بررسی تأثیر سرمایه ی اجتماعی براحساس امنیت در بین ساکنان مجتمع‌های مسکونی در شهر اصفهان در سال 1392

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 7، دوره 3، شماره 8، آذر 1392، صفحه 163-182   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید علی هاشمیان فر¹؛ پریرخ امامی²؛ مرجان زرندی³؛ پری عطایی⁴

¹استادیارگروه جامعه شناسی دانشگاه اصفهان

²دانشجوی دکترای جامعه شناسی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، نویسنده مسؤول

³دانشجوی دکترای جامعه شناسی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

⁴دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

چکیده

شهرنشینی در ایران از سال 1335 تا زمان حاضر،‌ رشد چشمگیری داشته است. افزایش جمعیت و توسعه­ی صنعت ساختمان­سازی سبب رشد احداث ساختمانهای چند طبقه در شهرها شده است. این نزدیکی فضایی و از بین رفتن فضاهای طبیعی می­تواند تأثیر زیادی بر افراد داشته و رفتارهای اجتماعی آنان را تحت تأثیر قرار دهد. یکی از نیازهای اولیه­ی انسان برای زیستن احساس امنیت است که این پدیده­ای ذهنی بوده و تحت تأثیر عوامل مختلفی می­باشد؛ یکی از این عوامل که در تحقیق حاضر به آن پرداخته شده، سرمایه­ی اجتماعی است که با مؤلفه­هایی چون اعتماد، روابط و مشارکت سنجیده می­شود. تحقیق حاضر از نوع پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده و جامعه­ی آماری آن ساکنان مجتمع­های مسکونی شهر اصفهان می­باشد که بر اساس نمونه­گیری خوشه­ای تصادفی 225 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. در تحلیل آماری از نرم­افزار Amos در بررسی رابطه­ی سرمایه­ی اجتماعی و احساس امنیت از رویکرد دو مرحله­ای استفاده شد. با توجه به شاخص­های اندازه­گیری مدل ترسیمی و فرضیه تحقیق تأیید گردید و نتایج تحقیق نشان داد که رابطه­ی معناداری بین میزان سرمایه­ی اجتماعی به عنوان متغیر مستقل و احساس امنیت وجود دارد. در پایان پژوهش پیشنهاد شده که به منظور افزایش احساس امنیت در بین ساکنان مجتمع­های مسکونی باید برنامه­ریزان از طریق افزایش سرمایه­ی اجتماعی موجبات اقزایش احساس امنیت را فراهم آورند.

کلیدواژه‌ها

شهرنشینی؛ سرمایه ی اجتماعی؛ احساس امنیت؛ محل سکونت

اصل مقاله

.

مراجع

-         امین بیدختی، علی اکبر؛ ماشااله نظری. (1389). «ارائه­ی یک مدل نظری جهت تبیین نقش سرمایه­ی اجتماعی، راهکارهای برای بهبود عملکرد اقتصادی»، مجله­ی راهبرد یاس، شماره­ی 22، صص 238 تا 267.

-         بوزان، باری. (1383). مردم دولتها و هراس، ترجمه­ی پژوهشکده­ی مطالعات راهبردی، تهران: انتشارات پژوهشکده­ی مطالعات راهبردی.

-         پورموسوی، موسی، زنگنه شهرکی، سعید، احمدی فرد، نرگس و ناصح عبدی. (1390). «تأثیر بلندمرتبه­سازی بر جرائم شهری»، پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره­ی 61، صص77-73.

-         حقیقتیان، منصور، صنعت خواه، علیرضا، معین الدینی، جواد و شیرین شیری امین لو. (1391). «بررسی رابطه­ی میان سرمایه­ی اجتماعی بر اساس تفکیک سرمایه­ی اجتماعی درون­گروهی، برون­گروهی و ارتباطی و احسـاس امنیت در شهـر تهران»، فصلنامه­ی جامعه­شناسی مطالعات جوانان، شماره­ی ششم، صص56-37.

-         ربیعی، علی. (1383). مطالعات امنیت ملی، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

-         رجبـی پور، محمـود. (1384). «درآمدی بر عوامل مؤثر بر احساس امنیت کنکاشی بر جنبه­های مختلف امنیت عمومی و پلیس»، مجموعه مقالات 2، معاونت پژوهشی دانشگاه علوم انتظامی.

-         زارعی، عظیم و نوید شریفی. (1388). «شناسایی، دسته­بندی و اولویت­بندی عوامل مؤثر بر سرمایه­ی اجتماعی؛ مطالعه­ی موردی شهرستانهای منتخب استان سمنان»، مجموعه مقالات همایش ملی سرمایه­ی اجتماعی و توسعه­ی اقتصادی.

-         ساروخانی، باقر و منیژه نویدنیا. (1385). «امنیت اجتماعی خانواده و محل سکونت در تهران»، مجله­ی رفاه اجتماعی، شماره­ی 22، صص 106-87.

-         ستوده، هدایت­اله. (1382). آسیب­شناسی اجتماعی(جامعه­شناسی انحرافات)، تهران: انتشارات آوای نور.

-         سرمست، بهرام و عیوضی، کامل. (1390). «بررسی رابطه­ی بین سرمایه­ی اجتماعی و احساس امنیت در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال تحصیلی 90-1389»، فصلنامه مطالعات سیاسی، شماره­ی 12، صص138 -117 .

-         شرفی، ابوالفضل. (1384). «جمعیت و امنیت اجتماعی»، مجموعه مقالات همایش امنیت اجتماعی. جلد سوم، تهران: آشنایی.

-         صفاری نیا، مجید. (1390). «تأثیر محیط­های مسکونی مختلف (خانه­های ویلایی یا انواع آپارتمان) بر سلامت روانی، شادکامی و بهزیستی شخصی دختران نوجوان»، مجله­ی پژوهش­های روان­شناسی اجتماعی، شماره­ی 1 ، صص60-73.

-         قاسمی، وحید. (1389). مدل سازی معادله ساختاری در پژوهش­های اجتماعی با کاربرد ایموس، تهران: انتشارات جامعه شناسان.

-         گیدنز، آنتونی. (1377). پیامدهای مدرنیته، ترجمه­ی محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.

-         گنجی، والید و گنجی، اسماعیل. (1389). «بررسی رابطه­ی بین سرمایه­ی اجتماعی و سلامت محیط دانشجویان دانشگاه تبریز»، تهران، خلاصه­ی مقالات اولین همایش کشوری دانشجویی عوامل مؤثر در سلامت.

-         متولی، رضا. (1384). «چشم­انداز نظری سرمایه­ی اجتماعی»، فصلنامه­ی مطالعات امنیت اجتماعی، شماره­ی اول.

-         محسنی تبریری، علیرضا، سهراب قهرمانی و سجاد ماهک. (1390). «فضاهای بی­دفاع شهری و خشونت(مطالعه­ی موردی شهر تهران)»، جامعه­شناسی کاربردی، شماره­ی 44، صص51-70.

-         مختاری، مریم؛ بلالی اسماعیل، اصغر میر فردی و سیده معصومه حسینی اخگر. (1391). «بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی در شهر یاسوج»، پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال اول، شماره­ی دوم، صص 40-21.

-         میکانیکی، جواد و آرومندان راضیه. (1391). «کوتاه نگرشی بر مهاجرت­های روستا – شهری، حاشیه­نشینی و امنیت اجتماعـی»، فصلنامه­ی دانش انتظامی خراسان جنوبی، شماره­ی 2، صص47-26.

-         هاشمیان فر، علی و کشاورز، زهرا سادات. (1391). «بررسی جامعه­شناختی گسترده­ی احساس امنیت اجتماعی در شهر اصفهان»، مجله­ی پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، شماره­ی سوم، صص62-39.

-          Colman,J, (1988), Social capital in the creation of humam capital American journal of sociology.95-120,university of Chicago.

-          Durlauf, s & Fafchamps,M(2004) .social capital. The center for the study of American Economies v.6, pp. 627-640.

-          Mitchell, R.Edward (1971). Some social Implications of high Density Housing, American sociological Review vol.36,pp:18-29

-          Rosenfeld, R, Messner, F and Baumer, E, 2004, Social capital and Hmicide, Social forces, vol80, 286-309.

-          Turrner, Jonathan H, 2003, The structure of sociological theory. Thousand oaks, calif, Wadsworth ublication.