نقش باورهای فراشناختی و راهبردهای کنترل فکر در پیش‌بینی علائم اضطراب اجتماعی در دانشجویان

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 2، دوره 20، شماره 4 - شماره پیاپی 78، دی 1398، صفحه 15-23   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.548577.

نویسندگان

سیما فردوسی¹؛ زهرا بابایی^{* 2}؛ سمانه بهزادپور²

¹استادیار روان‌شناسی، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران ایران.

²دانشجوی دکتری روان‌شناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش بررسی نقش باورهای فراشناختی و راهبردهای کنترل فکر در پیش‌بینی شدت علائم اضطراب اجتماعی در دانشجویان بود. جامعة آماری همة دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 94-1393 بودند. نمونة مورد مطالعه 400 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان بودند که با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های باورهای فراشناختی (ولز و کارت رایت هاتون، 2004)، راهبردهای کنترل فکر (ولز و دیویس، 1996) و اضطراب اجتماعی (کانور، دیویدسون و چرچیل،2000) پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌ها از رگرسیون گام‌به‌گام استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که از میان باورهای فراشناختی، مؤلفه‌های باورهای منفی درباره نگرانی و اطمینان شناختی و از میان راهبردهای کنترل فکر، مؤلفه‌های نگرانی، تنبیه و کنترل اجتماعی شدت علائم اضطراب اجتماعی را پیش‌بینی می‌کنند (05/0>P)؛ بنابراین نتایج پژوهش حاضر از مدل فراشناختی اضطراب حمایت می‌کند و به نظر می‌رسد تغییر باورهای فراشناختی و راهبردهای کنترل می‌تواند در کاهش علائم اضطراب اجتماعی مؤثر واقع شود.

کلیدواژه‌ها

اضطراب اجتماعی؛ باورهای فراشناختی؛ دانشجویان؛ راهبردهای کنترل فکر

مراجع

بساک نژاد، س.، معینی، ن.، مهرابی زاده هنرمند، م. (1389). رابط پردازش پس رویدادی و اجتناب شناختی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان. مجلة علوم رفتاری، 4(4)، 335-340.

بهرامی، م.، موحدی، یزدان.، میناشیری، ع. (1392). الگوی پیش‌بینی هراس اجتماعی بر پایه باورهای فراشناختی و توان حل مسئله اجتماعی. دو فصلنامةعلمیپژوهشیشناختاجتماعی، 2(4)، 38-46.

حسنوندعموزاده، م.، روشن چسلی، ر.، حسنوندعموزاده، م. (1392). رابطة باورهای فراشناختی با علائم اضطراب اجتماعی (اجتناب، ترس و ناراحتی فیزیولوژیک) در جمعیت غیربالینی. پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 3(2)، 55-70.

حسنوند عموزاده، م.، عقیلی، م.م.، حسنوندعموزاده، م. (1392). اثربخشی آموزش گروهی شناختی رفتاری عزت‌نفس بر اضطراب اجتماعی و سلامت روان نوجوانان مضطرب اجتماعی. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی. 14 (2)، 26-37.

شیرین زاده دستگیری، صمد (1385). مقایسه باورهای فراشناختی و مسئولیت‌پذیری در بین بیماران دچار اختلال وسواسی- اجباری، اضطراب منتشر و افراد بهنجار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه شیراز.

کرمی، ج.، زکی‌یی، ع.، رستمی، سمیرا. (1391). نقش باورهای فراشناخت و خود کارآمدی در پیش‌بینی هراس اجتماعی دانش آموزان پسر سال سوم متوسطه شهر کرمانشاه. مجلةروان‌شناسیمدرسه، 1(1)، 62-75.

گنجی، م. (1394). آسیب‌شناسی روانی بر اساس DSM-5، تهران: نشر ساوالان.

گودرزی، م‌ع.، اسماعیلی‌ترکانبوری، ی. (1384). رابطه بین راهبردهای کنترل افکار رخنه‌کننده و شدت علائم وسواسی. مجلة پژوهشی حکیم، سال هشتم، شماره 4، 41-50.

محمدخانی، ش و نوروز پور، م. (1389). نقش باورهای فراشناختی و نگرش‌های ناکارآمد در اضطراب اجتماعی. سومین کنگره روان‌شناسی. دو فصلنامة روا‌ن‌شناسی معاصر.

ولز، ا. (2009). درمان فراشناختی اضطراب و افسردگی. ترجمة شهرام محمدخانی (1388) تهران: انتشارات ورای دانش.

Connor KM, Davidson J, Churchill LE. (2000). Psychometric properties of the social phobia inventory (SPIN): new self- rating scale. Br J Psychiat;176:379- 386.

Gkika, S., Wittkowski, A., & Wells, A. (2017). Social cognition and metacognition in social anxiety: A systematic review. Clinical Psychology & Psychotherapy, 25(1), 10–30.doi:10.1002/cpp.2127

Ellis, D. M., & Hudson, J.L. (2010). The metacognitive model of generalized anxiety disorder in children and adolescents. Cognitive and Behavioral Practice,13(4), 151– 163

Marcantonio, M., Spada, G. A., Georgiou., Wells, A. (2010). The relationship among metacognitions, attentional control, and state anxiety. Cognitive Behaviour Therapy, 39 (1), 64-71

McKnight, P. E., Monfort, S. S., Kashdan, T. B., Blalock, D. V., & Calton, J. M. (2016). Anxiety symptoms and functional impairment: A systematic review of the correlation between the two measures. Clinical Psychology Review, 45, 115–130.

Mennin, D. S., Katie, A., McLaughlin, K. A., & Flanagan, T. J. (2009). Emotion regulation deficits in generalized anxiety disorder, social anxiety disorder, and their co-occurrence. Journal of Anxiety Disorders, 23, 866-871

Rezaei Dogaheh, E. (2013). Psychometric Properties of Farsi Version of the Social Phobia Inventory (SPIN). Procedia - Social and Behavioral Sciences,84 (9), 763–768.

Spada, M. M., Caselli, G., Manfredi, C., Rebecchi, D., Rovetto, F., Ruggiero, G.M, Nikcevic, A.V., & Sassaroli, S. (2012). parental overprotection and metacognitions as predictors of worry and anxiety.Behavioral cognitive psychotherapy, 38(5), 629-637.

Spada, M. M., Georgiou, G., & Wells, A. (2010). The relationship among etacognitions, intentional control and social anxiety. Cognitive behavioral therapy, 39(1), 64-71.

Vitasari, P., Muhammad Nubli, AV., Herawan,H & Sinnadurai, SK. (2011). Social and Behavioral Sciences, 30, 620-624.

Wells, A. (2000). Emotional disorders and metacognition: Innovative cognitive therapy. Chichester: UK: Wiley.

Wells, A. (2009). Metacognitive therapy for anxiety and depression. New York: The Guilford Press.

Wells, A., & Cart Wright-Hatton, S. (2004). A short form of metacognitions questionnaire: Properties of the MCQ-30. Behaviors Research and Therapy, 42, 385-396.

Wells, A., & Carter, K. (2001). Further tests of a cognitive model of Generalized Anxiety Disorder: Meta-cognitions and worry in GAD, panic disorder, social phobia, depression, and non-patients. Behavior Therapy, 32, 85–102.

Wells, A., & Matthews, G. (1996). Modelin cognition in emotional disorder: The SREF model. Behavior Research and Therapy, 34, 881–888.

Yilmaz, A. E., Gencoz, T. & Wells, A. (2011). The temporal precedence of meta cognition in the development of anxiety and depression symptoms in the context of life stress: A prospective study. Journal of Anxiety Disorders, 25, 389-3.