سبک‌های هویت و رفتار غیرمولد تحصیلی: نقش واسطه‌ای تعهد و خودنظم‌جویی رفتاری

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 5، دوره 16، شماره 61، مهر 1398، صفحه 61-71   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

زهرا مهدی‌نژاد¹؛ مجید غفاری^{* 2}

¹کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی دانشگاه مازندران

²استادیار گروه مشاوره خانواده دانشگاه مازندران

چکیده

هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه‌ای تعهد و خودنظم‌جویی رفتاری در رابطه بین سبک هویت و رفتار غیرمولد تحصیلی بود. طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. تعداد 299 نفر دانشجوی دختر (میانگین سن: 71/2 ±17/21 سال، دامنه سن: 26-18 سال) دانشگاه مازندران با روش نمونه‌برداری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از سیاهه سبک‌های هویت(برزونسکی، سوئننز، لوییکس، اسمیتس و پاپینی، 2013)، مقیاس رفتار غیرمولد تحصیلی (ریمکوس، 2012) و پرسشنامه کوتاه خودنظم‌جویی رفتاری (کاری، نیل و کالینز، 2004). نتایج برآورد حداکثر درست‌نمایی و فرایند خودگردان‌سازی نشان داد که الگوی مفهومی پیشنهادی، برازش مناسبی با داده‎های پژوهش دارد. بر اساس یافته‌ها، سبک‌های هویت اطلاعاتی و هنجاری از طریق تاثیر بر تعهد و خود‌نظم‌دهی رفتاری، با رفتار غیرمولد تحصیلی همبستگی منفی و با سبک هویت سردرگم/اجتنابی همبستگی مثبت دارد. به این ترتیب، نقش واسطه‌ای تعهد و خودنظم‌جویی رفتاری در رابطه بین سبک هویت و رفتار غیرمولد تحصیلی تأیید شد. در نتیجه، سبک‌ هویت فرد از طریق تأثیر بر تعهد و خودنظم‌جویی رفتاری، رفتار غیرمولد تحصیلی را پیش‌بینی می‌کند.
 

کلیدواژه‌ها

سبک هویت؛ تعهد؛ خودنظم‌جویی رفتاری؛ رفتار غیرمولد تحصیلی

مراجع

حجازی، ا. و برجعلی‌لو، س. (1388). تفکر انتقادی، سبک‌های هویت و تعهد هویت در نوجوانان: ارائه یک مدل علی. روان‌شناسی معاصر، 4(2)، 15 -3.

برک، ل. (1388). روان‌شناسی رشد (جلد دوم).ترجمه ی.سیدمحمدی. تهران: نشر ارسباران (تاریخ انتشار اثر اصلی، 2007).

پروین، ل. (1372). روان‌شناسی شخصیت: نظریه و تحقیق (جلد دوم).ترجمه م. جوادی و پ. کدیور. تهران: انتشارات رسا (تاریخ انتشار اثر اصلی، 1989).

 

1. limited tolerance of uncertainty

2. need to structure

 

سماوی، س. ع. و حسین‌چاری، م. (1388). سوءمصرف مواد مخدر و پایگاه هویت در دانشجویان. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 5(20)،333 -323.

 

شولتز، د.، و شولتز، س. ا. (1390). نظریه‎های شخصیت.ترجمه ی. سیدمحمدی. تهران: انتشارات ویرایش (تاریخ انتشار اثر اصلی، 2005).

فاتحی، ا. و فولادچنگ، م. (1395). نقش واسطه‌ای خودنظم‌جویی رفتاری در رابطه بین سبک‌های هویت و ابراز وجود. مجله روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 49(13)،42 -29.

محمدی، ش.، باباپور، ت. و علی‌پور، ف. (1393). نقش پیش‌بین سبک‌های هویت در تعارضات زناشویی زوجین 20 تا 40 ساله. پژوهش‌های مشاوره، 49،145 -127.

مهبد، م.، و فولادچنگ، م. (1395). رابطه بین پنج عامل بزرگ شخصیت و رفتار غیرمولد تحصیلی با واسطه‌گری مهار ادراک شده. مجله روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 47(12)،279 -265.

ناظمی‌پور، ب.، رحیمی‌نژاد، ع. و حجازی، ا. (1395). رابطه سبک‌های هویت با مؤلفه‌های سازگاری دانش‌آموزان: بررسی نقش واسطه‌ای تعهد. روان‌شناسی تربیتی، 12،21 -1.

 

Aubrey, L. L., Brown, J. M., & Miller, W. R. (1994). Psychometric properties of a self-regulation questionnaire (SRQ). Alcoholism: Clinical & Experimental Research, 18, 429.

Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.

Berzonsky, M. D. (1990). Self-construction over the life-span: A process perspective on identity formation. Advances in Personal Construct Psychology, 1, 155-186.

Berzonsky, M. D. (1994). Self-identity: The relationship between process and content. Journal of Research in Personality, 28(4), 453-460.

Berzonsky, M. D. (2003). Identity style and well-being: Does commitment matter? International Journal of Theory and Research, 3(2), 131-142.

Berzonsky, M. D. (2004). Identity processing style, self-construction, and personal epistemic assumptions: A social-cognitive perspective. European Journal of Developmental Psychology, 1(4), 303-315.

Berzonsky, M. D., & Adams, G. R. (1999). Reevaluating the identity status paradigm: Still useful after 35 years. Developmental Review, 19(4), 557-590.

Berzonsky, M. D., Cieciuch, J., Duriez, B., Soenens, B. (2011). The how and what of identity formation: Associations between identity styles and goal orientations. Personality and Individual Differences, 50, 295-299.

Berzonsky, M. D., & Kuk, L. S. (2000). Identity status, identity processing style, and the transition to university. Journal of Adolescent Research, 15(1), 81-98.

Berzonsky, M. D., & Papini, D. R. (2014). Identity processing styles and value orientations: The mediational role of self-regulation and identity commitment. Identity, 14(2), 96-112.

Berzonsky, M. D., Branje, S. J., & Meeus, W. (2007). Identity-processing style, psychosocial resources, and adolescents' perceptions of parent-adolescent relations. Journal of Early Adolescence, 27(3), 324-345.

Berzonsky, M. D., Soenens, B., Luyckx, K., Smits, I., & Papini, D. R. (2013). Development and validation of the Revised Identity Style Inventory (ISI-5): Factor structure, reliability, and validity. Psychological Assessment, 25(3), 893-904.

Brown, J. M., Miller, W. R., & Lawendowski, L. A. (1999). The self-regulation questionnaire. In VandeCreek L, Jackson TL. Innovations in clinical practice: A sourcebook. Vol. 17. Sarasota, FL: Professional Resource Press/Professional Resource Exchange, 281-292.

Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS(2^nd ed.). New York: Routledge.

Carey, K. B., Neal, D. J., & Collins, S. E. (2004). A psychometric analysis of the self-regulation questionnaire. Addictive Behaviors, 29(2), 253-260.

Chang, H., Shaw, D., Dishion, T. J., Gardner, F., & Wilson, M. N. (2014). Direct and indirect effects of the family check-up on self-regulation from toddlerhood to early school-age. Journal of Child Abnormal Psychology, 42 (7), 1117-1128.

Chatzistamatiou, M., Dermitzaki, I., & Bagiatis, V. (2014). Self-regulatory teaching in mathematics: Relations to teachers' motivation, affect and professional commitment. European Journal of Psychology of Education, 29 (2), 295-310.

Chowning, K., & Campbell, N. J. (2009). Development and validation of a measure of academic entitle­ment: Individual differences in students’ external­ized responsibility and entitl-ed expectations. Journal of Educational Psychology, 101, 982-997.

Courey, M., & Pare, P. (2016). A closer look at the relationship between low self-control and delinquency. The Effect of Identity Style, 62 (3), 368-396. 

Crede, M., & Niehorster, S. (2009). Individual difference influences on self-focused and other-focused coun­terproductive student behaviors. Personality and Individual Differences, 47, 769-776.

Crocetti, E., Erentaitė, R., & Žukauskienė, R. (2014). Identity styles, positive youth development, and civic engagement in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 43(11), 1818-1828.

Habibzadeh, A., Khazaili, M. & Assarnia, A. (2016). The relationship of identity style and attitude toward delinquency with delinquent behavior of adolescents. Journal of Practice in Clinical Psychology,4(3), 145-150.

Hejazi, E., Shahraray, M., Farsinejad, M., & Asgary, A. (2009). Identity styles and academic achievement: Mediating role of academic self-efficacy. Social Psychology of Education, 12 (1), 123-135.

Jakubowski, T. G., & Dembo, M. H. (2004). The relationship of self-efficacy, identity style, and stage of change with academic self-regulation. Journal of College Reading and Learning,35(1), 7-24.

Jenaabadi, H., & Dehbashi, A. (2014). Investigating the role of identity styles in predicting responsibility and academic self-regulation of third grade male high school students in zahedan. International Journal of Social Science and Education,4(4), 2223-4934.

Luyckx, K., Soenens, B., Vansteenkiste, M., Goossens, L., & Berzonsky, M. D. (2007). Parental psychological control and dimensions of identity formation in emerging adulthood. Journal of Family Psychology, 21(3), 546-550.

McTernan, M., Love, P., & Rettinger, D. (2014). The influence of personality on the decision to cheat. Ethics & Behavior, 24, 53-72.

Meriac, J. P. (2012). Work ethic and academic performance: Predicting citizenship and counterproductivebehav­ior.Learning and individual Differences,22, 549-553.

Rimkus, L. K. (2012). A new measure of counterpro­ductive student behavior.M. A. Thesis. The Fac­ulty of the Department of Psychology East Caro­lina University.

Robinson, S. L., & Bennett, R. J. (1995). A typology of deviant workplace behaviors: A multidimensional scaling study. Academy of Management Journal, 38(2),555-572.

Schunk, D. H. (2001). Self-regulation through goal setting. ERIC Clearinghouse on Counseling and Student Service. University of North Carolina at Greensboro.

Schwager, I. T. L., Hülsheger, U. R., Lang, J. W. B., Klieger, D. M., Bridgeman, B., & Wendler, C. (2014). Supervisor ratings of students' academicpotential as predictors of citizenship and counter­productive behavior. Learning and Individual Dif­ferences, 35, 62-69.

Schwartz, S. J., Mullis, R. L., Waterman, A. S., & Dun­ham, R. M. (2000). Ego identity status, identity style, and personal expressiveness: An empirical investi­gation of three convergent constructs. Journal of Ad­olescent Research, 15(4), 504-521.

Tella, A. (2007). The Impact of motivation on student's academic achievement and learning outcomes in mathematics among secondary school students in Nigeria. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 3(2), 149-156.

White, R. J. (2009). The role of parenting style, ethnicity, and identity style on identity commitment and career decision self-efficacy.University of Southern California.

Zettler, I. (2011). Self-control and academic performance: Two field studies on university citizenship behavior and counterproductive academic behavior. Learning and Individual Differences, 21, 119-123.