مقایسه‏ ویژگی‏های زیستی دو جمعیت منطقه‏ای شته مومی کلم Brevicoryne brassicae (L.) (Hem., Aphididae) روی کلزا در شرایط آزمایشگاه

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 1، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7، آذر 1389، صفحه 155-163   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

فرناز اسکروچی^{* 1}؛ علی‌اصغر طالبی²؛ اصغر حجگزار³؛ شیلا گلدسته⁴

¹حشره‌شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، اراک

²گروه حشره‌شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

³گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، شیراز

⁴گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، عضو باشگاه پژوهشگران جوان واحد اراک

چکیده

شته مومی کلم، Brevicoryne brassicae (L.) یکی ازآفات مهم کلزا و سایر چلیپاییان در بسیاری از مناطق جهان به­ شمار می‌رود. در این تحقیق، آماره­های دموگرافیک شته B. brassicae شامل جدول زندگی‏، تولید­مثل و رشد جمعیت روی دو جمعیت شیراز و گرگان مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات آزمایشگا‏هی در دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. داده­ها بر اساس روش جک­نایف و با استفاده از نرم­ افزارهای SAS و MINITAB تجزیه شدند. بر‏اساس نتایج به ­دست آمده بین میانگین طول دوره قبل از بلوغ شته در دو جمعیت شیراز و گرگان تفاوت معنی ­دار مشاهده شد. بین دوره زندگی شته در دو جمعیت شیراز و گرگان تفاوت معنی ­دار وجود داشت. امید به زندگی در زمان ظهور حشرات­ کامل در دو جمعیت شیراز و گرگان به­ ترتیب 92/7 و 46/9 روز بود. بین نرخ ناخالص باروری در دو جمعیت شیراز و گرگان تفاوت معنی­ دار مشاهده شد. نرخ خالص تولید­مثل شته در دو جمعیت شیراز و گرگان به­ ترتیب 22/9 و 54/7 ماده/ماده/ نسل به ­دست آمد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته در دو جمعیت شیراز و گرگان به ­ترتیب 21/0 و 19/0 ماده/ ماده/ روز و نرخ متناهی افزایش جمعیت در دو جمعیت شیراز و گرگان به­ ترتیب 23/1 و 21/1 روز تعیین شد. متوسط زمان نسل شته در دو جمعیت شیراز و گرگان به ­ترتیب 58/10و 48/10 روز محاسبه گردید. مدت زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت در دو جمعیت شیراز و گرگان به‌ ترتیب 3/3 و 59/3 روز به‌ دست آمد.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: شته مومی کلم؛ کلزا؛ جدول زندگی؛ جدول تولیدمثل؛ رشد جمعیت

مراجع