بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در مدیریت پسماندهای خانگـی (مطالعه ی مورد‌ی: زنان شاغل شهر بندر دیلم)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 5، دوره 9، شماره 31، شهریور 1398، صفحه 119-150   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

داریوش رضاپور^{* 1}؛ سارا قاجاری²

¹استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران(نویسنده ی مسئوول)

²کارشناس ارشد علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، بوشهر، ایران

چکیده

مشارکت و همکاری زنان در مدیریت پسماند خانگی می‌تواند گامی مهم برای رسیدن به مدیریت بهتر شهر باشد. در واقع مدیریت پسماندها بدون مشارکت شهروندان زن، کاری سخت و پرهزینه است. بدین منظور پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت زنان شاغل در مدیریت پسماندهای خانگی در شهر بندر دیلم انجام گرفته است. جامعه­ی آماری پژوهش را زنان شاغل در ادارات این شهر تشکیل داده‌اند که از میان آنان با استفاده از جدول مورگان، نمونه‌ای به حجم 92 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود. سپس داده‌ها با استفاده از نرم­افزار spss در دو سطح توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان می‌دهد که بین هر یک از متغیرهای سن، نگرش مدیریت پسماند، نگرش زیست‌محیطی، مشارکت اجتماعی و برخورداری از منابع اطلاع‌رسانی با رفتار مدیریت پسماند رابطه­ی مثبت و معنا‌داری وجود دارد و دو متغیر مشارکت اجتماعی و برخورداری از منابع اطلاع‌رسانی‌، توانستند 1/42 درصد تغییرات رفتار مدیریت پسماند را تبیین نمایند. در پایان، بر اساس نتایج پژوهش، پیشنهادهایی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

مدیریت پسماند؛ نگرش؛ مشارکت؛ زنان شاغل؛ بندر

مراجع

-آقایی‌ابیانه، بنفشه؛ صالحی،‌ صادق؛ کلانتری، عبدالحسین. (1394). بررسی تأثیر هنجارهای زیست‌محیطی بر بازیافت پسماندهای خانگی مورد مطالعه: منطقه­ی 7 تهران. بررسیمسائلاجتماعیایران، دوره­ی 6، شماره­ی 2،  صص 236-215.

-ابطحی، مهرنوش؛ سعیدی، رضا؛ نصرالله بروجردی، ملیحه. فخرایی‌فر، عاطفه. و ... .(1394). بررسی میزان آگاهی، آموزش و مشارکت عمومی در مدیریت پسماند، مطالعه موردی در شهر تهران. بهداشت در عرصه، دوره 3، شماره 2، صص 16-7.

-افشارنادری، افسر.(1389). بررسی نقش زنان روستایی در پیشگیری از تخریب و آلودگی محیط‌ زیست. مجله­ی جهاد، سال 19، شماره­ی 226، صص40-25.

-اکبری، حسین. (1391). نقش زنان در توسعه­ی پایدار محیط ‌زیست. زن در توسعه و سیاست، دوره­ی 10، شماره­ی 4، صص27-56.

-انصاری، شهره. (1392). زنان و محیط‌زیست: از اسطوره‌های دیروز تا گام‌های امروز «تشکل‌های مردم‌نهاد، فعالان مستقل، وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌ها، همایش‌ها». پژوهش‌نامه­ی زنان، دوره­ی 4، ش 8، صص 35-23.

-توکل، محمد؛ کریمی، مینا؛ طالبی، مهشید. (1394). مطالعه­ی درک و تصور زیست‌محیطی کنشگران فعال در حیطه­ی محیط ‌زیست. جامعه و محیط‌زیست، سال اول، شماره­ی 1، صص 33-11.

-چوبانگلوس، جورج؛ تیسن، هیلاری؛ ویجیل، ساموئل. (1388). مدیریت جامع پسماند (اصول مهندسی و مسائل مدیریتی). ترجمه­ی نعمت‌الله جعفرزاده و کامیار یغماییان. تهران: انتشارات خانیران.

-حاتمی‌نژاد، حسین؛ جاهدی، فاطمه. (1388). جایگاه دانش زیست‌محیطی زنان در توسعه­ی پایدار شهری. نشریه­ی شهرداری‌ها، سال نهم، شماره­ی 95، صص 55-50.

-خواجه‌شاهکویی، علیرضا؛ خوش‌فر، غلامرضا؛ نگاری، اعظم. (1394). ‌بررسی میزان مشارکت شهروندان در مدیریت پسماند خانگی (موردشناسی: شهر مشهد). جغرافیاوآمایششهریمنطقه‌ای، شماره­ی 15، صص 292-251.

-دانش‌پور، سیدعبدالهادی. (1388). بررسی نقش مشارکت شهروندان در اجرای طرح‌های نوسازی بافت‌های فرسوده­ی شهری. فصلنامه‌­ی مدیریت شهری، شماره‌­ی 2

-رحمانی، بیژن؛ مجیدی‌خامنه، بتول. (1388). عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در حفظ محیط‌زیست شهری با تأکید‌ بر نگرش‌ اکوفمینیستی مطالعه­ی موردی: مناطق 6 و 8 تهران. فصلنامه­ی جغرافیایی آمایش، شماره­ی 6، صص 29-11.

-رمضانی قوام‌آبادی، محمدحسین. (1388). مشارکت و نقش زنان در حقوق بین‌الملل محیط ‌زیست. مطالعات اجتماعی ـ روان شناختی زنان، دوره­ی 7، شماره­ی 3، صص70-53.

-سرایی، حسن؛ علیرضا‌نژاد، سهیلا. (1390). تأثیر متقابل بین تغییر در نقش‌های سنتی زنان در سطح اجتماعات محلی و بهبود در وضعیت محیط‌زیست، مطالعه موردی: نگاهی به پروژه‌های برنامه­ی کمک‌های کوچک محیط‌ زیست جهانی در ایران. مطالعات توسعه­ی اجتماعی ایران، سال 3، شماره­ی 2، صص 156-133.

-صالحی، صادق؛ همتی‌گویمی، زهرا؛ خوش‌فر، غلامرضا. (1392). بررسینگرشزناننسبتبه بازیافتزباله‌های خانگیدرمازندران. تهران: انتشارات دانشگاه علامه.

-عبدلی، محمدعلی؛  حق‌اللهی، علی. (13۹۰). ویژگی‌های پردازش و بازیافت پسماندهای روستایی .(مطالعة موردی: ایران). محیط‌شناسی، سال 37، شماره­ی ۵۷، ص 112-105.

-کلر، ادوارد؛ بوتکین، دانیل. (1386). شناخت محیط‌زیست. ترجمه­ی عبدالحسین وهاب‌زاده، چاپ چهارم، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

-کلانتری،‌ عبدالحسین؛ صالحی،‌ صادق؛  آقایی‌ابیانه، بنفشه. (1395). بررسی ارتباط بین ارزش‌های محیط ‌زیستی و رفتار پسماند خانواده (مطالعة موردی: منطقه­ی  هفت شهر تهران). مطالعات و  تحقیقات  اجتماعی در  ایران، دوره­ی  5 ،  شماره­ی 3 ،  صص 385-369.

-نجفیان، محسن. و نامداری، روح‌انگیز. (1391). بررسی عوامل اجتماعی ـ اقتصادی مؤثر بر عملکرد زنان در حفظ محیط‌ زیست. زن و فرهنگ، سال 3، شماره­ی 11، صص 98-89.

-نوابخش، مهرداد و ارجمند، اسحق. (1388). مبانی توسعه­ی پایدار شهری، تهران: انتشارات جامعه شناسان

-نورپور، علیرضا؛  افراسیابی، هادی؛ داودی، سید‌مجید. (1392). بررسی فرآیند مدیریت پسماند در جهان و ایران، مطالعات و برنامه ریزی خدمات شهری و محیط زیست، شهرداری تهران، شماراه­ی 207.

-واقفی، الهام؛ حقیقتیان، منصور. (1393). بررسی تأثیر سرمایه­ی فرهنگی بر رفتارهای اجتماعی زیست‌ محیطی با رویکرد توسعه­ی پایدار شهری (مطالعه­ی موردی: شهر شیراز). اقتصاد و مدیریت شهری، شماره­ی 8، صص 65-47.

 

-Agrawal, V. S. and Nag, A. (2013). Sustainable food waste prevention strategies to achieve food security in India. International Journal of Agriculture and Food Science Technology, 4(3):189-194.

-Barnly J. S., et al , ( 2006). Evaluation of municipal solid waste in wales.

Indhira, K., Senthil, J. and Vadivel, S. (2015). Awareness and attitudes of people perception towards to household solid waste disposal: Kumbakonam Town, Tamilnadu, India. Archives of Applied Science Research, 7(3):6-12.

-Sadik, M. W., El Shaer, H. M. and Yakot, H. M. (2010). Recycling of agriculture and animal farm wastes in to compost using compost activator in Saudi Arabia. Journal of International Environmental Application & Science, 5 (3): 397-403.

-Salem ,N,C,. (2000). Plastics recycling program in Romania.

-Singhirunnusorn, W., Donlakorn, K. and Kaewhanin, W. (2012). Household recycling behaviours and attitudes toward waste Bank Project: Mahasarakham Municipality. Journal of Asian Behavioural Studies, 2(6):35-47.