تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,623 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,416,398 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,444,971 |
مقایسه جبر و اختیار از دیدگاه کلام و عرفان | ||
نامه الهیات | ||
مقاله 1، دوره 11، شماره 44، آذر 1397، صفحه 1-18 اصل مقاله (664.74 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
نویسنده | ||
زهرا ابراهیمی* | ||
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران شمال | ||
چکیده | ||
گستره اجبار یا اختیار آدمیان در برابر قدرت و ارادة خداوند، یکی از مباحث مناقشهآمیز میان اندیشمندان مسلمان بوده است. فرقههای چون: معتزله، زیدیه، اسماعیلیه، امامیه، ماتریدیه، اشاعره و جبریه خالص، به ترتیب از بیشترین تا کمترین حوزه اختیار را برای انسان قائل بودهاند. مشربهای کلامی اسلامی با استناد به استدلالهای عقلی و نقلی، در پی اثبات جبر مطلق، اختیار محض، آمیزهای از هر دو، و یا قاعدة «امر بینالامرین» بودهاند. مشرب های عرفانی نیز با اتکا بر موازین نقلی و شهودی به مسئلة جبر و اختیار پرداختهاند. عارفان غالباً جبرگرا هستند و دیدگاه معدودی از آنها متمایل به اختیار و یا امر بین الامرین است. البته عارفان جبرگرا تصریح میکنند که انسان، مطلقاً مجبور نیست، بلکه بعضی افعال او برآمده از نوعی اختیار است. عرفای اخیر، اختیار انسان را به اضطرار، و او را مختار مجبور یا مجبور به اختیار میدانند. این پژوهش برآن است با بررسی دیدگاه عارفان و متکلمین، علت تفاوت دیدگاه های آنان را در خصوص جبر و اختیار تبیین نماید. | ||
کلیدواژهها | ||
جبر؛ اختیار؛ امر بین الامرین؛ کلام؛ عرفان؛ کسب | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 400 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 452 |