تحلیل و بررسی شاخصها و عوامل گردشگری خلّاق در بافتهای فرسوده شهری اصفهان (نمونه موردی: محله جویباره)

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 5، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 33، شهریور 1398، صفحه 115-152   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

صدیقه کیانی سلمی^{* 1}؛ حامد صفری²

¹‏ استادیار گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران‏

²‏ دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه کاشان‏، کاشان، ایران‏

چکیده

هدف: هدف اصلی تحلیل و بررسی شاخصها و عوامل گردشگری خلّاق در بافتهای فرسوده محله جویباره اصفهان است. روش: روش تحقیق توصیفی تحلیلی و ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته با 55 سوال عمومی و تخصصی است. جامعه آماری پژوهش ساکنان محله جویباره اصفهان به تعداد 11363نفر بوده است.حجم نمونه با استفاده از نرم افزار سمپل پاور 156 نفر محاسبه گردیده است. برای حصول روایی، از روایی صوری و برای اطمینان از پایایی از ضریب آلفای کرونباخ به مقدار 923/0 استفاده شد. تحلیل های توصیفی و استنباطی با بهره گیری از نرم افزار SPSS و آزمون های تی تک نمونه ای، آنوا، پس آزمون LSD، دانکن و فریدمن صورت گرفته است.
یافته ها: نتایج حاصل از آزمون تی نشان می دهد وضعیت عوامل مشارکت، تسهیلات رفاهی خدماتی، بازسازی و مرمت‌های صورت گرفته و جاذبه‌های فرهنگی و ابنیه تاریخی از میانگین متوسط آزمون کمتر بوده اند. عامل‌های اطلاع رسانی و تبلیغات و نوآوری و خلق ارزش در گردشگری در وضعیت نیمه متوسط بوده اند.
نتیجه گیری: نتایج آزمون ANOVA با سطح آماره معناداری (009/0) حاکی از عدم برابری میانگین وضعیت عوامل گسترش گردشگری خلاق است و در تأیید تفاوت اثرعامل‌های مورد بررسی عامل نوآوری و خلق ارزش در گردشگری به همراه اطلاع رسانی و تبلیغات را در یک گروه جداگانه قرار داده است. در نتایج رتبه بندی وضعیت شاخص‌های گردشگری خلاق با استفاده از آزمون فریدمن، بالاترین سطح میانگین مربوط به متغیر نوآوری و خلق ارزش و پس از آن بازسازی و مرمت های صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

بافت فرسوده؛ شهر خلّاق؛ گردشگری خلّاق؛ محله جویباره

مراجع

 اعظمی، موسی؛ جلیلیان، سارا؛ هاشمی امین، ناهید (1394). تحلیل آثار اجتماعی، اقتصادی و محیطی گردشگری پایدار (مطالعه موردی: روستاهای نوره). مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری. 14: 154-174.

 اصفهان زیبا (1395) گشت و گذاری در محلات منطقه سه، احیای بافت قدیم و هویت بخشی محله­ها، شماره 38، صص 1-16. (گزارش مصاحبه با مهندس کارگر، شهردار منطقه سه).

 بسته نگار،مهرنوش؛ حسنی، علی؛ خاکزار بفروئی، مرتضی (1396). طراحی مدل مفهومی گردشگری خلاق، نشریه گردشگری و توسعه، 6(1): 81-108.

-بسته نگار، مهرنوش (1393). نماد رنگ در برند گردشگری خلاق. مجله هنر و تمدن شرق. 4 (11):43-61.

-بابایی همتی، روشن؛ ارض پیما، سیامک؛ شاهی، نگین (1394). عوامل موثر بر انتخاب شهر رشت به عنوان مقصد گردشگری خوراک نشریه جستارهای اجتماعی. 1 (2): 14-60

تیموری ،راضیه؛ کرمی، فریبا؛ تیموری، زینب؛ صفدری، امین (1393). عوامل موثر بر گردشگری مکانهای تاریخی شهری (مطالعه موردی: بازار تاریخی تبریز). نشریه گردشگری شهری، 1 (1): 63-78.

جعفرخانی، فاطمه (1396). بررسی تأثیر آموزش بر اعتبار آزمون های خلاقیت، خلاقیت و ابتکار در علوم انسانی، 8 (3): 217-240.

رفیعیان، محسن؛ بمانیان، محمدرضا؛ رفیعیان، مجتبی (1389). شناسایی پهنه های زمینه ساز توسعه خلاق بافت های فرسوده با رویکرد گردشگری. مدیریت شهری. 8 (25): 235-257.

ربانی خوراسگانی، علی؛ ربانی، رسول؛ ادیبی سده، مهدی؛ مؤذنی، احمد (1390). عنوان بررسی نقش تنوع اجتماعی در ایجاد شهرهای خلاق و نوآور در گردشگری اصفهان با استفاده از روش تحلیل داده­های ثانویه، جغرافیا  توسعه، (21): 159-180.

رحیمی، محمد؛ پازند، فاطمه (1395). الگوی گردشگری خلاق شهری در ایران با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی، فصلنامه علمی – پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 6 (13): 97-124.

 سپهرنیا، رزیتا (1394). نگرش خلّاق به صنعت گردشگری در ارتقائ سرمایه فرهنگی ایران، فصلنامه علمی – پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 4 (4): 51-70.

 شفقی، سیروس (1381). جغرافیای اصفهان. انتشارات دانشگاه اصفهان. 1 (1).

شفیعی، زاهد؛ فرخیان، فیروزه؛ میرقدر، لیلا (1393) اصفهان به عنوان شهر خلاق صنایع دستی با رویکرد توسعه گردشگری، نشریه جغرافیا، 12 (43): 251-278.

شهرداری منطقه سه اصفهان (1395)، واحد آمار و اطلاعات.

عبدالهی، علی اصغر؛ غضنفرپور، حسین؛ بشردوست، نسرین (1395). بررسی بافت شهری با رویکرد توسعه گردشگری، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری منطقه ای. 6 (21): 77-94.

عبداللهی، علی اصغر؛ بهداشت، سعیده (1394) شناسایی پتانسیل های زمینه ساز توسعه خلّاق در بافت فرسوده - تاریخی با تاکید بر ارتقای گردشگری (نمونه موردی: محلّه میدان ارگ، منطقه ۱ شهر کرمان، مطالعات نواحی شهری، 2 (5): 97-118.

 محمدی، علی؛ محرر، معصومه؛ باباخانی فرد، محمدصادق (1395) ارائه چارچوبی برای ارزیابی محصولات گردشگری خلاق با استفاده از کارت امتیازی متوازن، گردشگری و توسعه، 5 (2): 17-34.

قربانی، رسول؛ حسین آبادی، سعید؛ طورانی، علی (1392). شهرهایخلّاق،رویکردیفرهنگیدرتوسعهشهری، فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک. 3 (11): 1-18.

کیخا، احمد؛ عباسپور، عباس (1398). رابطه بین هوش سازمانی و عملکرد سازمانی با میانجیگری خلاقیت، فصلنامه علمی- پژوهشی خلاقیت و ابتکار در علوم انسانی، 8 (4): 1-32.

غفاری، علیرضا؛ ازکیا، مصطفی (1396). برساخت اجتماعیِ خلاقیت تحلیلی جامعه شناختی از دیدگاه اساتید و فارغ التحصیلان رشته جامعه شناسی و کامپیوتر درباره پژوهش خلاقانه، فصلنامه علمی- پژوهشی خلاقیت و ابتکار در علوم انسانی، 7 (2): 111-148.

مختاری ملک­آبادی، رضا؛ سقایی، مهدی؛ ایمان، فاطمه (1393). سطح بندی مناطق 15گانه اصفهان از لحاظ شاخصهای شهر خلاق، مجله برنامه ریزی شهری، 5 (16): 105تا120.

ملکی، سعید، مرادی مفر، سمیرا، حسن زاده، اکبر (1394) الویت بندی شاخص های شهر خلاق با استفاده از مدل تحلیلی شبکه ANP مورد مطالعه مناطق شهری 1 و 4 شهر زنجان، فصلنامه شهر پایدار، 2 (1): 78-98.

مشکینی، ابوالفضل؛ سلطان زاده، اکبر؛ رحمتی، اکبر؛ زارعی، یوسف (1391). فرصتها و معضلات گردشگری مراغه. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری. 1 (1): 83-101.

مومنی، مهدی؛ بیک محمدی، حسن؛ مهدیزاده، زهره(1389). تحلیلی بر طرح های نوسازی بافت فرسوده جویباره، مطالعات و پژوهشهای شهری منطقه ای، 7 (2): 31-52.

مهرانفر، ناصر؛ اصغرپور ماسوله، احمدرضا؛ فولادیان، احمد (1391). تأثیر زندگی مالکان و ساکنان بافتهای فرسوده و تمایل آنها به مشارکت در بهسازی و نوسازی در شهر مشهد. دوفصلنامه علوم اجتماعی. 9(7):157-182.

رحیمی، محمد؛ پازند، فاطمه (1395). الگوی گردشگری خلاق شهری درایران، فصلنامه علمی- پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 6 (23): 97-124.

محمدی، علی؛ محرر، معصومه؛ باباخانی فرد، محمدصادق (1390). ارائه چارچوبی برای ارزیابی محصولات گردشگری خلاق، نشریه گردشگری و توسعه. 5 (2): 25-30

مهاجر، بشری؛ شفیعی، زاهد؛ خواجه احمد عطاری، علیرضا (1397). بررسی نقش گردشگری خلاّق هنرمحور با تأکید بر آموزش صنایع دستی به کودکان (مطالعه موردی: شهر اصفهان)، فصلنامه علمی- پژوهشی ابتکار و خلاقیت و ابتکار در علوم انسانی، 7 (1): 1-16.

Bang loo, D. (2014). A Classification of Tourists in Creative Tourism, Tourism Management. 42, 248-259.

Ching-Fu, C., Shih-Huan, C. (2019). Antecedents and consequences of perceived coolness for Generation Y in the context of creative tourism - A case study of the Pier 2 Art Center in Taiwan, Tourism Management, Volume 72, 121-129.

David, R.,Gunjan, S.,Fernando, C., & Pauline, D. (2017). Archaeological tourism: A creative approach, Annals of Tourism Research, 67, 37-47.

Florida, R. (2002). The Rise of the Creative Class. And how it’s Transforming Work, Leisure, Community and Everyday Life. NewYork. N.Y.: Basic Books.

Jongwon, L., & Heeseok, L. (2015). Deriving Strategic Priority of Policies for Creative Tourism Industry in Korea using AHP, Procedia Computer Science, 55, 479-484.

Houng, V. (2014). Commerce and Innovation in Creative Tourism, Kent Echo Magazine Tourism, 19(8), 763-771.

Horng, J.S., Tsai, C.Y., Yang, T.C., Liu, C.H.C., & Hu, D.C. (2016). Exploring the relationship between proactive personality, work environment and employee creativity among tourism and hospitality employees, International Journal of Hospitality Management, 54, 25-38.

Ken, S. (2013). An innovative creative experience model in Creative Tourism, magazine Parmogan, 41, 153-174.

Scott, A.J. (2007). Capitalism and urbanization in a new key? The cognitive-cultural dimension. Social Forces, 85(4), 1465-1482.

Sasaki, M. (2008). Developing Creative Cities through Networking. Policy Science, (15) 3, p54.

Sarac, M., Efil, I., Eryilmaz, M. (2014). Astudy ofthe relationship between person-organization fit and employee creativity. Management Research Review; 37(5), 479 –501.

Siow, K., Tan, S., FarKung, D.,& Bang, L. (2013). A MODEL OF ‘CREATIVE EXPERIENCE’ IN CREATIVE TOURISM, Annals of Tourism Research, 41, 153-174.

Rusentraub, M.S., Joo, M. (2009). Tourism and economic development: Which investments produce gains for regions, Tourism Management, 30(2), 759-770.

Richard, G. (2017). development of tourism from culture to creativity, journal of management studies and tourism, 7 (17), 9-15.

Richards, G. (2012). Review of Creative Tourism, Journal of Consumption and Tourism. 4 (2): pp. 1-11

Vi, L.H (2007). Creative Travel, A Model for Tourism, Science Tourism. 4 (7), 42-55.

Rogrens, K. (2015). The Creative Industries of Urban Tourism of South Africa, urbn froum, 5(11), 149-166.

Primes, R. (2010). Supply of Creative Tourism, Science Journal of Journalism, 7 (3), 88-106.

Vasilva, R. (2010). Business Model in Creative Tourism, Journal of the Black Sea Tourism Association. 12 (17), 74-89.

 Wiwik, S., Wiendu, N., Budi, P., & Ahmad, S.(2019). Urban Heritage Towards Creative-based Tourism in the Urban Settlement of Kauman – Surakarta, Procedia Computer Science, 55, 479-484.

Yong, Q., &Chih-Hsing, L. (2016). How to establish a creative atmosphere in tourism and hospitality education in the context of China, Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education,