تحول ادراک دیداری و فرافکنی در کودکان

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 1، دوره 15، شماره 60، تیر 1398، صفحه 345-354   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

نرگس انسانی‌مهر¹؛ رضا پورحسین^{* 2}؛ مسعود غلامعلی لوسانی²

¹دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی

²دانشیار دانشگاه تهران

چکیده

هدفاین پژوهش بررسی تحولی ادراک دیداری و فرافکنی در دانش‌آموزان بود. 129 دانش‌آموز(۶۰ پسر، ۶۹ دختر) از منطقه ۲ تهران در سال تحصیلی ۱۳۹۶-۱۳۹۷، بااستفاده از روش نمونه‌برداری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی‎ها شامل ۴۴ نفر در مقطع پیش‌دبستانی، 42 دانش‌آموز کلاس اول و 43 دانش‌آموز کلاس سوم بودند. طرح پژوهش از نوع علی‌ـ‌مقایسه ای بود و آزمودنی‌ها آزمون تصاویر درهم آندره‌ری(ری، ۱۹۴۱) و آزمون ترسیم درخت (کخ، ۱۹۴۹) را کامل کردند. سپس تحلیل واریانس تک‌متغیری و چندمتغیری و آزمون همبستگی پیرسون به کار گرفته شد. یافته‎ها نشان داد که ادراک دیداری و فرافکنی کودکان با افزایش سن و مقطع تحصیلی تحول می‌یابد. همچنین نتایج نشان داد که کودکان با سنین مختلف از نظر ادراک دیداری و فرافکنی با هم تفاوت دارند و عملکرد آنها با افزایش سن بهبود پیدا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

ادراک دیداری؛ فرافکنی؛ آزمون تصاویر درهم آندره‌ری؛ تست ترسیم درخت؛ تحول

اصل مقاله

اباذری، ک.، ملک‌پور، م.، قمرانی، ا.، عابدی، ا. و فرامرزی، س. (1395). تحول هیجانی کودکان درخودمانده بر اساس مدل تحولیتفاوت‌های فردی. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی،13(50)، 142 -133.

اﺣﺪی،ح.و ﻣﻴﺮﻫﺎﺷﻤﻲ،م. (1382). ﻫﻨﺠﺎرﻳﺎﺑﻲ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲآزﻣﻮنﺗﺼﺎوﻳﺮ ﭘﻴﭽﻴﺪه آﻧﺪره‌ری. داﻧﺶو ﭘﮋوﻫﺶدر روانﺷﻨﺎﺳﻲ،17،20 -1.

دادستان، پ. (1393). ارزشیابیشخصیتکودکانبراساسآزمون‌هایترسیمی.تهران: انتشاراترشد. 

رستمی، ن. (1394). بررسی تحولی و تفاوت تفسیر آزمون ترسیم خانواده در دانش‌آموزان دارای مادران شاغل و خانه دار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.

کرمشائی، آ.، عابدی، ا. و یارمحمدیان، ا. (1393). تحول کنش‎های اجرایی در کودکان بهنجار و فزون‌کنش: از پیش‌‌‌‌‌دبستان تا پایاندبستان. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 11(42)، 218 -209.

کرمن، ل (1395).نقاشیکودکان: کاربردتستترسیمخانوادهدرکلینیک. ترجمه پ. دادستان و م. منصور. تهران: انتشارات رشد (تاریخ انتشار اثر اصلی، 2016).

مرادی‌عباس‌آبادی، ف. (1386). براساس تحول شناختی کودکان بر اساس تست ترسیم درخت.پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.

 

Allen, M. L., & Craig, E. (2016). Brief report: Imaginative drawing in children with autis spectrum disorder and learning disabilities. Journal of Autism and Developmental Disorders, 46 (2), 704-712.

Balling, J. D., & Falk, J. H. (1982). Development of visual preference for  natural environments. Environment and Behavior, 14(1), 5-28.‏‏

Baltes, P. B., Lindenberger, U., & Staudinger, U. M. (1998). Life-span theory in developmental psychology. In Handbook of child psychology(pp. 1029-1143). Wiley.

Bezrukikh, M. M., & Terebova, N. N. (2009). Characteristics of the development of visual perceptionIn five-to seven-year-old children. Human Physiology, 35(6), 684-689.‏

Bender, M. B., & Teuber, H. L. (1946). Phenomena of fluctuation, extinction and completion in visual perception. Archives of Neurology & Psychiatry, 55(6), 627-658. ‏

Blake, B., Pope, T. (2008). Developmental Psychology: Incorporating Piaget’s and Vygotsky’s theories in classroom. Journal of Cross-Disciplinary Pespectives In Education, 1 (1), 59-67.

Burman, E. (2016). Deconstructing developmental psychology. Routledge. 

Corwin, J., & Bylsma, F. W. (1993). Psychological examination of traumatic encephalopathy. ClinicalNeuropsychologist, 7(1), 3-21.‏

Fagan, J. F., & Shepherd, P. A. (1981). Theoretical issues in the early development of visual perception. In Developmental Disabilities(pp. 9-34). Springer, Dordrecht.

Flavell, J. H., Shipstead, S. G., & Croft, K. (1978). Young children's knowledge about visual perception: Hiding objects from others. Child Development, 49(4), 1208-1211.

Fleming, R. W. (2014). Visual perception of materials and their properties. Vision Research, 94, 62-75. ‏

Galli, M., Cimolin, V., Stella, G., De Pandis, M. F., Ancillao, A., & Condoluci, C. (2018).Quantitative assessment of drawing tests in children with dyslexia and Dysgraphia.Human movement science, 48(4),207-217.

Goodnow, J. J. (1977). Children's drawing. London: Open books. 

Groth-Marnat, G., & Roberts, L. (1998). Human figure drawings and house tree person drawings as indicators of self-esteem: A quantitative approach. Journal of Clinical Psychology, 54 (2),219-222. 

Ives, S. W. (1984). The development of expressivity in drawing. British Journal of Educational Psychology, 54(2), 152-159.

Johnson, S. P. (2011). Development of visual perception. Wiley Interdisciplinary Reviews: Cognitive Science, 2(5), 515-528.‏

Koch, K. (1949). Der Baumtest: Der Beumzeichen-versuch als psychodiagnostisches Hilfmittel[The tree drawing as psychodiagnostic aid]. Bern, Switzerland: Huber.

Moll, H., & Tomasello, M. (2006). Level 1 perspective‐taking at 24 months of age. British Journal of Developmental Psychology, 24(3),603-613. 

Oğuz, V. (2010). The factors influencing childrens’ drawings. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 3003-3007. 

Paul K. (2000). The handbook of psychological testing. NewYork: Routledge.

‏Picard, D., & Gauthier, C. (2012). The development of expressive drawing abilities during childhood and into adolescence. Child Development Research, ‏21(2),7-14.

Rey, A. (1941) L’examen psychologique dans les cas d’encéphalopathie traumatic. Archives of Scientific Psychology, 28, 286-340.

Rollins, J. A. (2005). Tell me about it: Drawing as a communication tool for children with cancer. Journal of Pediatric Oncology Nursing, 22(4), 203-221. ‏

Schmetz, E., Magis, D., Detraux, J. J., Barisnikov, K., & Rousselle, L. (2019). Basic visual perceptual processes in children with typical development and cerebral palsy: The processing of surface, length, orientation, and position. Child Neuropsychology, 25(2), 232-262.

Schneck, C. M. (2005). Visual perception. Occupational Therapy for Children, 3, 357-86.‏

Taylor, M., & Bacharach, V.R. (1981). The development of drawing rules: Metaknowledge about drawing influences performance on nondrawing tasks. Child Development, 52,373-375.‏

Willats, J. (1995). An information-processing approach to drawing development. In: C. Lange-Kuttner, & G. V. Thomas (Eds.), Drawing and looking: Theoretical approaches to pictorial representation in children(pp. 27-43). New York: Harvester Wheatsheaf.

Waber, D. P. (1977). Sex differences in mental abilities, hemispheric lateralization, and rate of physical growth at adolescence. Developmental Psychology, 13(1), 29-38.

Wu, H. M., Lin, C. K., Yang, Y. M., & Kuo, B. C. (2015). The development and discussion of computerized visual perception assessment tool for Chinese characters structures Concurrent estimation of the overall ability and the domain ability in item response theory approach. Research in Developmental Disabilities, 36, 447-458.‏

 

 

مراجع