(اصلاحات انجام شده با رنگ قرمز و under line مشخص گردیده است) ارزیابی ظرفیت تحمل گردشگری از بعد اجتماعی (مطالعه موردی: محله درکه)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 5، دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 16، آبان 1391، صفحه 67-83   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

سیدموسی پورموسوی^{* 1}؛ مریم مدیرروستا²؛ سمیه خسروی³؛ منصوره صادقی⁴

¹استادیار دانشگاه امام حسین (ع)

²کارشناسی ارشد جغرافیاوبرنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی

³کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی- ژئومورفولوژی دانشگاه تربیت معلم

⁴کارشناسی ارشد مدیریت امور شهری دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
گردشگری به‌عنوان یکی از اشکال با اهمیت از فعالیت‌های انسانی، اثرات مهمی درپی دارد و این اثرات در منطقه مقصد، مکانی که گردشگران با محیط، اقتصاد، فرهنگ و جامعه میزبان تعامل دارند، بسیار مشهود است. چنان‌چه گردشگری مدیریت نشود، تبعات ناخوشایندی به‌همراه خواهد داشت.. به‌منظور مدیریت توسعه گردشگری جنبه‌های مختلفی مورد توجه قرار می‌گیرد، که یکی از آن‌ها ظرفیت تحمل است. در واقع هدف این پژوهش، ارزیابی ظرفیت تحمل گردشگری درکه از بعد اجتماعی است تا با شناسایی اثرات اجتماعی آن، بتوان از منابع محله حفاظت و نگهداری کرده و امکان استفاده مناسب از آن فراهم شود. روش تحقیق اسنادی، پیمایشی و توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر پرسش‌نامه و مصاحبه می‌باشد که جامعه آماری مرکب از50 درصد دارندگان مشاغل و50 درصد ساکنان است. برای نمونه‌گیری از جامعه محلی از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شده است. حجم نمونه آماری382 نفر از 6355 نفر جمعیت جامعه محلی در نظر گرفته شده است که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه362 نفر می‌باشد. اطلاعات و داده‌های جمع‌آوری شده از طریق پرسش‌نامه با استفاده از نرم‌افزار spss تحلیل شده است. یافته‌های پژوهش نمایانگر این است که جامعه میزبان از حضور گردشگران خشنود نیست و با توجه به شاخص داسکی، گردشگری در درکه به اشباع نزدیک شده است و مردم محلی نسبت به آن دچار دودلی و بدگمانی شده‌اند. این وضعیت برای افرادی که به نوعی از حضور گردشگران امرار معاش می‌کنند، کمی متفاوت است، به‌طوری که این افراد با توجه به شاخص رنجش داسکی در مرحله بی‌تفاوتی هستند.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: گردشگری؛ ظرفیت تحمل؛ بعد اجتماعی؛ شاخص رنجش داسکی؛ درکه

مراجع

 منابع و مآخذ

1- اردکانی، سعید (1382)، کاربرد مفاهیم چرخه عمر گردشگری و ظرفیت تحمل‌پذیری در توسعه گردشگری ، فصل‌نامه مطالعات گردشگری شماره2.

2- ایگلز، پل و همکاران(1387)، گردشگری پایدار در مناطق حفاظت شده، ترجمه مزدک دربیکی، سازمان حفاظت محیط­زیست، تهران.

3- ترابیان، پونه(1387)، سنجش سطح قابل قبول اثرات اجتماعی منفی دیدارکنندگان بر جامعه محلی در ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت، دانشگاه علامه طباطبایی.

4- چاک. وای، گی(1382)، گردشگری در چشم‌اندازی جامع، ترجمه دکتر علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، تهران، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

5- داس ویل، راجر(1379)، مدیریت جهانگردی، مبانی، راهبردها و آثار، ترجمه سید محمد اعرابی و داود ایزدی، انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی، تهران.

6- رضوانی، علی اصغر(1385)، جغرافیا و صنعت گردشگری، تهران، دانشگاه پیام نور.

7- زاهدی، شمس‌السادات(1385)، مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.

8- سرایی، احمد (1375)، نمونه‌گیری در تحقیق.

9-  طبیبیان، منوچهر و دیگران(1386)، جستاری بر مفاهیم و روش­های برآورد کمی ظرفیت برد، نشریه هنرهای زیبا، شماره29.

10- علیزاده، کتایون(1382)، اثرات حضور گردشگران بر منابع زیست محیطی، مجله پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 185.

11-  قرخلو، مهدی (1386)، جغرافیای گردشگری و برنامه‌ریزی اوقات فراغت، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی تهران.

12- کاظمی، مهدی(1389)، مدیریت گردشگری، انتشارات سمت، تهران .

13- محلاتی، صلاح الدین(1380)، درآمدی بر جهانگردی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

14- مدیر روستا، مریم(1389)، ارزیابی ظرفیت تحمل گردشگری درکه، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

15- میسون، پیتر(2009)، گردشگری اثرات، برنامه‌ریزی و مدیریت، ترجمه روزبه میرزایی و پونه ترابیان، تهران، انتشارات ترمه.

16- هاشمی‌نژاد، سیدعلی(1386)، تأملی بر فرآیندهای توسعه گردشگری پایدار، تهران، نامه پژوهشگاه، ویژه‌نامه گردشگری، ش 18.

17- Ap, J (1992), Residentś perceptions on tourism impacts. Annals of Tourism Research, 19(4), 665-690.

18- Butler,R.W (1980), The potential and pitfalls, World Life Funds, Washington D.C.

19-  Holden,A (2000), Environmental and Tourism,London,Routlege.

20- Inskeep,E (1991),Tourism Planning. New York, Van Nostrand.

21- Marzetti Dall’Aste Brandolini. S and Mosetti. S (2005). Social Carrying Capacity of Mass tourist sites.

22- Mathieson, A. and Wall,G (1982), Tourism: Economic, Social and Environmental Impacts, London,Longman.

23-Martin, S and MacCool,S (1990), Community attitudes towards tourism development, Journal of Travel Research, 32,29-34.

24-O'Reilly, A. M. (1986), Tourism Carrying Capacity:Concepts and issues, Tourism Management 3.

25-Pearce, D.G (1989), Tourist Development, London,Longman.

26-Saveriades,A (2000), Establishing the social tourism carrying capacity for the tourist resorts of the east coast of the Republic of Cyprus.