سازوکار عملیاتی برای توزیع منصفانه و ثمربخش فرصت‌ها در روند توسعه: با تمرکز بر اصل 44

سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

مقاله 5، دوره 6، شماره 21، آبان 1398، صفحه 93-118   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/sej.2019.668957

نویسندگان

فاطمه قابل رحمت¹؛ سروش فتحی^{* 2}؛ مجید توسلی رکن آبادی³؛ علی مرشدی زاد⁴

¹دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

²دانشیار، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب، تهران، ایران

³دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

⁴دانشیار، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی و ارائه سازوکارهای مناسب جهت اجرای ثمربخش سیاست خصوصی‌سازی در راستای توزیع منصفانه و ثمربخش فرصت‌ها و منابع است. روش تحقیق کیفی و توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد، در کشورهایی با ضعف نهادهای کارآمد مانند ایران، خصوصی‌سازی از طریق واگذاری بنگاه‌ها، در جهتی مخالف با اهداف قانون اساسی درباره محقق ساختن عدالت اقتصادی پیش رفته و باعث تخصیص ناعادلانه منابع بین اقشار مختلف شده است. به نظر می‌رسد خصوصی‌سازی تدریجی از طریق بهبود فضای کسب و کار، تقویت بخش تعاونی و واگذاری بخشی از بنگاه‌های دولتی به شرکت‌های بزرگ تعاونی و سهامدار شدن اقشار فرودست در این بخش، در دراز مدت از تجمع ثروت در دست عده‌ی کمی جلوگیری کرده و با افزایش مشارکت مردم، منجر به رشد طبیعی بخش خصوصی شده و عدالت اقتصادی با ثباتی را محقق می‌گرداند.

کلیدواژه‌ها

خصوصی‌سازی؛ بخش خصوصی؛ بخش تعاونی؛ عدالت اقتصادی؛ اصل 44 قانون اساسی

مراجع

1. آمار مشمولان سهام عدالت (1396). پایگاه اطلاع‌رسانی سهام عدالت. قابل دسترس در:

 http://news.samanese.ir/index.jsp?pageid=149

2. احمدوند، محمدرحیم (1392). واکاوی عملکرد خصوصی‌سازی در ایران. سیاست‌های مالی و اقتصادی، 1(2): 143-182.

3. استیگلیتز، ژوزف (1383). اصلاحات به کجا می‌رود؟. ترجمه جعفر خیرخواهان. در: حکمرانی خوب. تهران: نشر مرکز پژوهش‌های مجلس.

4. بوچانی، محمدحسین؛ صرافی، مظفر؛ توکلی‌نیا، جمیله؛ دشتی، علی (1396). تحلیل محتوای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و میزان انطباق با شاخص‌های حکمروایی شایسته شهری. مطالعات شهری،22: 14-3.

5. توسلی، محمود (1373). خصوصی‌سازی یا ترکیب مطلوب دولت و بازار. تهران: نشر موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.

6. دسوتو، ارناندو (1385). راز سرمایه: چرا سرمایه‌داری در غرب موفق می‌شود و در جاهای دیگر شکست می‌خورد؟. ترجمه فریدون تفضلی. تهران: نشر نی.

7. زرگرانی، سعید (1386). تعاونی‌سازی در کنار خصوصی‌سازی. تعاون، 192-191:120-112.

8. زنجانی، عمید (1384). جایگاه عدالت در قانون اساسی. حکومت اسلامی، 36: 23-4.

9. سیاست‌های کلی اصل 44 (1385). تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.

10. شیشه‌ی عمر اقتصاد در دست شبه‌دولتی‌ها (25/12/1389). روزنامه جام‌جم(ویژه ‌نامه نوروز). 

11. عطایی، امید (1389). مروری بر روند تهیه و تصویب قانون اجرای اصل 44. با نظارت الیاس نادران. تهران: نشر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.  https://rc.majlis.ir/fa/book_pub/show/836918

12. عمرانی، هوشنگ (1392). تحلیل عملکرد طرح سهام عدالت. مالی و اقتصادی، 1(2): 217-240.

13. کاستیلیون، داریو (1384). تئوری سیاسی قانون اساسی. ترجمه مسعود کاکاوند. حقوق اساسی، 5: 336-311.

14. کوچکی، علی (1393). چالش‌ها و الزامات خصوصی‌سازی با تاکید بر طرح توزیع سهام عدالت. دانش حسابداری، 14(55):190-177.

15. متن اساسنامه جدید سازمان خصوصی‌سازی (1388). سایت سازمان خصوصی‌سازی. قابل دسترس در:

                                                                                                  https://ipo.ir/index.jsp?pageid=994

16. مومنی، فرشاد (1397). اقتصاد سیاسی خصوصی‌سازی در ایران (سخنرانی). در: موسسه مطالعات سیاسی- اقتصادی پرسش.

17. میدری، احمد (1386). خصوصی‌سازی یا رشد طبیعی بخش خصوصی. اقتصاد و جامعه، 3(13 -14): 89-69.

18. Corrado, M.l. (2004). Comparative constitutional review: cases and materials. New York: Carolina academic press.

19. Sharma, M. (2017). Constitution of India and social justice. International journal of scientific development and research (IJSDR),2(5).