اثربخشی آموزش گروهی تحلیل رفتار متقابل بر تحمل پریشانی و مهارت‌های ارتباطی نوجوانان بزهکار

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 6، دوره 16، شماره 61، مهر 1398، صفحه 73-85   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

ریحانه جباری^{* 1}؛ حسن میرزاحسینی²؛ سمانه صادق محبوب³

¹دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی- واحد قم

²استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم

³دانشجوی دکتری رشته مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشیآموزشگروهیتحلیلرفتارمتقابلبرتحملپریشانیومهارت‌های ارتباطینوجوانانِبزهکار انجام شد. روش پژوهش شبه‌تجربی از نوع طرح پیش‌آزمون‌ـ‌پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری و جامعه آماری، نوجوانانپسر بزهکارِ مقیم در کانون اصلاح و تربیت شهر قم بود که به روش نمونه‌‌برداری هدفمند، تعداد 30 نفر انتخاب و به طور تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه قرار گرفتند. آزمودنی‌ها به مقیاستحملپریشانی (سیمونز و گاهر، 2005) و آزمون مهارت‌های ارتباطی (کوئیندام، 2004) پاسخ دادند.آموزشگروهیتحلیلرفتارمتقابلبرای گروه آزمایش در 10 جلسه 90 دقیقه‌ای به اجرا گذاشته شدسپس، در پایان مداخلات درمانی و مجدداً پس از دو ماه، آزمودنی‌های گروه‌های آزمایش و گواه، توسط پرسشنامه‌های پژوهشمورد ارزیابی قرار گرفتند.نتایج تحلیلواریانس با اندازه‌گیری مکررنشان داد که در گروه آزمایش، تحملپریشانیومهارت‌های ارتباطیبه شکل معناداری افزایش یافته است. نتایج پژوهش اثربخشی به کارگیریآموزشگروهیتحلیلرفتارمتقابل را بر افزایش تحملپریشانیوبهبود مهارت‌های ارتباطینوجوانانبزهکارتأیید کرد.
 

کلیدواژه‌ها

تحلیلرفتارمتقابل؛ تحملپریشانی؛ مهارت‌های ارتباطی؛ نوجوانانبزهکار

مراجع

آقایوسفی، ع. و منجم، ع. (1394). اثربخشی روان‌درمان گروهی مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل بر طرحواره‌های هیجانی معتادین در حال ترک. مجله طب نظامی،4(2)، 124 -113.

احمدی، آ. پورنقاش‌تهرانی، س. صابری، م. و ارجمندنیا، ع. ا. (۱۳۹۷). بررسی ویژگی‌های شخصیتی، وضعیت خانوادگی، سلامت روان و ظرفیت هوشی نوجوانان بزهکار و آسیب‌دیده اجتماعی در شهر تهران.فصلنامه علمی پژوهشی علوم روا‌‌‌ن‌شناختی،۱۷(۶۶)، 245 -۲۲۸.

انصاری‌نژاد، ن. (۱۳۹۱). تحلیل بزهکاری نوجوانان کانون اصلاح و تربیت تهران.رفاه اجتماعی،۱۲(۴۵)، 450 -423.

بشرپور، س. و عباسی، آ. (1393). رابطه بین تحمل آشفتگی و اضطرار منفی و مثبت با شدت وابستگی و ولع مصرف در افراد وابسته به مواد. مجله تحقیقات علوم رفتاری،112(1)، 102 -92.

حسین‌چاری، م. و فداکار، م. م. (1384). بررسی تأثیر دانشگاه بر مهارت های ارتباطی بر اساس مقایسه دانش آموزان و دانشجویان. دانشور رفتار،12(15)، 32 -21.

خانمحمدی اطاقسرا، ا.، همایونی، ع. و اسحاقی، س. م. (1393). رابطه بین هوش هیجانی با سلامت روانی در نوجوانان بزهکار و عادی. جامعه‌شناسی مطالعات جوانان،4(13)، 22 -9.

 

1. ego states

2. parent rejection

3. conflicting

 

خدابخشی، م.، فتح‌اله‌زاده، ن.، دربانی، سی. ع. و رستمی، م. (1395). بررسی تأثیر آموزش گروهی تحلیل رفتار متقابل بر صمیمیت اجتماعی و سازگاری دانشجویان خوابگاهی. فصلنامه شخصیت و تفاوت‌های فردی،5(14)، 31 -9.

 

جراحی، ش. و نجات، ح. (1394). مقایسه اثربخشی رفتار‌درمانگری و گفتار‌درمانگری در تحول مهارت‏های ارتباطی کودکان در‏خود‏مانده. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی،12(46)، 164 -155.

رستمی‌تبریزی، ل.، خلیلی‌پاجی، ع. و ذبیح‌زاده، ع. (1396). بررسی توانایی مهارتکانه در نوجوانان بزهکار مبتلا به اختلال سلوک درکانون اصلاح و تربیت تهران سال ۱۳۹۳.مجله پزشکی قانونی ایران،۲۳(۲)، ۱23 -۱15.

رضایی، ا. و حاجی‌علیزاده، ک. (1396). مقایسه رفتارهای پرخطر، مهارت‌های ارتباطی و خودکارآمدی در نوجوانان پرورشگاهی، خانواده‌های جایگزین و عادی شهر بندرعباس.آموزش پرستاری، 6(5)، 61 -54.

رعیت ابراهیم‌آبادی، م.، ارجمندنیا، ع. ‌ا. و افروز، غ. (1394). تأثیر برنامه آموزشی مثبتنگری بر شادکامی و باورهای غیرمنطقی نوجوانان بزهکار. پژوهشنامه روان‌شناسی مثبت، (2)، 14 -1.

سیدسرابی، م. و عسگری، ش. (1397). پیش‌بینی رفتارهای خودناتوان‌ساز تحصیلی براساس اشتیاق تحصیلی، تاب‌آوری و تحمل پریشانی دانش آموزان دختر. مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری،3(25)، 21 -1.

شیخ‌الاسلامی، ع.، اسدالهی، ا. و محمدی، ن. (1396). پیش‌بینی پرخاشگری نوجوانان بزهکار براساس راهبردهای حل مسئله و مهارت‌های ارتباطی. فصلنامه علمی پژوهشی سلامت اجتماعی،4(3)، 214 -204.

صارمی، ن.، یزدخواستی، ف. و عریضی‌سامانی، ح. ر. (1396). اثربخشی سایکودراما با محتوای تحلیل رفتار متقابل بر تنظیم هیجانی و عملکرد اجتماعی انطباقی دختران نوجوان بدسرپرست. مجله روان‌شناسی بالینی،9(4)، 94 -83.

صدری، ش.، پزشک، ش. و طیب‌لی، م. (1395). ویژگی‌های شخصیتی و مکانیسم‌های دفاعی بزهکاران پسر کانون اصلاح و تربیت بر اساس نوع جرم. فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنایی،6(23)، 197 -179.

صدیقی، س.، مکوندحسینی، ش. و قنبری‌هاشمی، ب. (1395). اثربخشی گروه درمانی تحلیل رفتار متقابل بر بهبود الگوهای ارتباطی زوجین. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی،17(3)، 44 -36.

عزیزی، ع.، میرزایی، آ. و شمس، ج. (1389). بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار. مجله پژوهشی حکیم،11(1)، 18 -13.

فرهنگی، ف. و آقامحمدیان‌شعرباف، ح. ر. (1385). تأثیر روان‌درمـانگری گروهـی بـا رویکـرد تحلیـل رفتـار متقابل بر شیوه‌های رویارویی با تنیدگی نوجوانان.مطالعات تربیتی و روان‌شناسی،7(2)، 62 -41.

کاظمی، ز.، نشاط‌دوست، ح. ط.، کجباف، م. با.، عابدی، ا.، آقامحمدی، س. وصادقی، س. (1391). اثربخشی آموزش تحلیل رفتار متقابل بر صمیمیت اجتماعی دختران فراری. مطالعات اجتماعی و روان‌شناختی زنان،10(3)، 162 -139.

کردنوقابی، ر.، مرادی، ش. و دلفان‌بیرانوند، آ. (1396). خشونت در مدرسه: نقش توانایی همدلی، مهارت‌های ارتباطی و حل تعارض در کاهش رفتارهای خشونت‌آمیز نوجوانان. دو فصلنامه روان‌شناسی معاصر،12(2)، 184 -172.

کلیشادی، ف.، و یزدخواستی، ف. (1395). تأثیر ادراک طرد‌ـ‌پذیرش و کنترل والدین بر هوش اخلاقی و تحمل پریشانی. راهبرد فرهنگ،9(33)، 169 -155.

مقیسه، م. و عبدالهی، ع. (1397). مقایسه تحمل پریشانی و عواطف مثبت و منفی بین افراد وابسته به مواد و عادی. فصلنامه سلامت اجتماعی و اعتیاد،5(91)، 78 -56.

یوسفی، ف. (1385). رابطه هوش هیجانی و مهارت‌های ارتباطی در دانشجویان. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی،3(9)، 13 -5.

 

Annemaree, C., Kellie, G., Michele, H., & Stephen, H. (2013). Goal setting and self-efficacy among delinquent, at-risk and not at-risk adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 42(3), 431-443.

Australian Institute of Criminology. (2010).Australian crime: Facts and figures 2009. Canberra: Australian Institute of Criminology.

Berne, E. (1961). Transactional analysis in psychotherapy: A systematic individual and social psychiatry. New York, NY, US: Grove Press, 198.

Campos, L. P. (2018). Meeting the Challenges of a Vengeful World with a Socially Responsible Transactional Analysis. Transactional Analysis Journal, 48(2), 126-138.

Daughters, S. B., Reynolds, E. K., MacPherson, L., Kahler, C. W., Danielson, C. K., Zvolensky, Z., & Lejuez, C.W. (2009). Distress tolerance and early adolescent externalizing and internalizing symptoms: The moderating role of gender and ethnicity. Behaviour Research and Therapy, 47(3), 198-205.

Deutsch, A. R., Crockett, L. J., Wolff, J. M., & Russell, S. T. (2012). Parent and peer pathways to adolescent delinquency: Variations by ethnicity and neighborhood context. Journal of Youth andAdolescence, 41(8), 1078-1094.

Dusay, J. M., & Dusay, K. M. (1989). Transactional analysis. Current psychotherapies, 4, 405-453.‏

Hargie, Q., & Dickson, D. (2004). Skilled interpersonal communication.London: Routledge.

Hoeben, E. M., & Weerman, F. M. (2016). Why is in­volvement in unstructured socializing related to adolescent delinquency?.Criminology: An Inter­disciplinary Journal, 54(2), 242-281. 

Hollander, E., & Evers, E. (2001). New developments inimpulsivity. Lancet, 358(2), 949-950.

Howell, A. N., Leyro, T. M., Hogan, J., Buckner, J. D., & Zvolensky, M. J. (2010). Anxiety sensitivity, distress tolerance, and discomfortintolerance in relation to coping and conformity motives for alcohol use and alcohol use problems among young adult drinkers. Addictive Behaviors, 35(12), 1144-7.

Kadish, T.E, Glasser B. A, & Ginter, E. J. (2007). Identification The developmental Strengths of Juvenile offerens: Assessing for life skills. Journal of Addications and offender counseling, 21(2), 11-85.

Keough, M. E., Riccardi, C. J., Timpano, K. R., Mitchell, M. A., & Schmidt, N. B. (2010). Anxiety symptomatology: The association with distress tolerance and anxiety sensitivity. Behavior Therapy, 41(4), 567-574.

Kim, M. S., Bang, G., & Ko, I. J. (2017) The agent communication simulation based on the ego state model of transactional analysis. Advances in Computer Science and Ubiquitous Computing,421, 360-365.

Lashani, I., & Mazaheri, M. (2016).Effectiveness of transactional analysis group training on reduction of prisoners’ aggression.Mediterranean Journal of Social Sciences, 7(4), 219-222.

Mathias, C. W., Dougherty, D. M., Marsh, D. M., Moeller, F. G., & Hicks, L. R. (2002). Laboratory of measures of impulsivity: a comparisons of women with or without childhood aggression. Psychological record, 52(4), 289-303.

Mobini, S., Grant, A., Kass, A., & Yeomans, M. (2007). Relationships between functional and dysfunctional impulsivity, delay discounting and cognitive distortions. Personality and individual differences, 43(3), 1517-1528.

O'Cleirigh, C., Ironson, G., & Smits, J. A. (2007). Does distress tolerance moderate the impact of major life events on psychosocial variablesand behaviors important in the management of HIV? BehaviorTherapy, 38(3), 314-323.

Johnsson, R. (2011). Transactional Analysis Psychother­apy-Three Methods Describing a Transactional Analysis Group Therapy: Department of Psychol­ogy, Lund University.

Pham, M. L. (2017). Effects of Transactional Analysis Therapy on Anxiety Disorders in Substance Abusers.Brandman University, ProQuest Dissertations Publishing, 2017.

Queendom (2004) Communication skills test-revise. Retrieved August 3, 2004 fromwww.queendom. com/cgi-bin/tests/transsfer.cgi

Roe, S., & Ashe, J. (2008). Young people and crime: Findings from the 2006 offending, crime and justice survey. London: Great Britain Home Office ResearchDevelopment and Statistics.

Simons, J., & Gaher, R. M. (2005). The distress tolerance scale: Development and validation of a self-report measure. Motivation and Emotion, 29(2), 83-102.

Snyder, H.N., & Sickmund, M. (2006). Juvenile offenders and victims: Nationalreport. Washington, DC: U.S. Department of justice: Office of juvenile justice and delinquency prevention.

Sokovnina, M., & Aleshin, V. (2015). Integration of psychodrama and transactional analysis methods in psychoeducational work with school-age children in Russia. International Journal of Transactional Analysis Research & Practice, 6(1), 15-27.

Stewart, L., & Joines, V. (2009). Today: A new intro­duction to transactional analysis.3 ed. North Car­olina: Lifespace Publication.

Stewart, I., & Joines, V. (2012). TA today: A new introduction to transactional analysis. 2nd ed. Lifespace Pub.

Suh, J., Ruffins, S., Robins, C., Albanese, M., & Khantzian, E. (2008). Self-medication hypothesis: Connecting affective experience and drug choice. Psychoanalytic Psychology, 25(3), 518-532.

Zvolensky, M. J., Vujanovic, A. A., Bernstein, A., & Leyro, T. (2010). Distress tolerance: Theory, measurement, and relations to psychopathology. Current Directions in Psychological Science, 19(6), 406-410.

Zvolensky, M. J., Bernstein, A., & Vujanovic, A. A. (2011). Distress tolerance: Theory, Research, and Clinical Application, New York: Guilford Press.