فراترکیب پژوهش‌های پیشین در راستای دستیابی به مؤلفه‌های ازدواج موفق در ایران

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 3، دوره 20، شماره 4 - شماره پیاپی 78، دی 1398، صفحه 24-36   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.1868070.1823

نویسندگان

زینب سالاری زارع¹؛ محمود گودرزی^{* 2}؛ فرزاد زندی³؛ پرویز کریمی ثانی⁴

¹دانشجوی دکترای مشاوره، گروه مشاوره خانواده، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

²استادیار گروه مشاوره خانواده، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

³استادیار گروه روان‌شناسی، واحد قروه، دانشگاه آزاد اسلامی، قروه، ایران.

⁴استادیار گروه روان‌شناسی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش، ارائة مدل جامع عوامل مؤثر بر ازدواج موفق بر اساس تحقیقات پیشین ایرانی بود. روش پژوهش در این مطالعه فراتحلیل بود و جامعة آماری شامل تمامی پژوهش‌های داخلی مرتبط با موضوع از سال 87 تا 97 بود. با جستجویی نظام‌اند از پایگاه‌های گوگل اسکولار، نورمگز، مگ ایران، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پرتال جامع علوم انسانی، ایرانداک صورت گرفت. با بررسی 22 مقاله و پایان‌نامه، 32 مفهوم و 19 مقوله به‌عنوان عوامل مؤثر بر ازدواج موفق ایرانی شناسایی شد. نتایج نشان داد شرایط علی ازدواج موفق شامل: همایندی در پیشرفت و همراهی در زندگی؛ شرایط مداخله‌گر شامل: فردیت‌یابی و احترام به فردیت یکدیگر، وظیفه‌شناسی و تعهدپذیری زوجین؛ شرایط زمینه‌ای شامل: اثرات خانواده مبدأ، امور دینی و معنوی، داشتن لق مثبت، شناخت ازدواج هم‌کفو، آراستگی و مرتب بودن و پختگی و سلامت روانی؛ تعاملات مناسبِ ازدواج موفق شامل: مهارت‌های حل تعارض و همکاری و هم‌فهمی زوجین، درنهایت پیامد به کسب رضایت متقابل عاطفی، اجتماعی و جنسی زوجین منجر می‌شود، نتایج بر اساس نظر متخصصان با شاخص کاپای 66/0 مورد تأیید قرار گرفت. نتایج این پژوهش می‌تواند به‌عنوان مبنایی برای آموزش و مشاوره پیش از ازدواج در اختیار مشاوران و روان‌شناسان خانواده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

ازدواج موفق ایرانی؛ فراترکیب؛ مدل‌یابی

مراجع

اختیاری، امیری، ر؛ فرحبخش، ک؛ کلانترهرمزی، الف؛ سلیمی بجستانی، ح. مشاوره پیش از ازدواج مبتنی بر بافت فرهنگ اسلامی- ایرانی. نشریه پایش، 17 (4)، 431-442.

آسوده، م. (1389). عوامل مؤثر بر ازدواج موفق: از دیدگاه زوجین موفق. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه تهران.

پیرساقی، ف.(1396). شاخص‌های ارتباط زناشویی کارآمد. رساله دکترای تخصصی مشاوره، دانشگاه خوارزمی.

حاتمی‌ورزنه، الف. (1394). تدوین الگوی پایدار رضایتمند و بررسی اثربخشی برنامه مداخله‌ای مبتنی بر آن، رساله دکتری مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی.

جهان‌علی‌خواه، م.(1397). بررسی ادراک زوجین موفق و ناموفق از بایدها و نبایدهای اخلاقی مرتبط با ازدواج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد (1397). تدوین و ارائة الگوی مطلوب، دانشگاه علامه طباطبایی.

خدادادی‌سنگده، ج. (1393). شناسایی و سنجش شاخص‌های سلامت خانواده و ارائة مدل خانواده سالم مبتنی بر بافت فرهنگی- اجتماعی، رساله دکترای رشته مشاوره، دانشگاه خوارزمی.

خجسته‌مهر، ر؛ محمدی، ر. (1395). تجربة خوشبختی در ازدواج پایدار: یک مطالعة کیفی، مجله روان‌شناسی خانواده، 3 (2)، 59-7.

خجسته‌مهر، ر؛ محمدی، ع؛ عباس‌پور، ذ. (1395). نگرش دانشجویان متأهل به ازدواج، نشریه روان‌پرستاری، 4 (2)، 28-18.

دلاور، ع؛ غلامزاده جفره، م؛ فرح‌بخش، ک. (1396). بررسی اهداف ازدواج افراد متأهل راضی و ناراضی (یک مطالعه کیفی). پژوهش‌های مشاوره، 16 (61)،133-112.

سازمان ثبت احوال کشور (1394). www.sabteahval.ir

ساروخانی، ب. (1385). دایرة‌المعارف علوم اجتماعی. تهران: نشر کیهان.

شورت، الف. (1387). روش‌شناسی مطالعات درسی. تهران: انتشارات سمت

صادقی، م.(1392). تدوین مدل بومی خانواده سالم و بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر این مدل بر سلامت خانواده، عملکرد خانواده و کیفیت رابطة زناشویی. رسالة دکترای مشاوره، دانشگاه اصفهان.

صاحبدل. (1392). نارسایی شاخص‌های ازدواج موفق (یک مطالعه کیفی). پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 5(2)، 32-46.

صادقی، م؛ فاتحی‌زاده، م؛ احمدی، الف؛ بهرامی، ف؛ اعتمادی، ع.(1394). تدوین مدل خانوادة سالم بر اساس دیدگاه متخصصان خانواده (یک پژوهش کیفی). فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 5 (16)، 142-170.

عرب، م؛ ابراهیم‌زاده پزشکی، ر؛ مروتی شریف‌آبادی، ع.(1394).طراحی مدل فراترکیب عوامل مؤثر بر طلاق با مرور نظام‌مند مطالعه‌های پیشین. مجله اپیدمیولوژی ایران، 10 (4)، 22-10.

فتحی، الف. (1395). تدوین و اعتباریابی الگوی آماده‌سازی ازدواج مبتنی بر مقایسة عوامل مؤثر در ازدواج‌های رضایتمند و نارضایتمند. رساله دکترای مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی.

کرایی، الف؛ خجسته‌مهر، ر؛ سودانی، م؛ اصلانی، خ.(1395). شناسایی عوامل مؤثر در ازدواج پایدار رضایتمند در زنان. مجله مشاوره و خانواده‌درمانی، 6 (2)، 144-129.

کرایی، الف؛ عسگری، پ؛ دشت بزرگی، ز.(1397). ساخت و اندازه‌گیری شاخص‌های روان‌سنجی ازدواج خوشبخت در پدران دانش آموزان متوسطه شهر اهواز. فصلنامه علمی پژوهشی روان‌سنجی، 6 (24)، 36-7.

کریمی‌ثانی، پ؛ احیائی، ک؛ اسماعیلی، م؛ فلسفی‌نژاد، م.(1391). عوامل تعیین‌کنندة موفقیت ازدواج: یک مطالعة کیفی. مجله پژوهش‌های مشاوره، 45 (12)، 93-75.

گیتی‌پسند، ز.(1393). بررسی و مقایسه معنای زندگی زوجین رضایتمند و نارضایتمند زناشویی و ارائة الگوی معنای زندگی رضایت‌بخش. رساله دکترای مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی.

محسن‌زاده، ف؛ مردای‌کوچی، س؛ خدادادی‌سنگده، ج. (1393). مطالعة پدیدار شناختی دلایل رضایت از ازدواج از دیدگاه زنان راضی از ازدواج. فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، 65 (17)، 36-7.

محسن‌زاده، ف؛ نظری، ع؛ عارفی، م.(1390). مطالعة کیفی عوامل نارضایتی زن‌وشوهری و اقدام به طلاق) مطالعة موردی شهر کرمانشاه). مطالعات راهبردی زنان، 53(14)، 7-42.

محمدی، ع؛ سحاقی، ح؛ نیسی، م؛ رضایی‌نیا، ز. (1396). ارائة یک مدل مقدماتی از ازدواج خوشبخت: یک مطالعه کیفی. مجله رویش روان‌شناسی، 6 (3)، 163-135.

صفایی، م. (1396). شناسایی شاخص‌های خانواده سالم و ناسالم از نظر زنان و مردان متأهل ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه علامه طباطبایی.

میراحمدی، ل؛ فاتحی‌زاده، م؛ اعتمادی، ع؛ جزایری، ر؛ پسندیده، ع. (1395). انتخاب همسر مبتنی بر آموزه‌های اسلامی بر اساس اصول کافی. مجله پژوهش‌های مشاوره، 62 (16)،79-52.

مارش، ک. (1387). پژوهش تلفیقی: سنتزپژوهی، مترجم: محمود مهرمحمدی. تهران، انتشارات سمت.

هاشمی‌گل‌مهر، م.(1397). ارائة الگوی ازدواج موفق. رساله دکترای مشاوره، دانشگاه شهید چمران اهواز.

Bradbury, T.N. Fincham, F.D& Beach, S.R. lt. (2000) Reserch on the nature and the determinants of Matrial satisfaction: a decade in review.Journal of marriage and the family, 62(2),964-980.

Cooper,H. Hedges,L.v. (2009).Research synthsis as a scientific process. A chapter on: the Handbook of Reserch synthesis and Meta-Analysis (2 ed).Ruaaell sage

Manap, J., Chekassim, A., Hoesni, S., Nen, S., Idris, F., & Ghazali, F. (2013). Thepurpose ofmarriage amongsinglemalaysianyouth.Procedia-Social and Behavioral Sciences,82(3), 112–116.

Segrin,C. &Flora,J. (2005). Family communication.London:Lawerence Erlbaum associates publishers.

Sandelowski, M., & Barroso, J. (2002). Reading qualitative studies. International Journal of Qualitative Methods, 74–108.

Thornton A, Axinn G, Xie U. (2007) Marriage and cohabitation. The University of Chicago Press.

Nietzel MT, Harris MJ. Creative ways to keep romance alive. Retrieved )2008( [updated 2016; cited 2015]. Available from: http://www.heartnhome.com.