مقایسه میزان حساسیت گونه‌ها و کلن‌های صنوبر به شته‌های (Hem., Pemphigidae) Chaitophorus populi (Panzer)، Pemphigus spirothecae (Hem., Aphidoidea) Passerini و پسیل (Hem., Psyllidae) Camarotoscena sp.

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 8، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7، آذر 1389، صفحه 239-250   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مصطفی نیکدل^* ؛ علی‌اصغر دردایی

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، تبریز

چکیده

نهالستان قوریگل واقع در استان آذربایجان شرقی از مراکز مهم تولید نهال صنوبر گونه‌هایPopulus alba L.، P. nigra L. و دورگ P. x. euramericana می‌باشد. شته مارپیچی دمبرگ صنوبر Passerini Pemphigus spirothecae، پسیل  Camarotoscena sp. و شته برگ صنوبرL. Chaitophorus populi از آفات مهم درختان صنوبر در این نهالستان می­ باشند که به ­طور مستقیم یا غیر­مستقیم به میزبان‌های خود خسارت وارد می‌نمایند. این پ‍‍ژوهش بر اساس اندازه­ گیری تراکم جمعیت آفات مذکور روی 15 کلن مختلف از گونه‌هایP. alba، P. nigra و دورگ P. x. euramericana در شرایط طبیعی در سال 1385 انجام ‌گردید. علاوه ­بر­این، مقاومت آنتی­زنوز به شتهC. populiدر سال1386 روی همان کلن ­ها و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد تنها چهار کلن‌ به شته spirothecae  P. آلوده شدند که P. nigra miandoab حساس ­ترین کلن در بین آن­ ها بود و اکثر کلن‌های فاقد آلودگی و مقاوم متعلق به گونه P. alba بودند. در مورد شته C. populi چهار کلن‌P. alba bostanabad،P. alba marand،P. alba mianeh  و P. alba miandoab به ­ترتیب حساس ­ترین کلن ­ها و هشت کلن متعلق به گونه­ های  P. x. euramericanaو P. nigra، به این شته کاملا مقاوم تشخیص داده شدند. در بررسی مقاومت آنتی­زنوز در شرایط آزمایشگاه، شته C. populi بیشترین تراکم را به ­ترتیب در کلن‌های P. nigra miandoab، P. alba miandoab،P. nigra marageh ، P. alba marand و P. alba mianeh داشت. بر این اساس نتایج آزمایشگاهی در مورد این آفت تا حدودی مشابه نتایج صحرایی آن بود. در بررسی مقاومت و حساسیت کلن ­ها به Camarotoscena sp.، تمام کلن­ های صنوبر P. nigra به استثنای کلن ­های با منشا ترکیه حساس به آفت شناخته شدند در­حالی ­که کلن ­های دو گونه P. x. euramericana و  P. alba به­ طور کامل به آن مقاوم بودند.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: صنوبر؛ مقاومت؛ قوریگل؛ Pemphigus spirothecae؛ Chaitophorus populi؛ Camarotoscena sp

مراجع