روابط ساختاری پیوند با مدرسه و اهمال‌کاری تحصیلی در دانش‌آموزان دبستانی: نقش میانجیگری خودکارآمدی تحصیلی

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 11، دوره 20، شماره 3 - شماره پیاپی 77، مهر 1398، صفحه 110-121   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.577173.1527

نویسندگان

رضا جعفری هرندی^{* 1}؛ محمد ستایشی اظهری²؛ سیف اله فضل الهی قمیشی³

¹دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران.

²استاد مدعو گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

³استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی قم، قم، ایران.

چکیده

هدف پژوهش، آزمون نقش میانجیگری خودکارآمدی تحصیلی در رابطه بین پیوند با مدرسه و اهمال‌کاری تحصیلی در دانش‌آموزان بود. روش تحقیق همبستگی به روش معادلات ساختاری بود. شرکت‌کنندگان پژوهش 181 دانش‌آموز پسر و دختر پایه چهارم، پنجم و ششم دبستان بودند که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری پژوهش شامل پرسشنامه اهمال‌کاری تحصیلی (سواری، 1390)، پیوند با مدرسه (رضایی شریف و همکاران، 1393) و خودکارآمدی تحصیلی (جینکس و مورگان، 1999) بود. آزمون مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم مدل پژوهش، با استفاده از روش‌های مدل معادلات ساختاری انجام گرفت. یافته‌ها نشان داد که ضریب مسیر پیوند با مدرسه به خودکارآمدی و اهمال‌کاری تحصیلی معنادار است، همچنین مسیر خودکارآمدی به اهمال‌کاری نیز معنادار بود (001/0 P<). پیوند با مدرسه و اهمال‌کاری تحصیلی به ترتیب پیشایند و پیامد خودکارآمدی در دانش‌آموزان هستند (05/0P<). همچنین، یافته‌ها نشان داد که خودکارآمدی میانجیگر معنی‌دار رابطه پیوند با مدرسه به اهمال‌کاری تحصیلی است (05/0P<). یافته‌های این پژوهش می‌تواند برای مشاوران مدارس، روان‌شناسان تربیتی و معلمین در کاهش مشکلات اهمال‌کاری دانش‌آموزان کمک‌کننده باشد.

کلیدواژه‌ها

پیوند با مدرسه؛ خودکارآمدی؛ اهمال‌کاری تحصیلی؛ دانش‌آموزان دبستانی

مراجع

پینتریچ، پال و شانک دیل (1393).  انگیزش در تعلیم و تربیت (نظریه‌ها، تحقیقات و کاربردها). (ترجمة مهرناز شهرآرای). تهران: نشر علم. (سال انتشار اثر به زبان اصلی، 2002).

تمدنی، مجتبی، حاتمی، محمد و رزینی، هادی (1390). خودکارآمدی عمومی، اهمال‌کاری تحصیلی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان. فصلنامة روان‌شناسی تربیتی، 6(17)، 65-86.

خرایم، رقیه، نریمانی، محمد و خرایم، سارا (1391). مقایسه باورهای خودکارآمدی و انگیزه پیشرفت در میان دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجلة ناتوانی یادگیری، 1(4). 85-104.

ربانی، زینب و یوسفی، فریده (1391). بررسی نقش واسطه‌گری جهت‌گیری هدف در رابطة خودکارآمدی و ارزش تکلیف با انواع راهبردهای شناختی. مجلة مطالعات آموزش و یادگیری، 4(2)، 43-2.

رضایی‌شریف، علی؛ حجازی، الهه؛ قاضی طباطبایی، محمود؛ و اژه‌ای، جواد (1393). ساخت و آماده‌سازی پرسشنامه پیوند با مدرسه (SBQ) در دانش‌آموزان. مجلة روان‌شناسی مدرسه، 3(1)، 67-55.

ستایشی اظهری، محمد، میرنسب، محمود و محبی، مینا (1396). رابطه امیدواری و پیشرفت تحصیلی با نقش میانجیگری اهمال‌کاری تحصیلی در دانش‌آموزان. فصلنامة ارزشیابی و آموزش. 10(37). 125-142.

سواری، کریم (1390) ساخت و اعتباریابی آزمون اهمال‌کاری تحصیلی، فصلنامة اندازه‌گیری تربیتی، 5(2)، 97-110.

عوضیان، فاطمه، بدری، رحیم، سرندی، پرویز و قاسمی، زهره (1390). بررسی رابطه بین اهمال‌کاری و عزت‌نفس با انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان کاشان، فصلنامة ارزشیابی و آموزش، 3(12). 164-151.

کریم‌زاده، منصوره (1385). بررسی رابطه خودکارآمدی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان دختر سال دوم دبیرستان (شهر تهران) گرایش علوم ریاضی و علوم انسانی، مطالعات زنان، 3(2)، 29-49.

قدم‌پور، عزت‌الله، کامکار، پیمان، سبزیان، سعیده، چهل‌پر، عاطفه، عبدلی، سمانه و گراوند، هوشنگ (1394). بررسی رابطه بین انگیزش و خودکارآمدی تحصیلی با اهمال‌کاری تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی جندی شاپور اهواز. پژوهش کاربردی در روان‌شناسی تربیتی، 2(1)، 67-53.

هاشمی، تورج؛ واحدی، شهرام؛ محبی، مینا (1394). رابطه ساختاری پیوند با مدرسه و والدین با رضایت تحصیلی و کنترل تحصیلی: نقش میانجیگری خودکارآمدی تحصیلی. دوفصلنامة راهبردهای شناختی در یادگیری، 3(5)، 19-1.

Anderman, E. M. (2002). School effects on psychological outcomes during adolescence. Journal of Educational Psychology, 94, 795 – 809.

Anderman, L H., & Freeman, T. M. (2004). Students’ sense of belonging in school. In P. R. Pintrich& M. L. Maehr (Eds.), Advances in motivation and achievement: Vol 13. Motivating students, improving schools: the legacy of Carol Midgley(pp. 27 – 63). Amsterdam: Elsevier.

Anderman, L. H. (2003). Academic and social perceptions as predictors of change in middle school students’ sense of school belonging. Journal of Experimental Education, 72, 5 – 22.

Anderman, L. H., &Anderman, E. M. (1999). Social predictors of changes in students’ achievement goal orientations. Contemporary Educational Psychology, 25, 21 – 37.

Asri, D. N., Setyosari, P., Hitipeuw, I., &Chusniyah, T. (2017). The Academic Procrastination in Junior High School Students’ Mathematics Learning: A Qualitative Study. International Education Studies, 10(9), 70.

Bandura, A. (1997); Self-Efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.

Battistich, V., Schaps, E., & Wilson, N. (2004). Effects of an elementary school intervention on students’ “connectedness” to school and social adjustment during middle school. Journal of Primary Prevention, 24, 243-262.

Catalano, R. F., & Hawkins, D. (1996). The social development model: A theory of antisocial behavior. In D. Hawkins (Ed.), Delinquency and crime: Current theories (pp. 149-197). Cambridge, UK: Cambridge University Press.

Farrell, L., Fry, T. R., &Risse, L. (2016). The significance of financial self-efficacy in explaining women’s personal finance behaviour. Journal of Economic Psychology, 54, 85-99.

Ferrari, J., & Pychyl, T. (2008).Procrastination: Current Issues and New Directions, Volume 15, No. 5.

Freeman, T. M., Anderman, L. H., & Jensen, J. M. (2007). Sense of belonging in college freshmen at the classroom and college levels. The Journal of Experimental Education, 75, 203 – 220.

Hajloo, N. (2014). Relationships between self-efficacy, self-esteem and procrastination in undergraduate psychology students. Iranian journal of psychiatry and behavioral sciences, 8(3), 42.

Hammer, C. A., & Ferrari, J. R. (2002). Differential incidence of procrastination between blue-and white-collar workers. Current Psychology: Developmental, Learning, Personality, Social, 21, 333-338.

Hirao, K. (2011). Validation of a new conceptual model of school connectedness and its assessment measure. A Dissertation of the Degree of Doctor of Philosophy in Social Work, University of Connecticut.

Hirschi, T. (1969). Causes of delinquency. University of California Press: Berkeley.

Howard, A. K., &Ziomek-Daigle, J. (2009). Bonding, Achievement, and Activities: School Bonding, Academic Achievement, and Participation in Extracurricular Activities. Georgia School Counselors Association Journal, 16(1), 39-48.

Howell, A. J., &Buro, K. (2009). Implicit beliefs, achievement goals, and procrastination: A mediational analysis. Learning and Individual Differences, 19(1), 151-154.

Howell, A. J., & Watson, D. C. (2007). Procrastination: Associations with achievement goal orientation and learning strategies. Personality and Individual Differences, 43(1), 167-178.

Huang, C. (2016). Achievement goals and self-efficacy: A meta-analysis. Educational Research Review, 19, 119-137.

Goda, Y., Yamada, M., Kato, H., Matsuda, T., Saito, Y., & Miyagawa, H. (2015). Procrastination and other learning behavioral types in e-learning and their relationship with learning outcomes. Learning and Individual Differences, 37, 72-80.

Jinks, J. & Morgan, V. (1999). Children’s perceived academic self-efficacy: Aninventory scale. The Clearing House, 72(4): 224-230.

Kennedy, G. J., &Tuckman, B. W. (2013). An exploration into the influence of academic and social values, procrastination, and perceived school belongingness on academic performance. Social psychology of education, 16(3), 435-470.

Kia-Keating, M. & Ellis, B. H. (2007); Belonging and connection to school inresettlement: Young refugees, school belonging, andpsychosocial adjustment. ClinicalChild Psychology and Psychiatry, 12(1): 29-43.

Kim, J. H., Park, H. J., Kim, J. H., Chung, S., & Hong, H. J. (2017). Psychometric Properties of the Korean Version of the Infertility Self-Efficacy Scale. Asian Nursing Research, 11(3), 159-165.

Lay, C. H. & Silverman, S. (1996). Trait procrastination, anxiety and dilatory behavior. Personality and Individual Differences, 21, 61-67.

Latikka, R., Turja, T., & Oksanen, A. (2019). Self-efficacy and acceptance of robots. Computers in Human Behavior, 93, 157-163.

 

Maddox, S. J., &Prinz, R. J. (2003). School bonding in children and adolescents: Conceptualization, assessment, and associated variables. Clinical Child and Family Psychology Review, 6, 31-49.

McCormick, M. P., O'Connor, E. E., Cappella, E., &McClowry, S. G. (2013). Teacher–child relationships and academic achievement: A multilevel propensity score model approach. Journal of School Psychology, 51(5), 611-624.

Morita, Y. (1991). Futoukougenshou no shakaigaku (Sociological understanding of nonattendance). Tokyo: Gakubunsha.

Passanisi, A., Sapienza, I., Budello, S., &Giaimo, F. (2015). The Relationship Between Guilt, Shame And Self-Efficacy Beliefs In Middle School Students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 197, 1013-1017.

Pintrich, P. R., &Schrauben, B. (1992). Students’ motivational beliefs and their cognitive engagement in classroom academic tasks. Student perceptions in the classroom, 7, 149-183.

Rivait, L. (2007). What I Don’t Do In My Summer Vacations: FightingProcrastination.Retrieved from Hhttp://www.past thepages.ca/feature.htmH.accessed on December 21, 2009.

Setiawan, J. L. (2014). Examining entrepreneurial self-efficacy among students. Procedia-social and behavioral sciences, 115, 235-242.

Silva, J. L. D., Cianflone, A. R. L., &Bazon, M. R. (2016). School bonding of adolescent offenders. Paidéia (RibeirãoPreto), 26(63), 91-100.

Tams, S., Thatcher, J. B., & Craig, K. (2017). How and why trust matters in post-adoptive usage: The mediating roles of internal and external self-efficacy. The Journal of Strategic Information Systems.

Tice, D.M., &Baumeister, R.F. (1997). Longitudinal study of procrastination, performance, stress, and health: The costs and benefits of dawdling. Psychological Science, 8, 454-458.

Vieno, A.; Santinello, M.; Pastore, M. & Perkins, D. D. (2007); Social support, sense ofcommunity in school, and self-efficacy asresources during early adolescence: Anintegrative model. American Journal of Community Psychology, 39(1-2): 177-90.

Yang, J., &Anyon, Y. (2016). Race and risk behaviors: The mediating role of school bonding. Children and Youth Services Review, 69, 39-48.

Yazıcı, H., & Bulut, R. (2015). Investigation into the academic procrastination of teacher candidates’ social studies with regard to their personality traits. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 2270-2277.