Journal of sport and exercise psychology, 14(4), 339-351.

Lozoff, B., & Jimenez, E. (1991). wolf Am. long-term development out come of infants with iron dificincy. New England journal Medicine.

Myers, D. G. (2000). The funds, friends, and faith of happy people. American Psychologist, 55, 56-67.

Newacheck, P. W., & Taylor, W. R. (1992). Childhood chronic illness: prevalence, severity, and impact. American Journal of public health, 82(3), 364-371.

Sicilia, A., Sáenz-Alvarez, P., González-Cutre, D., & Ferriz, R. (2014). Exercise motivation and social physique anxiety in adolescents. Psychologica Belgica, 54(1).

Sreeramareddy, C. T., Shankar, P. R., Binu, V. S., Mukhopadhyay, C., Ray, B., & Menezes, R. G. (2007). Psychological morbidity, sources of stress and coping strategies among undergraduate medical students of Nepal. BMC Medical education, 7(1), 26.

Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2003). Preparatory data analysis. In annual meeting of the Western Psychological Association, Vancouver, BC, Canada.

Vriends, N., Becker, E. S., Meyer, A., Michael, T., & Margraf, J. (2007). Subtypes of social phobia: Are they of any use?. Journal of anxiety disorders, 21(1), 59-75.

Wang, J., & Wang, X. (2012). Structural equation modeling: Applications using Mplus. John Wiley & Sons.

Weinberg, R. S., & Gould, D. (2014). Foundations of Sport and Exercise Psychology, 6E. Human Kinetics.

Weisman, O., Aderka, I. M., Marom, S., Hermesh, H., & Gilboa-Schechtman, E. (2011). Social rank and affiliation in social anxiety disorder.Behaviour research and therapy, 49(6), 399-405.

World Health Organization. (1989). Health through oral health: guidelines for planning and monitoring for oral health care. Quintessence Pub Co.

Yousefi, B., Hassani, Z., & Shokri, O. (2009). Reliability and factor validity of the 7-item social physique anxiety scale (SPAS-7) among university students in Iran. World Journal of Sport Sciences, 2(3), 201-204.