تاثیر عملکرد خانواده و باورهای هوشی بر خلاقیت دانش آموزان

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 8، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 33، شهریور 1398، صفحه 211-230   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

محمد صالحی¹؛ سیده زهرا حسینی درونکلایی^{* 2}؛ هرمز نازک تبار³

¹دانشیار گروه مدیریت آموزشی واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

²استادیار گروه مدیریت آموزشی واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.

³کارشناس ارشد مدیریت آموزشی واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

چکیده

زمینه : امروزه جامعه ما بیش از هر زمان دیگری به افراد نوآور و خلاقی نیاز دارد که برای ساختن آینده به آن ها نیازمندیم و در این میان خانواده و مدرسه به عنوان دو نهاد اجتماعی، نقش اصلی را در شکوفایی این امر ایفا می کنند.
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناخت تاثیر عملکرد خانواده و باورهای هوشی بر خلاقیت دانش آموزان انجام‌ شده است.
روش پژوهش: رروش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر بابل در بخش بندپی غربی که تعداد آن‌ها 785 نفر در سال تحصیلی 96-95 بوده که از این تعداد 260 نفر به‌ صورت نمونه‌گیری تصادفی طبقه ای بر حسب پایه تحصیلی و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب‌ شدند. جهت جمع آوری داده ها از مقیاس های استاندارد عملکرد خانواده(FAD) (۱۹۸۰)، باورهای هوشی دوپی را و مارینه (2005) و خلاقیت تورنس (1979) استفاده شدند که روایی و پایایی آن ها مورد تایید قرار گرفت. داده‌ ها با استفاده از آزمون‌های کولموگروف اسمیرنف، رگرسیون تک متغیره و چندمتغیره تحلیل شد.
یافته ها: ییافته ها حاکی از تاثیر مثبت و معنادار عملکرد خانواده بر خلاقیت (۳9/0=β، 15/0= R2)، باورهای هوشی بر خلاقیت (۵2/0=β، 27/0= R2) و عملکرد خانواده بر باورهای هوشی(18/0=β، 03/0= R2) می باشد. مطابق یافته های رگرسیون چند متغیره، مقدار R2 نشان داد که حدود ۳۵ درصد از تغییرات نمره خلاقیت دانش‌آموزان توسط عملکرد خانواده و باورهای هوشی تبیین شده است و باورهای هوشی با ضریب بتا 460/0=β بیشترین تاثیر را بر خلاقیت دانش‌آموزان دارد.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد عملکرد خانواده و باورهای هوشی بر خلاقیت دانش آموزان و عملکرد خانواده بر باورهای هوشی تاثیر مثبت و معناداری دارد و در جهت ارتقا خلاقیت دانش آموزان، بایستی به دو مقوله مهم عملکرد خانواده و باورهای هوشی توجه گردد.

کلیدواژه‌ها

عملکرد خانواده؛ باورهای هوشی؛ خلاقیت؛ دانش آموزان

مراجع

پورآتشی، مهتاب؛  موحد محمدی، حمید؛ رضوانفر، احمد و حسینی، سید محمود. (1393). بررسی تأثیر باورهای هوشی و انگیزه پیشرفت بر رویکردهای یادگیری و عملکرد تحصیلی دانشجویان رشته کشاورزی. فصلنامه علمی – پژوهشی تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. 45 (2): 363-372.

پیری، موسی و اسدیان،  سیروس. (۱۳۹۰). رابطه بین عملکرد خانواده و کفایت اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس. فصلنامه علوم رفتاری. ۹(۳): ۲۵-۴۱.

خلعتبری، جواد و سهیلی پور، فاطمه زهرا. (۱۳۹۶). بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با خلاقیت دانش آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهرستان اصفهان. فصلنامه علمی پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. ۷(۲): ۱۶۷-۱۸۸.

زارع، حسین و رستگار، احمد. (1393). پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان آموزش مجازی: نقش باورهای هوشی، اهداف پیشرفت و هیجان های تحصیلی. فصلنامه شناخت اجتماعی. 3(2و6): 19-32.

ذبیحی حصاری، نرگس خاتون و غلامعلی لواسانی، مسعود. (۱۳۹۳). رابطه باورهای هوشی و اهداف پیشرفت با خودکارآمدی در دانشجویان دانشگاه پیام نور. فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی. ۱(۴): ۹-۱۷.

قنبری زرندی، زهرا؛ غفاری مجلج، محمد و هاشمی رزینی، سعدالله. (1388). بررسی رابطه هوش هیجانی و باورهای معرفت شناختی با خلاقیت دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه شهرستان کرج. فصلنامه روانشناسی تربیتی. 1(1): 59- 74.

سیف، علی اکبر .(۱۳۹۲). روان شناسی نوین تربیتی. تهران: نشر آگاه.

کاندگون، پان (۲۰۰۵). ضرورت شناسایی کودکان تیزهوش. یزدانی. مجله استعداد درخشان (۱۳۸۹) ۷۱ (۴): ۲۱-۳۸.

مقدمی، معصومه و رشیدی، ذوالفقار. (۱۳۹۶). رابطه بین سبک های یادگیری با خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد گروه علوم تربیتی روان شناسی و علوم اجتماعی واحد رودهن. فصلنامه علمی- پژوهشی خلاقیت و ابتکار در علوم انسانی.(۲)۷: ۱-۳۸.

محمدیان معصومه صالحی عمران ابراهیم و پاشا رضا (۱۳۹۶). بررسی مشکلات اجرایی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش از نظر مدیران. فصلنامه مطالعات سیاست گذاری و آینده پژوهی. ۳(۱): ۵۹-۷۶.

Adkins, K.L. (2003). Predicting self-esteem based on perceived parental favoritism and birth order, from

     http://submitetsu.edu/etd/theses.available/etd-0326103-094946/unrestricted/Adkins KD40803f.pdf.

Aigerim, M., Anastassiya, V. & Zukhra, S. (2016). Experimental Study of Developing Creativity of University Students. Social and Behavioral Sciences, 217, 407 – 413.

Asoodeha , Mohammad Hosein , Manijeh Daneshpour, Shiva Khalili, Masoud (2011) , Iranian Successful Family Functioning: Communication, Procedia - Social and Behavioral Sciences, No. 30 , Pp. 367 – 371.

Baron, R. (2003). Giftedness According the Theory of successful intelligence. In N. colonel 8 G Davis (Eds).Handbook of Gifted Education (88-99). Boston MA: Allyn and Bacon.

Damavandi, M. E., Bagherzadeh, Z. & Shahmir, S. (2013).The analysis of correlation between Information Technology (IT) and educational planning. Procedia Computer Science, 3, 1517–1519.

Dupeyrat, C. & Marian, C. (2005). Implicit theories of intelligence, goal orientation, cognitive engagement and achievement: A test of Dweck’s model with returning to school adults. Contemporary Educational psychology, 30, 43-59.

Dweck, C.S. (2011). Self-theories. In P. Van Lange, A. Kruglanski, & E. T. Higgins (Eds.). Handbook of theories in social psychology.

Erdoğan, U. &, Çiğdem, A. (2015). Investigating Scientific Creativity Level of Seventh Grade Students. Social and Behavioral Sciences, 191, 1408 – 1415.

Jalongo, M. R. (2003). The child's Right to creative though and Expression. From: www.questia.com/pm.qstga=08se=ggisc8d=5002531296.

Marina M., Dragana J.& Milena I. (2015) Patterns of Family Functioning and Parenting Style of Adolescents with Depressive Reactions, Procedia - Social and Behavioral Sciences, No. 185 , Pp. 234 – 239.

Moor, K.A., Guzman, L. Hair, E., Lippman, L., & Garrett, S (2004). Parent teen relationships and interactions. From

     http://www.childtrend.org.

Salavera, C., Pablo U., Irene, Cha. Nerea, G., Paula, A. & Mercedes, D. (2017). Emotional intelligence and creativity in first and second year primary school children. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 237, 1179 – 1183.

Shu-Y.L. & Chak-Keung S, W. (2014). The creativity level of Taiwan hospitality undergraduate students. Social and Behavioral Sciences, 144, 54 – 59.

Sternberg. R, J. (1989). A Theree fact model of creativity in Sternberg, R, J., The nature of creativitycontemporary psychological perspectives Cambridge University Press.

 Zargar, T. & GhorbanJahromi, R. (2011). Presenting a model for predicting computer anxiety of Tehran Islamic Azad Universities’ physical education students in terms of intelligence beliefs and achievement goals, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, 1339-1344.

Zare, Gh. Jamshidi, A., Rastegar, A. & Jahromi, R. (2011). Presenting a model of predicting competitive anxiety based on intelligence beliefs and achievement goals. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, 1127 – 1132.