قانون‌گریزی و عوامل فرهنگی اجتماعی موثر بر آن مورد مطالعه: جوانان 29-18ساله شهر مریوان)

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 4، دوره 13، شماره 36، آذر 1397، صفحه 97-121   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسندگان

مهرداد نوابخش¹؛ فاروق کریمی^{* 2}

¹استاد گروه جامعه شناسی دنشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

²دانش آموخته ی دکتری جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران

چکیده

در سالهای اخیر شیوع بزه و رفتارهای پرخطر میان جوانان، به مساله عمده اجتماعی تبدیل شده است، نتایج و یافته های حاصل از پیمایش ها و پژوهش های تجربی به قوت بر این مدعا، صحه می گذارد. این تحقیق با هدف تحلیل جامعه شناختی عوامل اجتماعی، فرهنگی موثر بر قانون گریزی جوانان ۲۹- ۱۸ سال شهر مریوان انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر روش مطالعه، کمی و از نظر نوع در قلمرو تحقیق های کاربردی قرار می گیرد و برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است‌. جامعه آماری این پژوهش جوانان ۲۹- ۱۸سال شهر مریوان و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران ۳۸۵ نفر محاسبه گردیده و از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که متغیرهای احساس عدالت توزیعی،‌ کنترل اجتماعی، احساس اعتماد اجتماعی افراد، رضایت اجتماعی افراد و نگرش افراد نسبت به قانون با قانون‌گریزی افراد رابطه معکوس و معنی‌داری داشته اند. متغیرهای احساس آنومی اجتماعی افراد، داشتن دوستان قانون‌گریز، میزان قانون‌گریزی در بین اعضای خانواده و احساس محرومیت نسبی افراد با قانون‌گریزی آنها رابطه مستقیم و معنی‌داری داشته اند. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره هم نشان داد که متغیرهای آنومی اجتماعی، کنترل اجتماعی، رضایت اجتماعی، نگرش نسبت به قانون و قانون‌گریزی اعضای خانواده تأثیر معنی‌داری بر قانون‌گریزی افراد داشته اند.

کلیدواژه‌ها

قانون‌گریزی؛ احساس عدالت توزیعی؛ کنترل اجتماعی؛ ‌ آنومی؛ اعتماد اجتماعی؛ رضایت اجتماعی

مراجع

 

ایمان، محمد تقی (1389)، مبانی پارادایمی روش های کمی و کیفی تحقیق در علوم انسانی، تهران : پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

آزاد ارمکی، تقی(1379)، آینده نگری مردم تهران :نگرانی ها و آینده، تهران: دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.

بیرو،آلن (1380)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه دکتر باقر ساروخانی،تهران: نشر کیهان.

 تحلیل جامعه شناختی قانون گریزی در رانندگی با تاکید بر نظریه اجتماعی( مطالعه موردی: جوانان شهر نکا)، فصلنامه پژوهش های راهبردی مسایل اجتماعی ایران، دوره ۵، شماره ۲، تابستان۹۵

توسلی، غلامعباس؛(1381) نظریه های جامعه شناسی، تهران : نشر سمت

چلبی، مسعود؛(1389) تحلیل نظری منشأ و ارتباط هنجارهای اجتماعی و نابرابری ها،مجله: تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری اجتماعی ، شماره 59/4 علمی-پژوهشی/ISC ‏(26 صفحه - از 1 تا 26)

رال رابینگتون، مارتین واینبرگ (1382)، رویکردهای هفتگانه در بررسی مسایل اجتماعی، ترجمه صدیق سروستانی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.

رضایی، محمد(1383)، بررسی میزان، نوع و عوامل مؤثر بر قانون‌گریزی بخشی از کارمندان دولت، تهران: معاونت پژوهشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.

رفیع پور،فرامرز( ۱۳۷۸)، آناتومب آشفتگی اجتماعی، تهران: انتشارات سروش

ریترز، جورج(1393)نظریه ی جامعه شناسی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی

زارع شاه آبادی، اکبر؛ ترکان، رحمت اله؛(1392) بررسی رابطه ی احساس امنیت اجتماعی و نظام ارزشی جوانان؛ (مطالعه ای درباره ی دانشجویان دانشگاه یزد)، مجله: مطالعات اجتماعی ایران دوره نهم - شماره 1 علمی-پژوهشی/ISC ‏(25 صفحه - از 103 تا 127)

عبداللهی، محمد (1378)، موانع قانون گرایی و راههای مقابله با آنها در ایران، در قانون گرایی و فرهنگ عمومی، تهران: طرح نو.

عبدی، عباس(1381)، نارسایی های قانون و حقوق در فرهنگ عمومی در معمای حاکمیت قانون در ایران، تهران: طرح نو .

علوی تبار، علیرضا (1376)، بررسی روحیه جمعی و قانون‌پذیری در جامعه، تهران: اداره کل دبیرخانه شورای فرهنگ.

علی بابایی یحیی، فیروزجاییان علی اصغر(1388) تحلیل جامعه شناختی عوامل موثر بر قانون گریزی، فیروزجائیان و جواد توکلی( ۱۳۹۵(

کریمی، یوسف (1388)، روان شناسی اجتماعی، نظریه ها، مفاهیم و کاربردها، تهران: انتشارات ارسباران.

گیدنز، آنتونی (1381)، سیاست، جامعه شناسی و نظریه اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.

مبارکی، محمد (1384) میزان،نوع و عوامل موثر بر قانون گریزی،  مجله جامعه شنای ایران، دوره 6، شماره 3، صفحه 47-69

محسنی، رضا علی( ۱۳۹۱)، تحلیل جامعه شناختی قانون گریزی و راهکارهایی برای قانون گرایی و نظم عمومی، فصلنامه نظم و امنیت اجتماعی، سال پنجم، شماره اول

محسنی، م. (1379). بررسی گرایش به اطاعت ازقانون درایران، (درقانون­گرایی وفرهنگ عمومی). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

ممتاز، فریده (1381)، انحرافات اجتماعی، نظریه ها و دیدگاهها،چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.

نشریهدانش انتظامی  ، دوره  11 ، شماره  4 (مسلسل 45) ؛ از صفحه 7 تا صفحه 58.

 

Agnew, Robert and Timothy, Brezina( 2011),relational problem with peer, gender and delinquency, youth andsiciety,vol.29: 84-111

Break well, G (2007).The psychology of Risk U.K: Cambridge.

Carswell,steren(2005).path way to law evasion: The role of parental attachment,family socio- economic status and deviant peer relationship in law evasion among aferican- american middle school students. Dissertation ph.d .The American University

Marte, Ricardo, M (2008). Adolescent problem behaviors: Delinquency Aggression and Drug use” New York: LFB scholarly publishing LLC.

Siegel, Larry J. (2012). Criminology: Theories, Patterns and Typologies, New York: Wadsworth.