نقش توانمندسازی در رابطه بین رفتار نوآورانه و خلاقیت کارکنان

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 1، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 33، شهریور 1398، صفحه 1-22   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

ارسلان ایرجی راد^{* 1}؛ فاطمه لطفی خاتون آباد²

¹استادیار مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

²دانشجوی کارشناسی ارشد، آموزش و بهسازی منابع انسانی، موسسه آموزش عالی غیردولتی- غیرانتفاعی، سمنگان، آمل، ایران

چکیده

زمینه و هدف: در دنیای رقابتی امروز، تنها مزیت رقابتی پایدار هر سازمان، نیروی انسانی آن و نقش تمامی آن ها در موفقیت سازمان است که این امر از طریق توانمندسازی، رفتار نوآورانه و خلاقیت کارکنان میّسر است. بدین ترتیب، هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی توانمندسازی کارکنان در رابطه بین رفتار نوآورانه و خلاقیت در سازمان آموزش و پرورش شهر تهران بود. روش پژوهش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، کارکنان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران است. نمونه آماری این پژوهش بر اساس جدول مورگان و به روش تصادفی ساده، 132 نفر انتخاب شد. در این پژوهش، ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه های توانمندسازی اسپریتزر، رفتار نوآورانه کانتر و خلاقیت سازمانی رندسیپ بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که توانمندسازی کارکنان در رابطه بین رفتار نوآورانه و خلاقیت آن ها نقش میانجی ندارد. رفتار نوآورانه بر خلاقیت کارکنان تأثیر دارد. رفتار نوآورانه بر توانمندسازی کارکنان تأثیر ندارد. توانمندسازی کارکنان بر خلاقیت آن ها تأثیر دارد. نتیجه گیری: بنابر یافته های پژوهش، می توان گفت که اگر شرایط رفتارهای نوآورانه و نوآوری در سازمان برای کارکنان مهیا نباشد، هر چند کارکنان توانمند باشند یا توانمند ساخته شوند، نمی توان خلاقیت و رفتارهای خلّاق گونه آن ها را ارتقاء بخشید.

کلیدواژه‌ها

توانمندسازی؛ رفتار نوآورانه؛ خلاقیت؛ کارکنان

مراجع

ایرجی راد، ارسلان و ملک زاده نصر آبادی، الهه.(1396).بررسی تأثیر سرمایه روانشناختی با میانجی گری انگیزه پیشرفت بر خلاقیت دانشجویان، فصلنامة ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره 6، شماره 4، 51-70.

بهمنی، فاطمه؛ کارگر، غلامعلی؛ و افشاری، مصطفی. (1394). بررسی نقش ابعاد توانمندسازی روان شناختی بر عادات خلاقیت مربیان. مطالعات مدیریت ورزشی، 31، 149-164.

جهانیان، رمضان؛ و حدادی، طاهره. (1394). بررسی رابطة بین سرمایة فکری با نوآوری و خلاقیت منابع انسانی در سازمان. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 5 (1)، 65-92.

رضوی، سیدمحمدجواد؛ جلیلی، علی؛ حسینی، حیدر؛ و کشاورز، محمدمهدی. (1396). مدل ارتباطی نقش مدیریت دانش بر میزان کارآفرینی سازمانی و توانمندسازی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان یزد. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 4 (16)، 11-20.

راد، رقیه؛ حسام، سمیه؛ و جدیدی، رحمت اله. (1396). شناسایی عوامل مؤثر بر توانمندسازی منابع انسانی ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل. مجله سلامت و بهداشت، 8 (5)، 597-606.

زاهد بابلان، عادل؛ و سیدکلان، سیدمحمد. (1394). بررسی تأثیر جو سازمانی نوآورانه ادراکی بر خودکارآمدی خلّاق و رفتار نوآورانه دانشجو- معلمان با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری. مدیریت بر آموزش سازمانها، 4 (1)، 103-125.

ساعتچی، محمود؛ کامکاری، کامبیز؛ و عسکریان، مهناز. (1395). آزمون های روان شناختی. تهران: نشر ویرایش.

ضرغامی، حمیدرضا؛ جعفری، مصطفی؛ و اخوان، پیمان. (1391). بررسی رابطه بین خلاقیت و انگیزه افراد برای نوآوری در سازمان های پژوهشی: مطالعه موردی در پژوهشکده پردازش هوشمند علائم. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 1 (4)، 37-63.

فریاد، لعیا؛ خوراکیان، علیرضا؛ و ناظمی، شمس الدین. (1395). بررسی اثر توانمندسازی روانشناختی بر رفتار نوآورانه کارکنان با توجه به اشتیاق شغلی آنان. نشریه مدیریت توسعه و تحول، 25، 17-26.

قربانی، محمود؛ منفردی راز، براتعلی؛ و نیستانی، فاطمه. (1393). رابطه هوش سازمانی و خلاقیت کارکنان بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، 6 (3)، 611-624.

عبدالهی، بیژن. (1384). توانمندسازی روانشناختی کارکنان: ابعاد و اعتبارسنجی بر اساس مدل معادلات ساختاری. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 36، 37-64.

علیرضایی، ابوتراب؛ و تولایی، روح اله. (1387). ترغیب خلاقیت و نوآوری در میان کارکنان سازمان. دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، 5 (16)، 37-60.

غیاثی ندوشن، سعید؛ جهانی جوانمرادی، فاطمه؛ و خورسندی، علی. (1395). بررسی رابطه بین توانمندسازی روانشناختی با خلاقیت کارکنان ستادی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 6 (23)، 77-96.

قاسمعلی­پور، حسن، زارعی، علی، اشرف گنجویی، فریده، (1397). ارتباط علی توانمندسازی و خلاقیت کارکنان با سبک­های رهبری در ادارات تربیت بدنی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی ایران، نشریه مدیریت منابع انسانی در ورزش، سال ششم، شماره یک، 109-123.

کلانتریان، شیما؛ نرگسی، سیامک؛ و غلامی، سجاد. (1391). رابطه کارآفرینی، خلاقیت و نوآوری. کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب و کارهای دانش بنیان، بابلسر، شرکت پژوهشی طرود شمال.

کوثری، رضا؛ نیکنامی، مصطفی؛ دلاور، علی؛ آراسته، حمیدرضا؛ و قورچیان، نادرقلی. (1393). ارائه الگوی توسعة خلاقیت و نوآوری‌های علمی اعضای باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان بر اساس عوامل فردی. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 4 (3)، 159-189.

مستقیمی، زینب؛ و حسین زاده، علی. (1396). بررسی تأثیر مدیریت استعداد بر خلاقیت سازمان با نقش میانجی اعتماد سازمانی. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 7 (3)، 133-162.

محمدی، ناهید. (1395). خلاقیت در مدیریت. ماهنامه تدبیر، 16، 14- 19.

ملکی، امیرمحمد؛ غلامعباس، شکاری؛ و ذبیحی، محمدرضا. (1395). بررسی رابطه توانمندسازی روانشناختی و رفتارهای نوآورانه در شرکت سیمان شرق. دومین همایش ملی پژوهش های مدیریت و علوم انسانی در ایران، تهران، موسسه پژوهشی مدیریت مدبر.

موحدی، رضا؛ سامیان، مسعود؛ و محمدی مهر، صحرا. (1396). تأثیر سرمایه فکری بر رفتارهای نوآورانه کارکنان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 2 (1)، 123-136.

نیک­پور، امین. (1397). ارتقاء عملکرد نوآورانه سازمان از طریق توانمندسازی محیط کار کارکنان، فصلنامه مطالعات منابع انسانی، سال هشتم، شماره بیست و نه، 137-160.

Aslam, S. (2017). Psychological empowerment on creativity among employees of IT sector: The mediating role of creative process engagement and intrinsic motivation. Canadian Social Science, 13 (6), 11-34.

Baird, K., & Wang, H. (2010). Employee empowerment: Extent of adoption and influential factors. Pers. Rev, 39 (5), 574-599.

Bakker, A. B., Albrecht, S. L., & Leiter, M. P. (2010). Key questions regarding work engagement. European Journal of Work and Organizational Psychology, 20, 28-24.

Chow, I. S. H. (2018). The mechanism underlying the empowering leadership-creativity relationship. Leadership & Organization Development Journal, 39 (2), 202-217.

Chang, C. P., Chuang, H.W. & Bennington, L. (2011). Organizational climate for innovation and creative teaching in urban and rural schools. Quality & Quantity, 45 (4), 935-951.

Edwards, R. J. A. (2010). Multilevel study of leadership, change oriented staff, and propensity for in novation. Adoption. Texas: Christian University.

Gen. Ch, Wang. W, (2017) "The influence of perceived value on purchase intention in social commerce context", Internet Research, Vol. 27 Issue: 4, pp.772-785.

Gil, A. J., Rodrigo-Moya, B., & Morcillo-Bellido, J. (2018). Impact of teacher empowerment on innovation. Preprints, 6, 2-22.

Kim, J. Y., Choi, D. S., Sung, C. S., & Park, J. K. (2018). The role of problem solving ability on innovative behavior and opportunity recognition in university students. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 4 (4), 2-13.

Özarallı, N. (2015). Linking empowering leader to creativity: The moderating role of psychological (felt) empowerment. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 181, 366-376.

Sari, S. R. M. I. P., Akbar, M., & Yassin, M. (2018). Learning culture, empowerment, cyber skill competence and self-engagement. International Journal of Scientific Research, 6 (3), 222-229.

Saray, H., Patache, L., & Ceran, M. B. (2017). Effects of employee empowerment as a part of innovation management. Economics, Management and Financial Markets; Woodside, 12 (2), 88-96.

Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimension, measurement & validation. Academy of Management Journal. 3 (1), 1372-1445.

Sun, L. Y., Zhang, Z., Qi, J., & Chen, Z. X. (2012). Empowerment and creativity: A cross-level investigation. The Leadership Quarterly, 23 (1), 55-65.

Sangar, R., & Rangnekar, S. (2014). Psychological empowerment and role satisfaction as determinants of creativity. Asia-Pacific Journal of Management Research and Innovation, 10 (2), 119-127.

 Tetik, N. (2016). The effects of psychological empowerment on job satisfaction and job performance of tourist guides. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 6 (2), 221- 240.

Tsai, C. H. (2011). Innovative behaviors between employment modes in knowledge intensive organizations. International Journal of Humanities and Social Science, 1 (6), 153-162.

Wright Philip, C. (2009). Strategic performance empowerment model. Empowerment in Organizations Journal, 6 (2), 57-65.

Wang, X. H. F., Fang, Y., Qureshi, I., & Janssen, O. (2015). Understanding employee innovative behavior: Integrating the social network and leader–member exchange perspectives. Journal of Organizational Behavior,36,403-420.

Zhu, Y-Q., Gardner, D. G., & Chen, H-G. (2018). Relationships between work team climate, individual motivation, and creativity. Journal of Management, 44 (5), 2094-2115.