ارتباط منبع کنترل (درونی ـ بیرونی) و احساس تنهایی دختران ورزشکار و غیرورزشکار

مدیریت و رفتار سازمانی در ورزش

مقاله 4، دوره 1، شماره 2، آذر 1391، صفحه 31-42   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حمید فروغی پور^{* 1}؛ لیلا سماعی²

¹استادیار دانشگاه ازاد اسلامی واحد بروجرد

²کارشناس ارشد تربیت بدنی

چکیده

هدف از این تحقیق، بررسی ارتباط منبع کنترل (درونی ـ بیرونی) و احساس تنهایی در دختران ورزشکار و غیرورزشکار است.
روش تحقیق: 60 دختر دانشجوی ورزشکار شرکت­کننده در تیم‌های ورزشی و 160 دختر  دانشجوی غیرورزشکار، همه در ردۀ سنی 26-19 سال، به­عنوان آزمودنی درنظر گرفته شدند. احساس تنهایی با پرسشنامۀ UCLA و منبع کنترل با پرسشنامۀ لونسون  (I, P, C)اندازه­گیری و از آزمون‌t  برای گروه‌های مستقل و ضریب همبستگی پیرسون جهت تحلیل داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان داد که بین منبع کنترل درونی ورزشکاران و غیرورزشکاران تفاوت معنی­داری وجود دارد؛ همچنین، بین منبع کنترل بیرونی (گرایش به شانس) ورزشکاران و غیرورزشکاران تفاوت معنی­داری مشاهده شد و غیرورزشکاران از این نظر وابسته‌تر بودند. اما بین منبع کنترل بیرونی (گرایش به افراد قدرتمند) دو گروه تفاوت معنی­داری مشاهده نشد. دیگر نتایج نشان داد که بین احساس تنهایی و منبع کنترل درونی و بیرونی رابطۀ مثبت و معنی­داری وجود دارد.
بحث: وجود تفاوت معنی­دار بین منبع کنترل درونی در دو گروه بیانگر آن است که ورزشکاران کنترل بیشتری روی زندگی خود دارند و خود را بیشتر مسئول موفقیت‌ها و شکست­های خود می‌دانند. بیرونی‌تربودن منبع کنترل غیرورزشکاران نیز به این معنا است که غیرورزشکاران بیشتر از ورزشکاران دلایل وقایع زندگی خود را به دیگران نسبت می‌دهند. وجود رابطه بین احساس تنهایی و منبع کنترل نیز به معنای آن است که غیرورزشکاران با منبع کنترل بیرونی، با این اعتقاد که کنترل کمی برروی دیدگاه‌های زندگی خود دارند، بیشتر احساس تنهایی می‌کنند. تفاوت معنی­دار بین احساس تنهایی در دو گروه، اثر مفید روانی ـ اجتماعی فعالیت‌های ورزشی را تأیید می‌کند. 

کلیدواژه‌ها

احساس تنهایی؛ منبع کنترل درونی؛ منبع کنترل بیرونی؛ ورزشکار؛ غیرورزشکار

مراجع

آسو، آلاهو و هتفید، به­راد. 1372. روان­شناسی ورزش با رویکرد روانی ـ اجتماعی. ترجمۀ رضا فلاحی و محسن حاجیلو. تهران: دفتر تحقیقات و آموزش سازمان تربیت بدنی.

احمدی، عزت­الله. 1385. «بررسی عوامل خودباوری دانش­آموزان»، پژوهش های نوین روانشناختی روانشناسی دانشگاه تبریز تابستان و پاییز 1385; 1(3-2):11-31.

ترابی، فرحناز. 1383. بررسی و مقایسۀ احساس تنهایی و منبع کنترل دختران ورزشکار و غیرورزشکار(پایان­نامۀ کارشناسی ارشد)، دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه رازی.

چاری، مسعودحسین و خیر، محمد. 1381. «بررسی کارآیی یک مقیاس برای سنجش احساس تنهایی دانش­آموزان دورۀ راهنمایی»، مجلۀ علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورۀ 19، ش 1، ص 59-46.

چمندار، نبی. 1384. بررسی ارتباط احساس تنهایی و منبع کنترل دربین دانشجویان پسر ورزشکار و غیرورزشکار دانشگاه رازی کرمانشاه(پایان­نامۀّ کارشناسی ارشد)، دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه رازی.

حسین­زاده، محمد و فرخی، احمد. پاییز و زمستان 1382. «مقایسۀ خودپندارۀ دانش­آموزان ورزشکار و غیرورزشکار مقطع متوسطۀ گناباد»، مجلۀ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی گناباد، سال سوم، ش 6.

ذاکر، کبری. 1378. مقایسۀ منبع کنترل (درونی ـ بیرونی) دربین دو گروه از دختران ورزشکار و غیرورزشکار(پایان­نامۀ کارشناسی ارشد)، دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه تربیت معلم تهران.

رمضانی­نژاد، رحیم. 1371. مقایسۀ صفات شخصیتی دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار(پایان­نامۀ کارشناسی ارشد)، دانشگاه تربیت مدرس.

ریاحی مهابادی، بهیار. 1372. بررسی ویژگی‌های شخصیتی میان ورزشکاران و غیرورزشکاران(پایان­نامۀ کارشناسی ارشد)، دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

فراهانی، محمدتقی. 1378. روان­شناسی شخصیت؛ نظریه، تحقیق، کاربرد. دانشگاه تربیت معلم.

فروغی­پور، حمید. 1375. مقایسۀ منبع کنترل، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان ورزشکار و غیرورزشکار(پایان­نامۀ کارشناسی ارشد)، دانشگاه تربیت مدرس.

قاسمی فلاورجانی، مریم. 1374. بررسی کانون کنترل در دانش­آموزان ایرانی و رابطۀ آن با متغیرهای پایۀ تحصیلی، جنسیت، طبقۀ اجتماعی و پیشرفت تحصیلی(پایان­نامۀ کارشناسی ارشد)، دانشکدۀ علوم تربیتی دانشگاه شیراز.

کریمی، یوسف. 1382. روان­شناسی شخصیت. دانشگاه علامه طباطبایی.

مشایخ، مریم و برج­علیف، احمد. 1382. «بررسی رابطۀ احساس تنهایی با نوع استفاده از اینترنت در گروهی از دانش­آموزان دبیرستانی»، مجلۀ تازه‌های علوم شناختی، س 5، ش 1.

 Clarke, Harrison H. and Clarke, David H. (1970) Research. Processes in Physical Education. Englewood Cliffs, New. Jersey : Prentice-Hall Inc; PP. 205-207.

Kenneth M. Cramer, Kimberley A. Neyedley. 1998. Sex Differences in Loneliness: The Role of Masculinity and Femininity.jornal of the sex roles. Volume 38, Issue 7-8, pp 645-653

Howard, Diana Elizabeth. 1996. The Relationship of Internal Locous of Control and Female Role Models in Female College Students (Doctoral Dissertation), The University of Texas at Austin.

  Ditommaso, E., Brannen, C., Burgess, M. 2005. The universality of relationship characteristics: A cross-cultural comparison of different types of attachment and loneliness in Canadian and visiting Chinese students. Social Behavior and Personality, 33 (1), 57 - 68

 Frey, J.; Talbert, R.; & Falk, C. 1992.  Journal of Teaching in Physical Education(Champaign) 11(3), 211-219