ارائه الگوی پرورش خلاقیت برای معلمان دوره اول ابتدایی شهر تهران

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 2، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 33، شهریور 1398، صفحه 23-58   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

حمید علی اکبری¹؛ عباس خورشیدی^{* 2}؛ کامبیز پوشنه³؛ لطف اله عباسی سروک³

¹گروه مدیریت آموزشی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران‏

²استاد تمام گروه مدیریت آموزشی، واحد اسلام شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران

³گروه مدیریت آموزشی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

چکیده

     زمینه: در عصر حاضر به دلیل سرعت بالای تغییر و تحولات و گسترش رقابت در سطح بین­المللی، شناخت و پرورش خلاقیت از جایگاه مهمی برخوردار است. 
     هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی پرورش خلاقیت برای معلمان دوره اول ابتدایی شهر تهران انجام شده است.
     روش: پژوهش به روش آمیخته اکتشافی انجام شد. در بخش کیفی؛ جامعه آماری خبرگان حوزه خلاقیت، روش نمونه گیری گلوله برفی، ابزار جمع­آوری داده­ها مصاحبه‌ نیمه‌ساختاریافته و روش تجزیه و تحلیل کدگذاری بود. در بخش کمی، جامعه آماری کلیه معلمان، مدیران و کارشناسان دوره اول ابتدایی شهر تهران (619 نفر)، روش تعیین حجم نمونه فرمول کوکران(237 نفر) و روش نمونه گیری تصادفی طبقه­ای، ابزار جمع­آوری داده­ها پرسشنامه محقق ساخته و روش تجزیه و تحلیل آزمون تحلیل عاملی تأییدی بود.
     یافته­ها: در بخش کیفی، نتایج حاصل از سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی مبتنی بر روش داده‌بنیاد منجر به شناسایی 120 شاخص، 19 مؤلفه و 6 بعد فردی، سازمانی، آموزشی، محیطی، اجتماعی- فرهنگی و اخلاقی شد. همچنین نتایج آزمون تحلیل عاملی تأییدی در بخش کمی نشان داد یافته­های بخش کمی عیناً مؤید بخش کیفی است.
نتیجه­گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می­توان گفت الگوی به دست آمده در مقایسه با سایر الگوها دارای جامعیت بیشتری است و از طرف دیگر، این الگو صرفاً متناسب با ویژگی­ها و استلزامات دوره اول ابتدایی است. بنابراین به کارگیری و عملیاتی نمودن الگوی مزبور می­تواند به پرورش خلاقیت معلمان دوره اول ابتدایی کمک بسزایی نماید.   

کلیدواژه‌ها

خلاقیت؛ بعد فردی؛ بعد سازمانی؛ بعد آموزشی؛ بعد اجتماعی – فرهنگی

مراجع

بهرامی، معصومه؛ باقری­راد، سیده فاطمه؛ رسولی خورشیدی، فاطمه؛ قاسمی، مریم. (1397). بررسی ویژگی­های روان‌سنجی مقیاس دانه های خلاقیت کافمن. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8(1): 165-182.

پرپنجی، معصومه؛ دلاور، علی؛ فرخی، نورعلی. (1398). نقش سلامت روان در رفتارهای خلاقانه دانش آموزان شهر تهران. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8(4): 153-170.

جهانیان، رمضان (1395). عواملمؤثردرپرورشوتوسعهخلاقیتدانشآموزانمدارسابتدایی استانالبرز. ابتکاروخلاقیتدرعلومانسانی، 6(2): 175-202.

دهقان، نبی اله؛ فتحی، صمد؛ هوشیار، اکبر. (1391). ارائه مدل خلاقیت و نوآوری در دانشگاه‌های افسری ارتش جمهوری اسلامی ایران بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 12(48): 113-158.

رحمانی، فهیمه. (1395). سبک‌های تعامل معلم دانش آموز و خلاقیت با نقش واسطه‌ای نیازهای بنیادی روانشناختی. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی تربیتی دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

رستگار، احمد؛ هاشمی، فاطمه (1394). رابطه رهبری خدمتگزار و خلاقیت با نقش واسطه‌ای اعتماد سازمانی. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 5(2): 97-116.

رقیبی، مهوش؛ خان محمدزاده، زهرا. (1398). پرورش خلاقیت کودکان شش ساله با استفاده از آموزش نقاشی خلاق. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8(4): 129-152.

رئیسی، حمید؛ حاتمی، حمیدرضا؛ غضنفری، احمد؛ شریفی، رضا؛ حبی، محمدباقر. (1390). طراحی مدل پرورش خلاقیت و نوآوری در دانشجویان افسری و تربیت پاسداری. روانشناسی نظامی، 8: 49-68.

ساجدی،ر. (1393).بررسیخلاقیتوسبک‌هاییادگیریدانشجویانوفراگیراندرفرآیندیاددهی-یادگیری.اولین کنفرانسسراسریتوسعهپایداردرعلومتربیتیوروانشناسی،مطالعاتاجتماعیوفرهنگی،به‌صورتالکترونیکی، مرکز راهکارهایدستیابیبهتوسعهپایدار.

ساعتی، توماس ال. (2001). تفکر خلاق، حل مشکل و تصمیم گیری.ترجمه: مجید عزیزی و رضا نقدی(1391). تهران: دانشگاه تهران.  

شاه­علی زاده، محمد؛ دهقانی، سجاد؛ دهقانزاده، حجت. (1393). پرورش خلاقیت و افزایش میزان یادگیری با بهره­گیری از الگوی پرورش خلاقیت ویلیامز در درس علوم اجتماعی. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 4(2): 111-133.

عباسی سروک، لطف اله؛ باقری، مریم؛ کردستانی، فرشته. (1397) بررسی رابطه سرمایه انسانی با خلاقیت و نوآوری کارکنان مدارس دولتی شهر تهران. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8(2): 209-228.

فقیه آرام، بتول. (1397). رابطه هوش های چندگانه با ویژگی شخصیتی کارآفرینی و خلاقیت دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 7(4): 179-196. 

کوثری، رضا؛ نیکنامی، مصطفی؛ دلاور، علی؛ آراسته، حمیدرضا؛ قورچیان، نادرقلی. (1393). ارائه الگوی توسعة خلاقیت و نوآوری‌های علمی اعضای باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان بر اساس عوامل فردی. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 4(3): 159-189.

میرکمالی، سیدمحمد؛ خورشیدی، عباس. (1387). روش‌های پرورش خلاقیت در نظام آموزشی. تهران: یسطرون.

هارون رشیدی، همایون؛ کاظمیان مقدم، کبری. (1397). رابطه بین سرمایه روانشناختی با خلاقیت مدیران زن مدارس شهر دزفول. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8(3): 25-42.

 

 

Abdisa, G., Getinet, T. (2012). the effect of guided discovery on students’ Physics achievement. Lat. Am. J. Phys. Educ, 6(4): 530-537.

Akgunduz, Y., Alkan, C., & Adan Gok, O. (2018). Perceived organizational support, employee creativity and proactive personality: The mediating effect of meaning of work. Journal of Hospitality andTourism Management, 34, 105-114.

Bereczki, E.O., Kárpáti, A. (2017). Teachers’ beliefs about creativity and its nurture: A systematic review of the recent research literature. Educational Research Review (2017), doi:10.1016/j.edurev.2017.10.003.   

Chen, A., Li, L., Li, X., Zhang, J., dong, L. (2013). Study on innovation capability of college students based on extinct and theory of creativity. Procedia Computer Science,17: 1194-1201.

Coelho de Oliveira, L. M. (2006). Child Education and Creativity: The Perspective of The teachers. Thesis of doctorate, Psychology department, Campinas University,Sao Paulo, Brazil.

Dau Gaspar, O. (2011). The Teachers Creative Attitudes, an Influence Factor of The Student’s Creative Attitudes. International Conference on the Future of Education,Florence, Italy, 16-17 June, 2011.

Do, Y. C., Kun, C. L., Seong, W. C. (2012). The effect of individual psychological characteristics on creativity revelation: emphasis with psychological empowerment and intrinsic motivation. Brain informatics. Lecture nots. In computer science volume, 76(70): 130-136.

Doron, E. (2017). Fostering creativity in school aged children throughperspective taking and visual media based short term interventionprogram. Thinking Skills and Creativity, 23, 60-150.

Grabner, I. (2017). Managing Organizational Creativity Motivational aspects of management control systems for creative employees. Wirts chafts universität Wien, Nord bergstrasse 15, A-1090 Wien, Austria16th EDAMBA Summer Academy, Soreze, France, July2017.

Gu, J., Zhang, Y., Liu, H. (2014). Importance of social capital to student creativity within higher education in China. Thinking Skills and Creativity,12: 14-25.

Kaufman, J. C. & Sternberg, R. J. (2010). The Cambridge handbook of creativity. New York: Cambridge University Press.

Li, Y. S., zhen, z. J., Qi. Z. X. C. (2012). Empowerment and creativity: a cross- level investigation. The Leadership Quarterly, 23(1): 55-63.

Mishra, A., Henriksen, D. (2013). A new approach to defining and measuring creativity: Rethinking technology & creativity in the 21st century. Tech Trends,57(5): 10-13.

Pfeiffer, S, I. (2008). Handbook of giftedness in children.Psych educational theory, research and best practices.New York Science+ Business Media.

Płóciennik, E. (2018). Children's creativity as a manifestation and predictor of their wisdom. Thinking Skills and Creativity, 28, 14-20.

Runco, M. A. (2014). Creativity (2nd Ed.). Boston, MA: Academic Press.

Sosa, R. (2018). Innovation Teams and Organizational Creativity: Reasoning with Computational Simulations. The Journal of Design,Economics, and Innovation, 4(2), 157-170.

Wu, H.Y., Wu, H.S., Chen, I.S., Chen, H.C. (2014). Exploring the critical influential factors of creativity for college students. Thinking Skills and Creativity,11:1-21.

Yunlu, D. G., Clapp-Smith, R., & Shaffer, M. (2017). Understanding the Role of Cultural Intelligence in Individual Creativity. Creativity Research Journal, 29(3), 236-243.