بازشناسی حمام‌های مشهد در دوره ناصری بر اساس متون و نقشه‌های تاریخی

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 4، دوره 14، شماره 55، شهریور 1398، صفحه 0-0

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محسن طبسی^* ؛ سپیده موسوی

گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد

چکیده

چکیده

پاکیزگی، که از روزگاران کهن اهمیت داشت، با ظهور اسلام، ضرورتی دوچندان یافت و حمام‌ها به تدریج جای خود را در ساختار شهری پیدا کردند. مطالعه سیر تاریخی حمام‌ها، متکی بر مستندات مکتوب است زیرا گرمابه‌ها به دلیل تغییر شرایط اجتماعی، در معرض آسیب و تخریب قرار داشته‌اند. حمام‌های تاریخی مشهد وضعیتی اسفبارتر دارند. متأسفانه از حمام‌های دوره ناصری کمتر اثری برجای مانده است. لذا هدف این تحقیق، بازشناسی حمام‌های مشهد در دوره ناصری بر اساس متون تاریخی و نقشه‌های برجای مانده از آن روزگار است. در مطالعه حاضر از روش تاریخی بهره گرفته شده که اطلاعات لازم را به روش اسنادی و میدانی فراهم آورده شده است. منابع تحقیق عبارتند از متون تاریخی مطلع الشمس و نفوس ارض اقدس، و نقشه جولیس. نتایج تحقیق، نشان از اختلاف تعداد حمام‌ها در سه سند مذکور دارد. دلایل اختلاف، مشخص نبودن مرزهای محله‌ها و غیر بومی بودن جولیس و اعتمادالسلطنه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

حمام‌های مشهد؛ دوره ناصری؛ مطلع الشمس؛ نفوس ارض اقدس؛ نقشه جولیس

مراجع